Allah tarafında yaratılan bircok nesneyi goruyoruz da bizi yaratan Yuce Mevla'yı neden goremiyoruz. Allah'ı goremeyişimizin pek cok sebebi vardır.
Bunlar dort madde hÂlinde ozetlenebilir:
1. Yaratılış kapasitemiz Allah'ı gorebilecek bir gucte değildir. Cunku gorme, ihÂta yani her şeyiyle kuşatma, icine alma meselesidir. Mesela mikro Âlemde virusleri, bakterileri, makro Âlemde ise kÂinatın tamamını goremiyoruz. Gozlerimizin bir gorme kapasitesi vardır ve bu konuda onlar yetersiz kalırlar.
2. Allahu TeÂlÂ'nın benzer ve zıddı yoktur. Bizim varlık Âleminde bir şeyi gorup onu bilmemiz o şeyin benzerinin veya zıddının olması sebebiyledir. Soğuk olmasaydı sıcağı, ışık olmasaydı karanlığı bilemezdik. O yuzden Allah'ı kavrayabilmemiz mumkun değildir. Cunku O'nun varlıkta ne bir benzeri ne de bir zıddı vardır.
3. Rabb'imiz şiddet-i zuhûrundan dolayı gizlidir. Yani Rabb'imiz, gozun gorme sınırlarını aşan bir tarzda meydana cıkmasından, azamet ve ihatasından dolayı gizlenmiştir. Bunu guneş misaliyle anlatmaya calışalım: Eğer guneşi butun gokyuzunu kuşatacak, dunyanın dort bir yanına ışıklarını verecek derecede buyutmek mumkun olsaydı, artık onu gormemiz mumkun olmazdı. Cunku guneşin surekliliğiyle, gece ortadan kalkıp her an gunduz olacağı icin, guneşin ne olduğunu bilmemiz, ışıktan soz etmemiz de mumkun olmayacaktı. Tasarrufu dışında bir Ânın dahi duşunulemeyeceği Allah da, varlığını kÂinatta kesintisiz olarak her an, her saniye, hayat, ilim, rahmet, irade ve kudret gibi sıfatlarıyla oyle şiddetli hissettirmektedir ki, varlığı, gaflet sahiplerinin nazarında duşunulemez ve hatıra getirilemez oluyor.
4. İmtihan dunyası bunu gerekli kılmaktadır. Herkes, gozuyle Allah'ı gorseydi o zaman imtihan sırrı ortadan kalkardı. Bu durum imtihan yapan bir oğretmenin, soruları sorduktan sonra cevabını yazdırmasına benzerdi. Maksat inananla inanmayanın, iyiyle kotunun ortaya cıkması olduğuna gore Allah, imtihanın gereği olarak kendisini gizlemiş, ama eserleriyle varlığını akıl gozlerimize sunmuştur.
zaman
__________________