Okuyarak, calışarak ve araştırarak elde edilen, oğrenilen ilimler. KelÂm, tefsîr, fıkıh gibi din bilgileriyle; mantık, matematik, fizik, kimyÂ, biyoloji, geometri gibi fen bilgileri.
ZÂhirî ilimlerde mutehassıs, tasavvuf derecelerinde cok yuksek olan derin Âlim, buyuk velî Abdullah-ı Dehlevî buyurdu ki: "Hazîn ses ve Allah sevgisini anlatan şiirler ve evliyÂy-ı kirÂmın hayÂtını bildiren kasîdeler, kalbdeki bağlılığı harekete geti rir. Hafif sesle zikr etmek (Allahu teÂlÂnın adını anmak) ve İslÂmiyet'in yasak etmediği şiirleri dinlemek Ceştiyye yolunda olanların kalblerini inceltir."
ZÂhirî ilimlerden olan tefsîr ilmini oğrenmek ve Kur'Ân-ı kerîmin tefsîrini yapabilmek icin şu on beş ilmi bilmek lÂzımdır:Lugat, sarf, nahv, iştikak, meÂnî, beyÂn, bedî, kırÂat, usûl-i din, fıkıh, esbÂb-ı nuzûl, nÂsih ve mensûh, usûl-i fıkh, hadîs, ilm-i kulûb. Bu ilimleri bilmeyen kimsenin tefsîr yapması cÂiz değildir. (Muhammed HÂdimî
__________________