Sağlık Bakanlığı, olumle sonuclanabilen bir akciğer hastalığı olan silikozise yol actığı gerekcesiyle her turlu kot giysi ve kumaşlara uygulanan puskurtme işleminde kum, silis tozu veya silika kristalleri iceren herhangi bir madde kullanılmasını yasakladı


Sağlık Bakanlığından konuya ilişkin yapılan yazılı acıklamada, dunyada, 1932 yılından bu yana, silikozis hastalığının onlenmesi icin geniş kapsamlı calışmalar yurutulduğu belirtilerek, Dunya Sağlık Orgutu ve Uluslararası Calışma Orgutu tarafından ortaklaşa yurutulen Kuresel Eylem Planı (1995) sonucunda, 2015 yılına kadar hastalığın tum iş kollarında gorulme sıklığının azaltılmasının, 2030 yılında ise dunyadan tamamen yok edilmesinin hedeflendiği kaydedildi.
Bakanlığın bu cercevede, silikozisin mumkun olan en erken safhada teşhisi, riskli işlerde calışanlara yonelik koruyucu onlemlerin zamanında alınması amacıyla yayımladığı genelgede, son yıllarda diş teknisyenlerinde ve kot kumlama işleri yapanlarda silikozis hastalığında artış gorulduğune dikkat cekildiği hatırlatıldı.
Bilinen en eski meslek hastalıklarından birisi alan silikozisin, solunumla alınabilecek boyuttaki silika kristallerinin neden olduğu bir akciğer hastalığı olduğu, akciğerlerde geri donuşumsuz ve ilerleyici bir hasara neden olan bu hastalıktan korunmak icin etkenle karşılaşmanın engellenmesi gerektiğinin ifade edildiği acıklamada, alınacak onlemlerin, etkenle karşılaşma şekli ve nedenine gore ceşitlilik gosterdiğine işaret edildi.
Acıklamada, etkenle karşılaşmanın onlenemediği iş kollarında, kaynağa yonelik tedbirler alındığı ve kişisel koruyucuların kullanıldığı ifade edilerek, bu işte calışanların duzenli sağlık kontrollerinin de yapıldığı belirtildi.
Etkenle karşılaşmanın onlenebileceği iş kollarında ise kum yerine, daha az zararlı veya zararsız maddelerin kullanıldığı kaydedildi.
"Kot taşlama, kot kumlama, kotu kumla yıkama veya rodeoculuk" olarak da adlandırılan işlemin, "beyazlamış, eskitilmiş gorunum vermek icin giysilerin yuzeyine kuru hava kompresorleri ile kum (silis veya kuvars tozu) puskurtme işlemi" olduğu ifade edilen acıklamada, şoyle denildi:
"Ne amacla yapılırsa yapılsın, puskurtme sırasında yuksek hızla carptırılan kumun serbest silika iceriğinde artış olduğu ve solunan havada daha uzun sure kaldığı bilinmektedir. Mekanizması bilinmemekle birlikte yeni oluşmuş bu serbest silika partikulleri akciğerlere daha fazla zarar vermektedir. Bu nedenle, kumlama işinde calışanlarda kısa sureli etkilenmeler sonrası daha kotu seyirli silikozis vakaları gorulmektedir. Kumun puskurtme yontemi ile kullanımı (sandblasting), pek cok Avrupa ulkesinde ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yıllar once yasaklanmıştır."

TEDAVİSİ YOK
Gunun tıbbi koşullarında etkili bir tedavi yontemi bulunmayan bu hastalığın ulkede kot kumlama işinde calışanlarda bir toplum sağlığı sorunu haline geldiğine dikkat cekilerek, Sağlık Bakanlığı’nın bir suredir koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında ele aldığı silikozis hastalığını onleme calışmalarında, puskurtme işleminde kum kullanılması konusunun bilimsel komisyon vasıtasıyla sağlık acısından tum yonleriyle incelendiği bildirildi.
Acıklamada, şunlara işaret edildi:
"Bu calışmalar neticesinde, bilimsel komisyon kararı, uluslararası sozleşmeler ve ulusal mevzuatımızın hukumleri dikkate alınarak; her turlu kot giysi ve kumaşlara uygulanan puskurtme işleminde kum, silis tozu veya silika kristalleri iceren herhangi bir madde kullanılması yasaklanmıştır. Daha once bu işlerde calışıp da, sağlık durumları hakkında guncel kayıt bulunmayan diğer vatandaşlarımız, kendilerine en yakın sağlık kurum ve kuruluşlarında değerlendirilerek ihtiyacı olanların tedavilerine suratle başlanacaktır."(aa)