Once Tasavvufun en onde gelen simÂlarından Muhyiddin A’rÂbî’nin Âlemin ve burcların oluşu hakkındaki goruşlerini dinleyelim ozetle; Futuhatı Mekkîye isimli eserinden...

MUHYİDDİN A’RABİ DİYOR Kİ:

“Hak TeÂlÂ, kendinde bir şey yok iken, mevcûdiyet sıfatıyla sıfatlanmıştır. Diyebilirim ki, Hak TeÂlÂ, mevcûdiyetin ta kendisidir.

RasûlullÂh sallullahu aleyhi ve sellem efendimiz:

“Allah vardı ve onunla beraber hicbir şey yoktu.”

Buyurmuşlardı.

Hak TeÂl kendi nefsi ve huviyeti yonunden bilinmez; bu bilinmezlik ve gorunmezlik keyfiyetine de “İLİM” denmiştir.

Hak TeÂlÂ’nın evvelki şekli, buluta benzer bir duman şeklinde olmasıdır. Burada Âlem, “BÂtın” hukmuyle mevcuttu. BÂtınî hukumden ise Âlemin zuhûru imkÂnsızdır.

İşte bu ilk duman da Rahman’ın “ZÂhir” adı olmuştur. Bu durumda kendi nefsini gorerek ilmî ve ozel bir tecellî ile ruhî şekillerden birini secmiştir. Bundan sonra ZÂtıyla nefsine bakınca nefsini sayısız sıfatlarla muttasıf olarak buldu. İşte bu buluşu meydana getiren ilk bakış, İLİM’di.

İlimde mevcût olan bu sıfatlara da “mÂkûlÂt” dendi. Aynı zamanda “Aklı Evvel” adını bu bakışı yapması hasebi ile aldı. Bu akıl, Âlemlerin duman ve bulut icinde gizli olan sıfatlar olduğunu, bunun da kendi nefsi olduğunu seyreyledi. Ve bu sanki golge olan aklın zÂtından uzanan varlık, o tecellinin nûrundan oluştu.

Buna da “Levhi Mahfuz” veya “ZÂti Tabiat” denildi. Bununla beraber bu boyutta bunun tumune Hayat, İlim, İrade, KelÂm denildi.

Rukûnler boyutunda ateş-hava-su-toprak; cisimler Âleminde sıcaklık, rutûbet, soğukluk, kuruluk; Canlılar duzeyinde de kan, safra, sevda, balgam denilir.

Bundan sonra “Akl-ı Evvel”, cehresini o dumana cevirerek, kendisinden neler kaldığını gormek istedi. Fakat bu sıfatların varlığının dışında hicbir şey goremedi. İşte butun Âlemin sûret ve şekilleri bu zulmet ve gizlilik icinde bulunmaktadır. Hak TeÂlÂ’nın ARŞ’I da bu zulmet icindedir. Arşın etrafında da kursu, felekler, cennetler, semÂlar, rukûnler ve doğurucular vardır. Bu varlığın babası Akıldır, anası Nefs.

“Şunu da bil ki, Hak TeÂl daha evvelce anlattığımız kursu icinde şeffaf dairevî bir cisim yaratmıştır. Bunu da 12 eşit parcaya ayırmış ve bu parcalara BURCLAR adını vermiştir.”

Bu burclar toprak, su, hava, ateş gibi unsurlardan olup, tıpkı dunya ehlinin unsurlarına benzer.

Hak TeÂl her bir burcta cennet ehlinden bir melÂikeyi orada iskÂn ettirir. İşte bu burclardan cennetlerde tekevvun edecek şeyler tekevvun eder. Değişiklikler ve karışıklıkların tumu bu burcların değişmesiyle ve kurulan duzenin bozulmasıyla olur.

Gercek olarak Âlemimizin onculuğunu bu 12 burcta bulunan 12 melÂike yapmaktadır. Boylelikle bu 12 burc, Âlemlerimizin gercek olarak imamlığını yapmaktadır. Arşın esası 4 kaide uzerine oturtulduğundan, bu burclar 12 olmasına rağmen, 4 mertebe uzerine bulunurlar.

Konaklar uctur. Dunya, Berzah, Âhiret. Bu konaklardan her bir konağın dort menzili vardır. Bu konaklarda bunların hukmu gecer. Uc konağı dort menzile carparsak 12 eder bu da 12 burca delÂlet eder.

Şu anda bize cennet gibi gelen dunyamız, Âhıret gunu itibariyle ateşe doneceği icin Berzah da bu dort menzilin hukmu altındadır. Cennet de bu dordun etkisindedir.

Bunlardan Koc, Aslan, Yay aynı mizac ve mertebededir.

Boğa, Başak ve Oğlak başka mertebede ve aynı mizactadır.

İkizler, Terazi ve Kova başka mertebe ve aynı mizactadır.

NihÂyet Yengec, Akrep ve Balık başka mertebede ve aynı mizactadır. Bunlar dort hÂkim vali olarak bir menzilde bulunurlar.

Dunyanınki ise Yengec burcudur.

Berzah Âlemi ise Başak burcunun hukum ve etkisi altındadır. Ayrıca bir de dunyanın ateşe donmesi durumunda sahibi Yengec Burcu olmaktan cıkar ve Terazi burcunun hukmune girer. Cehennem ateşine duşenlerin azÂbı sona erdiğinde ise ikizler burcu dunyayı teslim almış olur.

CenÂb-ı Hak TeÂl oniki burcun mumessili olan her bir melÂikeye otuz ilim hazinesi vermiştir. Bu burclardaki melÂikeler kÂinatta luzumlu olan şeyleri bu ilim dolabı olan burclardan olarak indirirler ve bir sene ile yuz sene arasında dunyada bırakırlar.

Cennet ve Cehennem ehline nezÂret hakkı da bu 12 burca verilmiştir. Cennetteki hukumler hep bu 12 burctan cıkar.

Cennetlerdeki meydana getirişlerden tutun da; yemek ve icmek, nikÂh ve hareket, değişiklik ve şehvet gibi şeyler hepsi o hazinelerden inen 12 burcun temsilcileri eliyle ve Allah’ın izniyle olur. Adn cenneti haric, diğer cennetleri bu 12 burcun mumessilleri bina etmişlerdir.

İnsanın Âhıret neşeti, berzah neşeti gibidir. İnsanın bÂtını, kendisine gore bir hayÂldir.

Mukevkep felek cennetin tabanı, atlas felekte cennetin semÂsıdır. Hava, Âlemin hayatıdır. Bu nemli sıcak bir havadır. Hava icindeki nisbetler ve dereceler yukseldi mi buna ateş adı verilmiş olur. Hararet ve rutubet derecesi duştuğunde ise su adını almış olur. Havadan gayrı suratle değişecek bir şey yoktur.

En azÂmetli burclar da hava tabiatlı İkizler, Terazi ve Kova burclarıdır.

Dunya ve dunya semÂsı icindeki aydan sonra ikinci semÂda Merkur, ucuncu semÂda Venus, dorduncu semÂda Guneş, beşinci semÂda Mars, altıncı semÂda Jupiter, yedinci semÂda da Saturn vardır.

Bu gezegenlerin her biri meydana geldikten sonraki zaman icinde, burclardaki hazineler bu gezegenlere melÂikeler tarafından indirildiler ve butun bu uydulardaki rukûnlere tesir etmeye başladılar.

Zaman, tumuyle izÂfî bir şey olup gercek varlığı yoktur. Guneşin gorunmesiyle gunduz ve kaybolmasıyla gece olur ki bu izÂfî hukumlerden aylar, mevsimler seneler doğar.

Allah her semÂyı imÂr edecek ruh Âlemleri ve melÂikeler yaratmıştır.

İnsanlardan evvel, Allah, yeryuzunde ateşten yaratılmış olan cinleri var kılmıştı.

Dunyadan ayrıldıktan sonra, artık uyku diye bir şey yoktur. Cunku kıyÂmet gunudur.

Mukevkep felek ateşe donduğunde, bu feleğin ici Mukaar yÂni sonsuz ateş derinliği olduğundan “cehennem” adını almıştır.

Sırat ise, arzımızın ustunden mukevkep felek doğrultusunda ve belirli bir yukseklikte cennet surları dışındaki geniş ve cimenli alana doğru kurulur.

Dunyada insan bir hayÂldir.

Bugun dunya evi denen bu yerler kıyÂmet gunu Cehennem evi hÂline gelecektir.”

Evet, Hazreti Muhammed aleyhisselÂmın getirdiği İslÂm Dini’ni en iyi anlayanlardan biri olan Muhyiddini A’rabî’den bu konuda size naklettiğimiz cumleler şimdilik bu kadar.

İBRAHİM HAKKI ERZURUMİ DİYOR Kİ:

Zamanın Gavs-ı A’zÂmı ve Kutbul Aktabı olarak bilinen buyuk Âlim, mutefekkir ve mutasavvıf İbrahim Hakkı Erzurumî de Burclar ve tesirleri hakkında bakın neler demiş:

“Zuhal (Saturn) yıldızın tabiatı gayet soğuk ve kurudur. Erkek olup, gunduze nisbet edilmiştir. Nahsı ekber, denilmiştir. Buna bakmak gam ve keder getirir.

Buna karşılık Zuhre (Venus) gezegenine bakmak da surûr ve saf getirir demişlerdir.

Zuhal yıldızına ahmaklık, cehÂlet, korkaklık, cimrilik, kin, yalan, levm, tembellik ve gec anlama gibi huylar izÂfe edilmiştir. Bu yıldız rahimlere vÂki olan nutfelere tÂli olsa, bu yıldızın tabiatı ve vasıfları, Allahû TeÂlÂ’nın izni ile sirÂyet edip, o cibiliyetle doğumdan sonra bu vasıfların meydana cıktığı tecrube olunmuştur.

Zuhal, Carşamba gecesine ve Cumartesi gunune hÂkim bulunmuştur.”

Bu gibi bilgileri her gezegen icin anlatan İbrahim Hakkı Erzurumî bu arada ceşitli hadîslerde gecen “beşyuz yıllık yol” tÂbiri icin de şu izahı yapmaktadır:

“Heyeti İslÂm’da goklerin ve yerlerin buyukluk ve uzaklıklarını beşer yuz yıllık yol ile tÂrif etmekten maksad, buyukluklerinde mubalağadan kinayedir, yoksa bu esas olculeri değildir.”

Bu şiirinde yıldızların olaylar uzerindeki tesirlerini şu satırlarla ifÂde eder. İ. Hakkı Erzurumî:

“Ve sonra Hakkı der, ilm-i felek sırrını ayÂn ettim

Otuz beyt icinde Nahs ve Sa’d saatlerini beyÂn ettim.

İki Âlemde bir bildim muessir ZÂt-ı MevlÂyı

Fakat sebeplere bağlanmış ednÂyı hem alÂyı.

Eğer bilmek dilersen olduğun saat ne saattır

Hangi yıldız hukmeder, ol dem nuhusat ya saadettir.”

Dunya uzerindeki oluşumların sebeplerinin yıldızlar olduğunu, ancak bu sebepleri meydana getirenin de Allahû TeÂl olduğunu boylece tespit eden Erzurumî, Ayın tesirleri hakkında da ozetle şunları soylemekte:

“Denizlerdeki med-cezir olaylarında ay baş musebbibdir.

Ayın ilk onbeş gununde sıcaklık ve rutubet cok olduğundan damarlar kan ile dolup insan ve hayvan bedenleri kuvvet bulur.

Dolunaydan sonra soğuk ve kuruluğun ağır basmasıyla ihtilÂtı erba bedenin derinliklerinde bulunmakla damarlarda kan azalıp, buyume ve gelişme az olur; insan ve hayvan bedenleri zayıflar.

Arabî ayların ilk yarısında hastalanan kolay kurtulurken, ikinci yarıda hastalananlar guc sıhhat bulurlar.

Ayın ilk yarısında canlıların beyin dokuları ziyade olup, ikinci yarısında azalma olur

Mehtapda insan aya karşı uyusa veya cok otursa, bedenine gevşeklik ve tembellik gelip, baş ağrısı ve nezle olabilir.

Mehtapda hayvan eti kalsa az zamanda tadı ve kokusu değişir.

İlk yarıda balıklar su yuzune yakın olup yağlı ve guclu iken, ikinci yarıda dibe kacıp gucleri ve yağları azalır.

İlk yarıda haşerat yeryuzunde daha coğalır ve yırtıcılar canlıları yemeye daha heveskÂr olur. İkinci yarıda bunun tersi olur.

Ayın ilk yarısında dikilen ağaclar cabuk buyur ve cok gelişir; ikinci yarıda ise dikilen ağaclar zayıf olur veya kurur.”

Ayın ceşitli burclarda doğuşunun hangi sahalarda getireceği faydalar hakkında da ozetle şunları soylemekte “MÂRİFETNAME” sahibi. Hakkı:

“Ay;

Koc burcunda doğduğunda her işe başlamayı guzel say;

Boğada olduğunda evlen, ticaret yap, bina yap;

İkizlerde doğduğunda gayrımenkul al, ilim oku;

Yengecte iken haberleşmeye değer ver, mushil kullan, seyahate cık;

Aslanda iken ihtiyaclarını, giderecek kişiye arzet, ziraat, tamir ve hacamat yap;

Başakta iken yeni giy, dostlarla sohbet et ve ibÂdete ağırlık ver;

Terazide iken alış-veriş yap, sohbet eyle, Kur’Ân dinle, devÂlı nesneleri ic;

Akrep burcunda iken, temizlen, arın, yalnızlığa cekil, sukût edip ic Âlemine don;

Yay burcunda iken kan aldır, hamam ve traşı iyi say;

Oğlak burcunda iken kuyu kaz, toprakla uğraş, alış-verişi iyi say;

Kova burcuna geldiğinde vasıtalı olarak seyahate cık guzel yerleri gez;

Balık burcunda iken de deniz seyahati iyidir, ortaklık ticareti iyi olur.”

MÂrifetnÂme’de, gezegenlerin tesirinin hakikatı bahsinde beşinci nevî de ozetle şoyle demektedir İbrahim Hakkı Hazretleri:

“Yıldızlar, meleklerin elinde mecbur ve muztardır. Melekler de Hak TeÂlÂ’nın emrinde boyun eğerler, itÂat ederler. Hepsi onun iradesi ile ve kudreti ile harekette ve hareketsizliktedir.

Guneş sıcak ve kurudur. Ay soğuk ve rutûbetlidir. Yıldızlar bu keyfiyetleri ile Âlemde mutasarrıftır. Muneccim –astrolog- bu sozleri ile doğruyu soylemektedir. Ancak butun işleri, yıldızlara bağlaması doğru değildir. Yıldızlar ancak Hak TeÂlÂ’nın izni ile bu tasarruflara yetmişlerdir. Yıldızlar ve tabiatların tesir ve tasarrufda rolleri vardır.

Oniki burcda oniki melek vardır... Yedi gezegen gece gunduz o burcların kapılarında dolaşıp hizmet ederler!”

Bu konuyu daha detaylı olarak anlatan İbrahim Hakkı, konuları geniş boyutlu gormek gerektiğini de belirterek tek bir bilimle cozulemeyeceğine işaret ederek şoyle der:

“Bu hakikatı bu şekilde idrÂk etmek ne tıb ilmiyle, ne hikmeti tabiî ile ve ne de ahkÂm-ı nucum-astroloji hukumleri-ile hÂsıl olur. Ancak Nubuvvet ilmiyle bilinir!.”

Gunun hangi saatlerinde hangi işlerin yapılmasının uygun olacağını dahi astrolojik tesirlere bağlı olarak acıklayan Erzurum’lu ibrahim Hakkı, bu konuda da şoyle der:

“Otuz beyt icinde nahs ve sa’d-menfi ve musbet saatleri beyÂn ettim.

İki Âlemde bir bildim muessir ZÂt-ı MevlÂ’yı

Fakat sebeplere bağlamış ednÂyı hem Â’lÂyı

Eğer bilmek dilersen olduğun saat ne saattır

Hangi yıldız hukmeder ol dem nuhuset ya saadettir.”

Bu arada gunun hangi saatine hangi yıldızın radyasyonu gucludur, bunun hesabının nasıl yapılacağını oğreten beyitleri yazan Hakkı daha sonra şoyle der:

“Saat zamanlarını bir bir yedi gezegene ver gel.

Olduğun vakte hangi gezegen gelirse hÂkim onu bil

Zuhaldir -saturn- nahsı ekber saati hem ağır olurmuş

Yeri yedinci felektir bina yap başlama hic iş

MubÂrek muşteridir -Jupiter- sa’di ekber saatini hoş bil

Bey ve şira, tezvic edip her şugle ol mail.

Cihan Merihe -Mars- mahkûm olduğu saat hic iş etme.

Cunku nahs-ı esgardır kan aldır kimseye gitme.

MubÂrek şems-guneş-hukmunde, taleb kıl cumle yÂrÂnı.

Yeri dorduncu felektir ziyÂret eyle sultanı Zuhre –Venus- sa’di esgardır o saat ictima eyle.

Sohbet ve tatlı soz et guzel ses istim eyle.

Nakş, et, hesab etmek olur mergub

Kamer –ay- sa’d oldu bu gokte o saatte sefer hoştur.

Ticaret, şirket, haber ve mektub gondermek hoştur.

Yedi seyyare ahkÂmı bu tertib uzere kanundur.

Gel ey Hak’kı bil o Hak’kı, cumle hukum O’nundur.”

Bedenin terkibi bahsinin ikinci fasıl, ucuncu nevi’nde ise Erzurum’lu İbrahim Hakkı Hazretleri şu goruşu anlatır:

“Allahû TeÂlÂ’nın kudreti ile, ulvî ecramın -planetlerin ve burcların- suflî cisimlerde -maddî yapılarda- ceşit ceşit tesirleri daimî olduğundan, butun halkın şekil, hÂl, ahlÂk ve tavrı henuz ana rahminde nutfe iken rast gelen baht ve tÂli’leri tesirlerinden meydana gelmiştir.

Ana rahmine nutfe vÂki olduğu saatte, baba ve ananın tÂlileri hangi işte ise, o, nutfenin zÂtına tesirle nakşıbend, yÂni işlenmiş olur.

Mesel saÂdeti, şekÂveti, anlayışlı, ahmak, bahil comert, korkak, yiğit, sevgi, duşmanlık hırs kanÂat, himmet ve alcaklık, fakirlik ve zenginlik, rahat ve rahatsızlık, yaşama ve yaşamama, ceml ve kemÂl, kelÂl ve melÂl her ne hal uzere ise, o nutfenin zÂtına tÂli olur.

Cunku o nutfe ceninin cisminin levh-i mahfûzdur. Levh-i mahfûz ise bu Âlemin mazharı, aynasıdır.

O halde, saîd olan, o saadetini annesi karnında bulmuştur. Şakî olan da şekÂvetini anası karnından almıştır.

Nitekim Habîb-i Ekrem (aleyhisselÂm) hazretleri şoyle buyurmuştur:

Said o kimsedir ki, annesi karnında said olmuş; şakî o kimsedir ki, annesi karnında şakî olmuştur!.

Herkesin TÂli’nin tesirini remz ve işaret ile duyurmuştur.

Halkın butun şekil, sıfat ve mizacları felekî vaziyetler gereğince rahîmlerde ayrı olunca, ecelî musemmaları da mizaclarına gore orada muhtelif takdir olunmuştur.”

Aslına sÂdık kalarak gunumuz Turkcesine “MÂrifetnÂme”yi kazandıran Bedir Kitabevi’nin basmış olduğu nushalarda nakletmiş olduğumuz bolumleri daha detaylı olarak okuyabilir inceleyebilirsiniz. Diğer kitabevleri ise maalesef bu bahislerin onemini anlayamadıklarından, gunumuzde luzumsuz sanarak bazı bolumleri, turkceleştirdikleri metinlere almamışlardır.

Mevzûu daha fazla uzatmamak gayesiyle, Muhterem İmam Azîz bin Muhammed Nesefî hazretlerinin yazmış olduğu “Zubdetul Hakaik” adlı eserinden alıntılar yapmayacağım. Esasen gununun şartları icinde bu konuları acıklamaya calışan bu değerli din Âlimi “Mebde ve MeÂd” adlı eserinde cok teferruatlı olarak ceşitli hususları acıklamış, burcların ve guneş sistemi icindeki yıldızların insanlar uzerindeki tesirlerini anlatmış, olumotesine dair ceşitli hallerden sozetmiştir. Cok geniş olan bu eseri daha sonra “Zubdetul Hakaik” adlı eserinde de ozetlemiştir. Arzu edenler gunumuz Turkcesine cevrilmiş olan “Zubdetul Hakaik” adlı kitabı da tetkik edebilirler.

İnşÃ‚allah Muhyiddin A’rabî Hazretlerinin “Futûhatı Mekkiye” adlı eseri de orijinaline sÂdık kalınarak Turkce’ye kazandırılabilse, bu takdirde gorulecektir ki, henuz gunumuz insanınca anlaşılamamış ve idrÂk edilememiş pek cok gercek gecmişte yaşamış cok değerli Âlimlerimiz tarafından tespit edilmiş, ancak gunun şartları dolayısıyla ilmî olarak izah edilememiştir.



Not : Yazının orjinalini BURADAN okuyabilirsiniz.
__________________