AlÂeddin Attar kuddise sirruh hazretleri, hastalıkları esnasında yakınlarına:

– MerÂsim ve Âdetleri bir kenara bırakınız! Halkın Âdeti ne ise aksini yapınız! Biribirinize uyunuz! Allah Resûlunun gelişi insanların merÂsim ve Âdetlerini bırakdırmak icindi. Birbirinize sığınınız! Ve her biriniz kendisini nefyedib, başkasını doğrulayınız!

Her işte yolunuz olculere bağlı olsun! Olculeri yerine getirmek azminden donmeyiniz! Sohbet en buyuk sunnetlerdendir. Bu sunnete riayet edib umumî ve husûsi şekilde ona riayet ediniz!

Eğer bu yolda istikamet gosterir iseniz tek nefesde veriminiz, benim bir omur boyunca kazancım kadar olur. HÂlinizin daima yukselişde olması lÂzımdır. Vasîyetlerimi ciğneyecek olur iseniz perişan olursunuz, buyurdular.

“MerÂsim ve Âdetleri bir kenara bırakınız! Halkın Âdeti ne ise onun aksini yapınız”, buyuruyorlar.

Halk daima ifrat ve tefrit halindedirler. Yapılması, sunneti seniyyeye uygun olanları terk etmeyib, fuzûli merÂsimlerden kacınmak lÂzımdır. Hatta terbiye yolundaki sÂlikler arasında bile acaib Âdetler vardır (daimi el opmek gibi).

AlÂeddin Attar kuddise sirruh:

– Sohbet en buyuk sunnetlerdendir, buyuruyor.

Sohbet, garazsız, ivazsiz, dunyevî bir menfeate mustenid olmayıb, sırf Allah rızÂsı icin yapılırsa, melekler ve ruhÂniyet de o toplantıya iştirak ederler.

Sohbetin devÂmı muddetince kalbler MevlÂya yonelir masiv cıkar, iman kuvvetlenir, imÂn artınca da onu ihlÂs, istikamet takib eder.

Maalesef, zarurî toplantılar mustesna, diğer topluluklar da, hemen hemen hep nefsanî, dunyevî, yani dunya ve Âhirete yaramayan konular ele alınır. MeselÂ, muhtelif şikÂyetler, sıhhatından, kızından, karısından (yahud kocasından) oğlundan, cemiyetden şikayet edilir.

Halbuki HÂlık TeÂl ve tekaddes hazretleri, “nasıl oldu?”, “nicin oldu?” gibi şikÂyetlerden gadablanır, ancak kullarının mucellÂ, muberra, musaffa olan tertemiz, lekesiz kalblerine nazar eder.

Sallallahu aleyhi ve sellem hazretleri, ashabı kiram hezaratını Mescid-i Nebevi’de, Ashabı suffa denen mahalde sohbetleriyle tekÂmul ettirmişlerdir.

Muhammed Bahaeddin Nakşibend ve emsÂli pirÂn hazeratı sohbete cok ehemmiyet vermişler, buyuk velîler bu manevî dershanelerde yetişmişlerdir.

Sohbete devam eden kimse, kendisinin de farkına varmadan, mÂnen, rûhen terakki etdiği gibi, bir cok, tarihi, ictimai, fikri, coğrafi daha bir cok dinî ve dunyevi bilgiler elde etmiş olur. Bu sohbetlerde kalem kağıt kullanılmaz amma, bu ulvi kelÂmlar, Cenab-ı Hakk’ın izni ile hafızada kalır.
__________________