Keşke Toprak Olsaydım!..


Bediuzzaman Hazretleri ikindi vakti icin "o vakit hem guz mevsim-i hazînÂnesini ve ihtiyarlık hÂlet-i mahzunÂnesini ve Âhir zaman mevsim-i elîmÂnesini andırır ve hatırlattırır... hem o koca guneşin ufûle meyletmesi işaretiyle insan bir misafir memur ve her şey gecici, bîkarar olduğunu ilÂn etmek zamanıdır." der. İşte, sonbaharı, ihtiyarlığı, olumu ve topyekun kainatın olumu olan kıyameti hatırlatan bu vakitte biz namazdan sonra Nebe Sûresini okuruz.

Bu sûre, adını ikinci ayetinde gecen ve "Muhim Haber" mÂnÂsına gelen "En-Nebe'ul-Azîm"den almıştır. Ayette meÂlen, "Onlar birbirlerine neyi sorup duruyorlar? Hakkında ihtilafa duştukleri o "muhim haberi" mi?" (Nebe, 78/12) denmektedir. Bu haberden maksad, olumden sonra diriliş ve Âhiret hayatıdır. İnsanların merak ettiği, sorup durduğu başları dondurecek, insanın aklını başından alacak hadise oyle muthiştir ki, iman kalbine oturmamış kimseler bu hadise neticesinde cehennem azabının dehşetini gorup tadınca şaşıracak, dengesini yitirecek ve bu azab şoku karşısında toprak olmak isteyecektir.

İnsana dunyada bir şans tanınmış; o, bir turnikeye bir kere itilmiş, yayına ok konmuş ve ona "Ancak bir ok atma hakkın var; hedefe isabet ettirirsen kurtulacaksın, yoksa mahvolacaksın.." denmiştir. İşte o gun pek cokları hedefi yakalayamamışlığın ve "mahvolacaksın" kaziyesine mahkum olmuşluğun perişaniyet ve dehşeti icinde "Y leytenî kuntu turÂb - Ah ne olurdu, keşke toprak olsaydım!" (Nebe, 78/40) diyecek; ayaklar altında, ruzgarla sağasola savrulan toztoprak olmayı temenni edecektir.

Toprak, muhteva ve zenginliğine rağmen, hep tevÂzu ve mahviyetin remzi olmuştur. Kalbi iman nuruyla aydınlatabilmek ve gonlu gul bahcesine cevirmek icin toprak gibi olmak gerektiği; zira topraktan başkasının gul bitiremeyeceği hep soylenegelmiştir. Bundan dolayı bazı mufessirler "keşke toprak olsaydım!.." temennisini "Keşke dunyada gurur ve kibirden uzak yaşasaydım; alcakgonullu olup Allah'a iman ve itaat etseydim." mÂnÂsında mecÂzî olarak anlamışlardır.

Fakat, ayette gecen "toprak" kelimesini hakikî mÂnÂsında kullanılmış olarak kabul edenler daha coktur. Şoyle ki; ahirette hayvanlar, nev' halinde toprak olacaklarından dolayı dunyada insan olmanın hakkını veremeyenler, mesuliyetinin gereğini yerine getiremeyenler de o gun hayvanlar gibi toprak olmak isteyeceklerdir. Bir hadis-i şerife gore, Yuce Allah (cc), o gun hayvanları da huzura getirecek, birbirlerinden haklarını alıp odeştirecek ve sonra onlara, "toprak olun" buyuracak, hepsi toprak olacaktır. İşte bunu goren kafirler de onlar gibi toprak olmayı isteyecektir.

İnsanî mevhibelerle donatılmış olarak dunyaya gelen, fakat insanca tavır ve davranışları yakalayamayanlar orada tabiatlarını seslendirecekler. Zaten bir tabiat deformasyonuna maruz kaldıklarından dolayı, tekrar "keşke hayvan olsaydım" demeyecekler de, belağatta "m yeûlu ileyh" şeklinde ifade edilen "doğrudan neticeyi soyleme" uslûbuyla hayvan olmanın hasıl edeceği sonucu, yani toprak olmayı isteyecekler. Bu acıdan, onların bu temennisini dunya hayatı itibarıyla hayvan ya da toprak olmayı arzulama değil de, dunyadaki sû-i istimalleri sebebiyle maruz kaldıkları cezadan kurtulma ve hic olmazsa hayvanlara tatbik edilen muameleyi isteme şeklinde anlamak gerekir.

Ah zavallı insanlar!.. gozleri var; ama gormuyorlar.. kulakları var; ama işitmiyorlar.. sinelerinde "kalb" adını verdikleri bir et parcası taşıyor; ama onu işletmiyor, hissetmeleri lazım geleni hissetmiyor, duymaları gerekeni duymuyorlar. Yani, donanım olarak insana verilen her şey kendilerine verilmiş; fakat onlar, o potansiyel gucu pratiğe dokememiş, kullanamamış, inkişaf ettirememişler. Sanki insanca donanımları yok gibi. M kÂne (hal) itibarıyle yok, m yekûn (gelecek) itibarıyla da acı bir temenni var: Keşke toprak olsaydım...

Maalesef, cokları bu muthiş haberi duymamış gibi yaşıyor; istikbalde onları bekleyen ve karşılaşmaları muhakkak olan o korkunc gune karşı kayıtsız ve kaygısız bir hal sergiliyorlar. Bazen hayret ediyorum; oyle buyuk hadiseler silsilesine karşı boyle lÂkayd kalınır mı? Bir insan -eğer ahirete inanıyorsa- kalbi durmalı, en azından biricik okunu hedefine isabet ettirememe endişesiyle urpermeli ve kontrollu bir hayat yaşamalı değil mi?..
__________________