KelÂm; Allahu teÂlÂnın zÂt ve sıfatlarından, nubuvvet (Peygamberliğe Âit mes'elelerden) ve mebde' ve meÂd bakımından yaratılmışların hÂllerinden bahseden ilimdir. Tecrubî ilimler de mahlûkların hÂllerinden bahseder fakat mebde' ve meÂd bakımından değil. SÂdece, onların hissedilebilen, tecrube ve muşÃ‚hede olunabilen (deney ve gozleme) tabiî durumlarını ele alır. Mesel ana karnındaki cocuğun nasıl teşekkul edip, meydÂna geldiğini ve doğuncaya kadar gecirdiği safhaları inceler. Fakat onu kimin yarattığından, yaratılış hikmetinden, dunyÂya gelip îmÂnla olurse Cennet'e, îmÂnla olmezse Cehennem'e gireceğinden bahsetmez. Mebde' ve meÂd hÂlleri olan bu hususlardan kelÂm ilmi bahseder. KelÂm ilmi gibi, felsefe de, mahlûklardan mebde' ve meÂd îtibÂriyle bahseder. Ancak, kelÂm ilmi, bunda nakli yÂni Kur'Ân-ı kerîmi ve hadîs-i şerîfi esas aldığı hÂlde, felsefe aklı esas alır. Soylediklerinin dîne uygun olup olmadığına bakmaz. Bu yuzden, dîne aykırı pekcok fikir ortaya atar. (Abdullatîf Harpût&#238
__________________