Cuma Verilen Sala
Ezan Muslumanlıkta namaz vaktini bildirmek ve namaza cağırmak icin minareden yuksek sesle ve makamla okunan, kalıplaşmış kutsal sozlerdir.

Hicretten sonra Medine'de uzakta oturan Muslumanlara namaz vaktinin geldiğini bildirmek gerekiyordu. Boru veya can calınması, ateş yakılması, mescidin damına bayrak asılması başka dinlere ait ozelliklerdi. Onceleri bu cağrı gorevi Bilal-i Habeşi'ye verildi. O sadece yuksek sesle 'el-salat' (namaza) veya 'el-salatu cemian' (toplu olarak namaz) diye sesleniyordu. Namaz vakitleri bir sure boyle bildirildi.

Bir gun Abdullah bin Zeyd gorduğu ruyada oğrendiği sozleri Hz. Muhammed'in isteği ve onayı ile Bilal-i Habeşi'ye oğretti. Boylece sozleri kesinleşen ezan o tarihten sonra İslam dininin en onemli simgelerinden biri haline geldi. Ezan onceleri yuksek binaların uzerinde okunuyordu, ilk minare hicretin 58. Yılında Muaviye zamanında Mısır Valisi Mesleme bin Muhalled tarafından Amr Ibnul-As camiinin yanına yapıldı.

Musluman ulkelerde ezanla doğup, ezanla yaşayanlar icin ezan yaşamın ayrılmaz bir parcasıdır. Ancak cuma gunleri, cuma namazından once verilen salanın ne anlama geldiğini coğu kişi bilmez. Bir cenaze olduğunda da verildiğinden bazıları salanın olumle ilgili olduğunu sanır.

'Sala', dua, namaz, ahret anlamlarına gelir. Genel anlamda Hz. Muhammed'e Allah'tan selam ve esenlik dileyen bestelenmiş dualardır. Salanın tarihi ezana gore oldukca yenidir. Muslumanlığın başlangıcında minarelerden sala vermek adeti yoktu. Cuma namazından once sala verilmesi usulu ilk defa 1300 yılında Mısır hukumdarı Melik Nasır Kalavun'un emriyle uygulamaya sokulmuştur.

Salavat, Hz. Muhammed'e ve onun soyundan gelenlere saygı ifade etmek icin okunan dualardır. İnsanların tehlikeli bir durumla karşılaşınca 'salavat getirmesi' deyimi de buradan kaynaklanır. Sala vermek bir acıdan minareden salavat okuyarak namazı haber vermek olarak da kabul edilebilir.

Sala eskiden ceşitli vesilelerle daha sık verilirmiş. Zamanımızda genellikle cuma namazları, bayram namazları, zaman zaman da sabah namazlarından once verilmektedir. En bilineni cuma gunleri namazdan bir saat veya 45 dakika once verilen cuma salaşıdır.

Cenaze icin kılınacak namazı haber vermek amacı ile de sala verilir. Eskiden cenaze salası sadece onemli, hatırlı, varlığı yaşadığı cevreye şeref ve itibar kazandırmış kişiler icin verilirmiş. Gunumuzde yakınlarının talebi halinde herkes icin verilmektedir.
__________________