Bugun 7’den 70’e herkes; Facebook, Twitter, YouTube, Instagram gibi sosyal medya platformlarını biliyor. Milyarlarca insan, bu platformları kullanarak haber alıyor, paylaşım yapıyor, farklı kişilerle iletişim kuruyor.
İnternetin var olduğu ilk zamanlarda da ceşitli sosyal ağlar vardı. Kimisi gunumuz devleriyle rekabete yenik duştu kimisiyse artık daha ufak kitlerle yoluna devam etmeye calıştı. İşte ceşitli sebeplerle hayatlarına son verilen sosyal ağlar.
[h=2]Friendster (2002-2015)[/h]
Friendster’ın kurucusu Jonathan Abrams, aslında Friendster’ı bir copcatanlık sitesi olarak tasarlamış ve ilk uc ayında uc milyon kullanıcı sayısına ulaşmayı başarmıştı. Kendisinin bu başarısından sonra MySpace, Ringo.com ve Orkut gibi benzer yapılarda ağlar ortaya cıkmıştı.
2006 yılında fişinin cekildiği duşunulse de 2009 yılında yeniden tasarlanan Friendster, Malezyalı bir şirkete 40 milyon dolar karşılığında satılmıştı. 2011 yılında sitedeki tum profiller silinmiş ve sosyal oyun platformu olarak yenilendikleri duyurulmuştu. 2015 yılında “mola verdiklerini” duyuran şirket, bir daha geri donmedi.
[h=2]Myspace (2003-gunumuz)[/h]
Myspace bir zamanlar oldukca populer bir siteydi ancak ardından Facebook geldi Myspace icin işler pek de iyi gitmemeye başladı. ABD basınında Myspace icin cıkan olumsuz haberler, sitenin işini daha zorlaştırdı.
2005 yılında 580 milyon dolara satın alınan Myspace, 2009 ve 2011 yıllarında bunyesinde calışan personellerini işten cıkardı. 2011 yılında şirketin CEO’su Mike Jones, artık Facebook ile daha fazla rekabet edemeyeceklerini ve yollarına “sosyal eğlence” sitesi olarak devam edeceklerini soyledi. Şirket, Mart ayında 2016’dan onceki verilerin tamamının kaybolduğunu itiraf etti. LinkedIn’de yer alan bilgiye gore şirketin 2009’da 1.300 olan calışan sayısı bugun 393.
[h=2]Bebo (2005-2013)[/h]
Bebo, kuruluşundan 9 gun sonra bir milyon kullanıcısı sayısına ulaşmayı başarmış ancak fark yaratma konusunda başarısız olmuştu. Bu başarılı cıkışının ardından 2008 yılında AOL tarafından 850 milyon dolara satın alınan Bebo, 2010 yılında ozel bir sermaye fonuna 10 milyon dolar karşılığında satılmıştı. 2013 yılında platformun kurucusu Michael Birch tarafından 1 milyon dolara tekrar satın alınan platformun yeniden cıkış yapması hedefleniyordu ancak bu gercekleşmedi.
[h=2]OpenSocial (2007-?)[/h]
2004 yılında kurulan Facebook’u tahtından etmek icin yapılan denemelerden bir tanesi de OpenSocial idi. Bu platform; Google, Myspace ve Facebook ile mucadele vermekte zorlanan sosyal ağlar arasındaki bir “ittifak” tarafından tasarlanmıştı.
[h=2]ConnectU (2002-2008)[/h]
Mark Zuckerberg’un sınıf arkadaşları Cameron Winklevoss, Tyler Winklevoss ve Divya Narendra; Zuckerberg’u kendi verilerini calmakla sucladılar. İddialara gore kendisinden ConnectU’nun programlanmasını bitirmesini istediler ancak Zuckerberg, ConnectU’yu erteledi ve Facebook’u kurdu.
2007 yılında Facebook’a bir dizi suctan dava acıldı. 2009 yılında Facebook, 65 milyon dolarlık bir odeme yaptı ve pay verdi. Divya Narendra şu an TV’de Facebook’u savunuyor, Winklevoss kardeşler ise Bitcoin milyarderleri. İşin garip yanı da şu an hepsi Facebook’ta.
[h=2]Tribe.net (2003-2008)[/h]
Zynga’nın kurucusu Mark Pincus tarafından desteklenen site, bir milyon uye barajını gecemedi ancak oldukca sadık bir kitleye erişmeyi başardı. Site, bircok kez uygunsuz ve pornografik icerikler konusuyla gundeme geldi. 2018 yılında Reddit’te yer alan bir komplo teori grubu, pedofili icerikli başlıkların yer aldığı ekran goruntulerini yayınladı.
[h=2]Path (2010-2018)[/h]
2010 yılında David Morin, Shawn Fanning ve Dustin Mierau tarafından kurulan ağın en ilginc yonlerinden bir tanesi, arkadaş sayısının sadece 50 ile sınırlanmasıydı. İki senenin ardından bu sayı 150’ye yukseltildi. Uygulama, ilk uc haftasında 1,5 milyon indirilme sayısına ulaştı, ucuncu ayının sonunda uygulamanın kurucuları, Google’dan gelen 100 milyon dolarlık teklifi reddetti ve 2013 yılında değeri 500 milyon dolara ulaştı.
Şirket, yakaladığı bu havayı kullanıcılarının rehberlerindeki kişileri kaydettiklerini itiraf etmesi sonrası kaybetti ve 800 bin dolarlık bir ceza aldı. 2014 yılında arkadaş sınırı 500’e kadar cıkartıldı. 2015 yılında Koreli bir iletişim şirketi olan Daum Kakao, Path’i belirtilmeyen bir miktar karşılığında satın aldı. Platform 2018 yılında kapatıldı.
[h=2]Yik Yak (2013-2017)[/h]
Universite oğrencileri icin anonim bir mesajlaşma uygulaması olan Yik Yak; Tyler Droll ve Brooks ve Buffington tarafından yaratıldı. Uygulama, kullanıcılarına 8 km capında herhangi bir isim kullanmadan yayın yapma imkÂnı sunuyordu ancak uygulama, bir anda tehditlerin yuvası hÂline geldi. Uygulama uzerinden ceşitli bomba ihbarlarından ırkcı soylemlere ve hatta tecavuz tehditlerine kadar bircok şiddet yanlısı yayınlar yapıldı.
Uygulama, Eylul 2014 yılında 1,8 milyon indirme ile iOS platformunda aylık indirmeler konusunda ilk uc uygulama arasına girmeyi başardı. Bircok okul tarafından yasaklanan uygulama, ceşitli davalara da konu olduktan sonra 2017 yılında kapatıldı.
[h=2]Ello (2014-gunumuz)[/h]
Bu butik ağ, Facebook’un rahatsız edici hedeflemeli reklamlarının yoğunlaşmaya başladığı donemde “Siz Urun Değilsiniz” mottosuyla yola cıktı. Tabii yine de kabul etmeniz gereken şartlar sunuyorlardı. Facebook’un gercek isim politikasının patlamak vermesi sonucu Ello’ya yonelen uyelerin sayısı oldukca artmaya başlamıştı.
Ello’nun kurucu ortaklarından bir tanesi, verdiği bir roportajda saatte 34 bin davetiye aldığını acıkladı. Davetiyeyle uyelik alan Ello, bir anda bircok insanın katılmak istediği bir platform hÂline geldi. Platforma artık davetiyesiz de uye olabiliyorsunuz.
[h=2]Orkut (2004-2014)[/h]
Google, sosyal ağ konusunda cok fazla deneme yaptı. Friendster’ı 30 milyon dolara alma girişiminde bulundu, Myspace’den kısa bir sure sonra da Orkut’u duyurdu. Orkut, ismini Google’ın yazılım muhendisi olan Orkut Buyukokten’den alıyordu. Orkut, ozellikle Brezilya’da ve Hindistan’da oldukca populerdi ve hatta Facebook’un henuz 4,2 milyon abonesi varken 27 milyon aboneye ulaşmıştı.
Orkut, 2011 yılında Brezilya’daki uye sayısında Facebook’un gerisine duştu. Buyukokten ise insanları yeni platformu olan Hello’ya taşınmaya davet etti.
[h=2]Google+ (2011-2019)[/h]
Google’ın sosyal ağ konusundaki girişimlerinden en sonuncusu. En basit tanımıyla Google Plus, kullandığınız tum Google servislerinin (YouTube, Gmail vb.) tek bir yerde toplanmış hÂliydi ancak hicbir zaman populer olmayı başaramadı.
8 Ekim 2018’de Wall Street Journal’da Google Plus’ın yuz binlerce kullanıcı verisinin acığa cıktığı haberi yayınlandı. Google, bu servisinin fişinin Ağustos ayında cekileceğini duyurdu ancak 5,2 milyon hesabın verilerinin de calınması sonrası Google, Nisan ayında verileri silmeye başladı.
[h=2]Vine (2012-2016)[/h]
Vine, aslında bir sosyal ağ değildi daha cok kısa videoların paylaşıldığı bir mikroblog platformuydu tıpkı sahibi Twitter gibi. Kullanıcılarına video cekmeleri icin sadece 6 saniye veren uygulama, bir anda oldukca populer oldu ve yeni internet unlulerinin doğmasına sebep oldu.
Uygulama mizahın yanında bircok ulkede aktivistler icin oldukca kritik bir arac gorevi de gordu. Platformun eski bir yoneticisi ise Vine’ın kapatılmasının temellerinin Instagram’a gelen video ozelliği olduğunu soylemişti.
Tarihin başarısız sosyal medya platformlarını sizlerle paylaştığımız yazımızın sonuna geldik. Siz de yorumlar kısmından bu sosyal medya platformlarındaki deneyimlerinizi bizlerle paylaşabilirsiniz.