Cenab-ı Hak Kur'Ân-ı Kerimde, her zaman "ben" yerine "biz" diye hitap etmiyor. Âyetler hep bu şekilde sıralanmıyor. Yerine gore, "Ben", mevzuunun gelişine, meselenin anlatılışına gore hitap tarzları da değişiyor.

Nitekim meallerini vereceğimiz şu Âyet-i kerimelere dikkat edilirse bu husus acıkca gorulur:
"Ey İsrailoğulları! Size ihsan ettiğim nimetlerimi hatırlayın ve son peygambere iman edeceğinize dair Bana verdiğiniz sozu yerine getirin ki, Ben de size verdiğim sozu yerine getirip mukÂfatınızı vereyim. Ve sadece Benden korkun." 1

"Kullarım senden Beni sordukları vakit de ki, muhakkak Ben cok yakınım. Bana dua ettiği zaman, dua edenin duasına cevap veririm. Oyle ise onlar da Benim davetime uysunlar. Bana iman etsinler ki, doğru yolu bulmuş olsunlar."2

"Bana dua edin, icabet edeyim." 3

"Ben cinleri ve insanları ancak Bana ibadet etsinler diye yarattım"4

Evet, sadece birkac misal olması bakımından meallerini verdiğimiz bu Âyetler gibi daha pek cok Âyet-i kerimelerde Yuce Rabbimiz, kendi zÂtından "Ben" mÂnÂsına gelen zamirlerle ifade etmektedir. Bu Âyetlere dikkat edilirse, "Bana verdiğiniz sozu", "Kabul ederim", "Beni sordukları vakit", "Benden korkun" gibi ifadelerin doğrudan Cenab-ı Hakkın zÂtıyla ilgili olduğu ve arada hicbir vasıta kabul etmeyeceği gorulur. İşte Allah'ın "Ben" diye hitap ettiği Âyetlerin buyuk ekseriyeti hep zÂtıyla ilgilidir.

"Biz" diye hitap edilen Âyet-i kerimelerde ise, umumiyetle arada bir vasıta vardır. Mesel Kur'Ân'ın indirildiğini haber veren butun Âyet-i kerimelerde "Biz indirdik" buyurulur. Butun Âyetler vahiy kanalıyla indirildiğine gore, burada Allah ile Peygamber (a.s.m.) arasındaki vasıta, bir melek olan Cebrail'dir (a.s.). Yine "Bulutla golge yaptık"5 gibi Âyetlerde işi yaptıran Allah, işi yapan "Allah'ın memurları" mesÂbesindeki meleklerdir. Ancak burada, meleklerin "memur" olarak vasıflandırılmasını, insanların işlerini kolaylaştırmak icin kullanma zorunda kaldıkları memurlarla kıyaslamaktan kacınmak lÂzımdır. İnsanlar acizliklerinden dolayı memur tutuyorlar; Cenab-ı Hak ise kÂinatta hukmeden kudretinin icraatını ilÂn etmek, onlar vasıtasıyla azametini bildirmek icin melekleri istihdam ediyor.

Zaten bircok mufessirimiz, bu ceşit Âyet-i kerimelerde Cenab-ı Hakkın kendi azamet ve kudreti, ulûhiyet ve kibriyÂsı ile hitap ettiğini bildirirler. YÂni Cenab-ı Hak, EsmÂu'l-HusnÂsı ve sıfatlarıyla birlikte hitap ederek, kendi buyukluğunu ve celÂlini bildirmektedir.
MeselÂ, "Kur'Ân'ı kesinlikle Biz indirdik, elbette onu yine Biz koruyacağız"6 mealindeki Âyet-i kerimenin metninde "biz" mÂnÂsına gelen dort kelime vardır. Burada hem Cenab-ı Hakkın kibriya ve azametinin ifadesi bahis mevzuudur, hem de meselenin ehemmiyeti zamirlerle kuvvetlendirilmektedir.

Mufessir Ebu's-Suûd Efendi, bu Âyetin tefsirinde, "Biz azamet-i şÃ‚nımız ve uluvv-i cenabımızla Kur'Ân'ı indirdik" der.

Kevser Sûresinde gecen "Biz" mÂnÂsına gelen "İnnÂ"nın tefsirinde ise Fahruddin RÂzi, "buradaki 'Biz'den murad, Cenab-ı Hakkın azametini gostermektir" der. "Cunku Kevser'i Peygamber Efendimize (a.s.m.) hediye olarak veren, yerin ve goğun sahibi olan Cenab-ı Haktır. Hediye edilen şey de verenin buyukluğune gore bir kıymet ve azamet kazanır."
Devamında ise Nisa Sûresinin 105. Âyetindeki "Biz" mÂnÂsına gelen "nÂ" zamirinin tefsirinde şu hususları dikkate verir:
"Bu Âyette azamete delalet eden 'nÂ' zamir-i cem'i vahiyde vasıtanın bulunduğuna işaret olduğu gibi, 'Allah'ın sana gosterdiği' mealindeki cumlede mufred hukmunde olan lafz-ı celÂl mÂnÂları ilham etmekte vasıtanın bulunmadığına işarettir."7

1. Bakara Sûresi, 40-41.
2. Bakara Sûresi, 186.
3. Mu'minûn Sûresi, 60.
4. ZÂriyat Sûresi, 56.
5. Bakara Sûresi, 57.
6. Hicr Sûresi, 9.
7. İşaratu'l-îcaz, s. 230.
__________________