Konuyu matematik uzerinden actım cunku kim olursa olsun herkes matematiği az yada cok bilir, gunluk hayatta bakkal hesabı da yapsak yada muhendislik hesapları da yapsak matematiği kullanırız. Bu yuzden herkesin anlayacağı bir dil olan basit matematik dilini kullanarak belki konuyu anlatmak daha doğru olur diye duşundum...

Matematikte bir bilinmeyenli eşitlikler vardır...

Şoyle ki; a, b, c ve d harfleri sabit sayıların karşılığı olsun x harfi ise bilinmeyen bir değişkenin karşılığı olsun...

eğer ''x'' varsa bu ifadelerin hepsini yada bazılarını kullanarak sonucun 1' e eşit olduğu birden cok eşitlik kurabiliriz,

a + x = 1
b + x = 1
c + x = 1
d + x = 1
a + b + x = 1
a + c + x = 1
a + d + x = 1
b + c + x = 1
b + d + x = 1
c + d + x = 1
a + b + c + x = 1
a+ b + d + x = 1
a + c + d + x = 1
b + c + d + x = 1
a + b + c + d + x = 1


Tum bu eşitlikleri şunu gormeniz icin yazdım; koşullar değişse de ''x'' değişkeni olduğu surece eşitlik bozulmuyor...

Peki ''x'' değişkeni olmasaydı,

a + b + c + d = 1 denkliğinin bir eşitlik olduğunu kabul edelim

o halde;

a + b = 1 diyebilir miyiz?
yada a + c = 1 diyebilir miyiz?
yada b + d = 1 diyebilir miyiz?
yada b + c + d = 1 diyebilir miyiz?

Hayır diyemeyiz. cunku kurulan bir eşitlikte tum ifadeler sabit sayılardan oluşuyorsa bu durum bu eşitliğin tek bir koşul icin gecerli olduğunu koşul değişirse eşitliğin bozulacağını eşitsizliğe donuşeceğini gosterir.

Buradan Nisa 11, 12 ve 176. ayetlerde yani miras ayetlerinde belirtilen mirascıların paylarına geciyorum...

Erkek cocuk varken ve erkek cocuk yokken ki durumu gorelim...

Miras ayetlerinde erkek cocuk icin bir pay belirtilmez. erkekli kızlı cocuklar varsa erkek cocuğun payı kız cocuğuna oranlanır ki bu net pay belirtmek değildir yada kız cocuğu yok sadece erkek cocuk varsa erkek cocuğun alacağı pay hakkında hic bir ifade gecmez belirsiz bırakılır.

Ancak ayetlerde diğer mirascılara baktığımız zaman onların alacakları pay nettir ve sabit bir sayı/oran verilir. mesela erkek eş; 1/4, bayan eş; 1/8, anne ve baba; 1/6 şar pay alırlar. Erkek cocuk icin bir pay belirtilmediği icin alacağı pay bilinmeyendir yani değişkendir kısacası ''x'' dir.

Hal boyle olunca erkek cocuk varsa miras paylaşımlarında kurulan matematiksel denkliklerde hicbir sıkıntı olmaz. erkek yada bayan eş olsa da olmasa da, anne ve babadan herhangi biri yada her ikisi olsa da olmasa da, kız cocuk olsa da olmasa da yada kız cocukların sayısı bir olsa da uc olsa da miras paylaşımının tam yapıldığını gosteren eşitlikler kurulabilir, tıpkı yukarıda sıraladığım ''x'' değişkenin olduğu eşitlikler gibi...

Peki erkek cocuk olmazsa kız cocuk olduğunda durum ne oluyor?
Mevcut mealler ve anlayışa gore kız cocuk icin sayılarına gore ya 1/2 yada 2/3 olarak sabit paylar belirtiliyor. Erkek yada bayan eş icin 1/4 yada 1/8 olarak sabit paylar belirtiliyor. anne ve baba icin 1/6 olarak sabit bir pay belirtiliyor.
Hepsi icin belirtilen paylar sabit.

hal boyle olunca miras paylaşımının tam yapıldığını gosteren bir eşitlik ancak tek bir koşul icin gecerli olur.

O koşul da şudur; iki yada daha fazla kız cocuğu, anne ve babanın olduğu paylaşım. Bunun dışında bu eşitliği kuramazsınız ya ''>'' buyuk eşitsizlik ortaya cıkar yada ''