Hz. Aişe r.anha validemiz, Rasul-i Ekrem s.a.v. Efendimiz’in ahlÂkı hakkında soru soran kişiye, “O’nun ahlÂkı Kur’an’dı.” (Muslim, Ahmed b. Hanbel) karşılığını vermiştir.


Hz. Aişe r.anha validemizin bu cevabını acıklama mahiyetinde ulema şoyle demiştir: “O bu sozuyle, Kur’an’ın oğutlediği adaba riayeti, guzel huy ve tutumlarla ahlÂklanmayı ve Kur’an’da yer alan emir ve yasaklara sıkı sıkıya uymayı kasdetmektedir.” (Kadı IyÂd, İkmÂlu’l-Mu’lim bi FevÂidi Muslim, 3/94)

Bu cevabın son derece vukufiyetle verilmiş, isabetli bir cevap olduğunu şuradan anlıyoruz:

Validemiz r.anha, muhataplarından birisine yukarıdaki gibi ozlu bir cevap vermekle yetinirken, bir başkasına, “Sen Kur’an okumuyor musun? Kur’an’da O’nun hakkında ‘Şuphesiz ki sen yuce bir ahlÂk uzeresin.” (Kalem, 4) buyurulmuştur.” (Ahmed b. Hanbel, 6Ğ91) demiş, bir diğerine ise, “O’nun ahlÂkı Kur’an’dı. Muminûn Suresi’ni okuyorsunuz değil mi? Oku!” demiş, muhatabı aşağıda meallerini zikredeceğimiz ayetleri
okuduktan sonra, “İşte O’nun ahlÂkı bu idi” (Buharî, el-Edebu’l-Mufred, 99; HÂkim, el-Mustedrek, 2/392) karşılığını vermiştir.

Bu noktayı teyit eden bir diğer husus da, Hz. Aişe r.anha validemizin bir başkası tarafından sorulan aynı soruya verdiği şu cevaptır: “O’nun ahlÂkı Kur’an’dı. O, Kur’an’da Allah TealÂ’nın gazap ettiğine gazap eder, razı olduğuna razı olurdu.” (TaberÂnî, el-Mu’cemu’l-Evsat, 1Ğ30; Beyhakî, Şu’abu’l-ÎmÂn, 2/154.)

Bu hikmet dolu cevaplar ve ulemanın beyanları bize şunu ihtar ediyor: Efendimiz s.a.v.’in ahlÂkını, huyunu, tavır ve davranışlarını, “kişiliğini” merak edenler Kur’an’a bakmalıdır. O, Kur’an’da yer alan emir, nehiy, teşvik ve yonlendirmelere harfiyen riayet eden, boylece Kur’an’ı şahsında en ideal tarzda temsil eden bir “kul peygamber” olarak ahlÂkî erdemlerin zirve noktasında bulunuyordu.

Hz. Aişe r.anha validemizin yukarıdaki cevabı, Efendimiz s.a.v.’in şu tesbitiyle ilgi cekici bicimde ortuşmektedir:

Bir gun Efendimiz s.a.v., ashabına:

- “İslÂm’ın kulplarından hangisi en sağlamdır?” diye sordu.

Sahabe:

- “Namaz” diye cevap verdi.

Efendimiz s.a.v.:

- “Namaz da iyidir; ama o değil.” buyurdu.

Sahabe:

- “Ramazan orucu.” dedi.

Efendimiz s.a.v.:

- “O da guzel, fakat o da değil.” buyurdu. Sahabe bu defa:

- “Cihad..” dedi. Ama Efendimiz s.a.v.’in aradığı cevap bu da değildi. Sonunda cevabı kendisi soyledi:

- “İmanın kulplarından en sağlamı, Allah icin sevmen ve Allah icin buğz etmendir.” buyurdu. (Ahmed b. Hanbel)
__________________