Sehiv secdesi bir namazın kusurlu kılınması halinde bu kusuru duzeltmek maksadı ile,namazın sonunda yapılan.Secdedir.Kusur genellikle namazda farzın Te`hiri vaciblerden birinin unutularak yapılmaması (terki) yahut Sonraya bırakılması (te`hiri),yahut da vaktinden once yapılması (takdimi) suretiyle ortaya cıkar
Namaz icinde bu yanlışlıklar hatırlanırsa namaz sonunda sehiv secdesi yapılır.Sehiv secdeleri vacibdir.
SEHİV SECDESİNİN YAPILIŞI NASILDIR?
Son Oturuşta Tahiyyat okunduktan sonra ,imam olan kimse sadece sağ tarafına yanlız kılan ise iki tarafınıda selam verir ve hemen ardından Allahu Ekber Diyerek 2 defa secdeye varır.İkinci Secdede sonra doğrulup ve yeniden Tahiyyatı ,salavat dualarını okuyarak selam verir.Boylece sehiv secdesi yerine getirilmiş olur.
Namaz kılan kimse şayet selam verdikten sonra yanıldığını hatırlarsa yonunu kibleden cevirmemiş ve konuşmamış ise sehiv secdesi yapabilir.Fakat yerinden kalkmış yonunu kıbleden cevirmiş veya konuşmuş ise artık sehiv secdesi yapamaz.Namaz sahihtir ancak Sehiv secdesi yaplmadığı icin sevabı noksandır.
Vaciblerden biri kasden terkedilirse namazi Tekrar etmek gerekir Sehiv Secdesi yapmak kafi gelmez.
SEHİV SECDESİ YAPAN İMAMA İKTİDA (UYMAK) SAHİHTİR
Sehiv Secdesini Gerektiren Haller
Sehiv secdesini gerektiren hallerden bÂzıları şunlardır
1- FÂtıha'dan sonra zamm-ı sûre okumadan rukû'a gitmek
Rukû'da iken hatırlarsa, doğrulup sûreyi okur, sonra tekrar rukû'a gider Namazın sonunda da sehiv secdesi yapar
2 - Unutarak FÂtıha'yı ıkı kere okumak
3 - Vitir namazlarının tekbir ve kunut duasını unutmak Rukû'da iken hatırlasa, doğrulup kunut okumaz.Sonunda sehiv secdesini yapmakla yetinir
4 - Dort rek'atlı namazlarda, ıkı rek'at kıldıktan sonra oturmayı unutarak ucuncu rek'ata kalkmak, yanı, ilk oturuşu terketmek Bu durumda bakılır
Eğer namazı kılan kışı tamamen kalkmış veya kalkmaya daha yakın bir durumda ise, oturmaz, namazı bitirip sonunda sehiv secdesi yapar Eğer oturmaya daha yakın bir halde ise, oturur, sonunda da sehiv secdesi yapmaz Tam kalktıktan sonra oturmak ise, namazı bozar
5 - Birinci oturuşta TehıyyÂt'ı okuduktan sonra hemen kalkmayıp salÂvatları ve duaları okumak yahut da bir rukun ed edecek kadar gecikmek
Bu durumda eğer salÂvattan okunan kısım bir cumle teşkil eder ise (Allahumme sallı ala Muhammedın demek gibi) namazın sonunda sehiv secdesi yapılır Fakat okunan kısım bir cumle teşkil etmemişse, sehiv secdesine gerek yoktur
6 - Dort rek'atlı farz namazlarda, son rek'atta oturmaksızın beşinci rek'ata kalkılacak olsa, beşinci rek'atın kıyam, kırÂet ve rukû'u tamamlanıp secdeye gidilmedikce, donup tekrar oturulur TehıyyÂtdan sonra selÂm verilip sehiv secdesi yapılır Cunku bu durumda farz olan son oturuş te'hıre uğramıştır
Fakat beşinci rek'at icin secde yapılmış olursa, bu namaz nafileye doner Artık buna bir rek'at daha ilÂve ederek, 6 rek'atlık bir nafile namazı kılınmış olur Dolayısıyla sehiv secdesi de gerekmez
7 - Dort rek'atlı bir farz namazın son ka'desınde teşehhud miktarı oturduktan sonra kalkan kimse, hemen oturup selÂm verir Tekrar Tehıyvai okumasına gerek yoktur HÂtt oturmadan ayakta bile selÂm verebilir Zira farz olan oturuşu yapmıştır Yalnız ayakta selÂm vermekle sunneti terketmış olur Sonunda ayrıca sehiv secdesi de lÂzımdır Cunku selÂm te'hıre uğramıştır
8 - İmama sonradan yetişen kimse, kendi kıldığı rek'atlar icinde hat yaparsa, o hatÂsı icin sehiv secdesi yapar
9 - İmamın, acıktan okuması vÂcıb olan yerlerde gizli, gizli okuması vÂcıb olan yerlerde de acık okuması Mesel oğle namazında Fatiha ve zamm-ı sûreyi sesli okuması, akşam namazında da icinden okuması gibi
Namazdaki teşbih ve tekbirlerin cehren okunması, sehiv secdesini ıcab ettirmez
10- Namaz icinde Fatiha okunduktan sonra hangi Âyet veya sûreyi okuyacağı bir muddet tefekkur edilse, sehiv secdesi ıcab eder unku vÂcıb te'hıre uğramıştır
11- Ta'dîl-ı erkÂnın terki, sehiv secdesini gerektirir
12- Namazda sehiv secdesini ıcab eden birkac halÂdan dolayı tek sehiv secdesi yeterlidir
Sehiv secdesinde, ıkı secde ile TehıyyÂt'ı okumak ve selÂm vermek vÂcıbdır TehıyyÂt'dan sonraki salÂvat ve dualar ve secdedeki tekbirler ve teşbihler ise sunnettir
Bir namaz icinde, o namazın rek'atları sayısında şuphe etmek, namaz kılan kimse vesveseli biri değilse, kılınan namazı ıptÂl eder Yeniden kılmak gerekir Nitekim vakit varken, namazı kılıp kılmadığında tereddud eden de o namazı kılar Namazı tamamladıktan sonra rek'at sayısında şupheye itibar yoktur Ancak noksan kıldığını kesin olarak anlarsa namazı yeniden kılar.
TİLAVET SECDESİ
TilÂvet Secdesi Nedir?
Kur'Ân-ı Kerim'de bÂzı secde Âyetleri vardır ki, bunlardan birini okuyan veya dinleyen kimseye secde etmek vÂcıb olur Kur'Ân-ı Kerim'de secde Âyetleri 14 yerdedir
Yapılışı Nasıldır?
TilÂvet secdesi niyetiyle eller kaldırılmaksızın Allahu Ekber denilerek secdeye varılır Secdede uc kere SubhÂne rabbıye'l-a'l veya bir kere
SubhÂne Rabbına in kÂne va'du rabbın le-mef'ûl denir Sonra Allahu Ekber denerek secdeden kalkılır
TilÂvet secdesinin tek ruknu vardır o da Allah TeÂlÂ'yı ta'zim, O'na karşı tevazu' ve secdeden kacınanlara muhalefet etmek icin alnını yere koymaktır
TilÂvet secdesine ayaktan inilmesi, secdeden kalkarken ayağa kadar kalkılması ve ayağa kalkarken
GufrÂneke rabben ve ıleykel masîr
denilmesi mustehabdır
Secdeye inerken ve kalkarken alınan tekbirler de mustehabdır. VÂcıb olan, sadece alnı yere koyup secde etmektir
TilÂvet Secdesi Kimlere VÂcibdir?
Okuyan kimse mÂnasını anlamasa, duyan kimse dinlemek kasdı ile duymasa bile, yine secde vÂcıb olur Secde Âyetinin Turkce veya Farsca mealim okumak da secdeyi vÂcıb kılar Hayız-nıfas hÂlindeki kadına tilÂvet secdesi lÂzım gelmez
Teyp ve plÂktan dinlenen Âyetler, aks-ı seda (yankı) hukmunde olduğu icin sehiv secdesi vÂcıb olmaz Amma secde yapılsa daha guzeldir Radyo ve televizyondan naklen yanında ise secde Âyeti okunacak olsa, dinleyene secde vÂcıb olur Zira bu, aks-ı seda değil, nakl-ı sedadır
Namazda TilÂvet Secdesi Nasıl Yapılır?
Namazda okunan secde Âyetinden sonra, hemen secdeye varılır, sonra kalkılarak kırÂete devam edilir Fakat secde Âyetinden sonra uc Âyet gecmeden rukû'a gidilirse ve bu rukû'a gidişte tilÂvet secdesi de niyet edilirse, rukû', tilÂvet secdesi yerine de gecer Rekatın sonunda yapılan secde ise, tilÂvet secdesine ister niyet edilsin isterse edilmesin tilÂvet secdesi yerine kÂim olur Bu bakımdan imamın bir karışıklığa meydan vermemek icin kırÂetın ortasında secdeye gitmek yerine, secde Âyetinden hemen sonra veya en fazla ıkı Âyet daha okuyarak rukû'a ve secdeye gitmesi daha uygundur Secde Âyetinin ardından uc veya daha fazla Âyet okuyacağı takdirde, tilÂvet secdesi, secde Âyeti okunur okunmaz derhal yapılıp tekrar kıyama kalkılmadı, kırÂete bundan sonra devam edilmesi vÂcıb olur Bu durumda namazın rukû' ve secdesıyle tilÂvet secdesi sakıt olmaz
Secde Âyeti hecelenerek okunacak olursa veya sadece yazılsa veyahut telÂffuz edilmeden sadece yazısına bakılsa, secde lÂzım gelmez Bir secde Âyetinin ekserisi okunmadan da secde yapılması gerekmez
Bir mecliste bir secde Âyeti birkac defa okunup tekrar edilse, bunun icin tek tilÂvet secdesi kÂfidir Fakat ayrı ayrı secde Âyetleri okunsa veya aynı secde Âyeti başka başka meclislerde okunsa, herbırı icin ayrı ayrı secde etmek vÂcıb olur
Secde Ayetlerinin Bulunduğu Sureler Hangileridir?
Sure ismi-------------- Ayet numarası
1- A'raf sûresi --------------206
2- Ra'd Sûresi ---------------15
3- Nahl sûresi ---------------49
4- Isr sûresi--------------- 107
5- Meryem sûresi------------58
6- Hacc sûresi---------------18
7- Furkan sûresi-------------60
8- Neml sûresi---------------25
9- Secde sûresi--------------15
10- SÂd sûresi---------------24
11- Fussılet sûresi-----------31
12- Necm sûresi-------------62
13- Inşıkak sûresi-----------21
14- AlÂk sûresi--------------19
TilÂvet Secdesinin Kazası Olur mu?
Secde Âyeti okunur okunmaz hemen tilÂvet secdesi yapılması gerekmez Bu secde daha sonra da yapılabilir Tine ed olur kaza olmaz Fakat zaruret olmadıkca te'hırı, tenzihen mekruhtur
Secde Âyeti okununca hemen secde etmek mumkun olmadığı takdirde, okuyan ve dinleyenlerin
Semi`na ve eta`na gufraneke rabbena ve ileyke`l-masir
demeleri mustehabdir.
ALLAH`IN SELAMI UZERİNİZE OLSUN...
__________________