"Hic şuphesiz, Biz herşeyi kader ile yarattık" (Kamer Suresi, 49) ayetiyle haber verildiği gibi, Allah canlı cansız tum varlıkları kaderleriyle birlikte yaratmıştır. Allah'ın belirlediği bu kader dışında hicbir varlığın gercekleşecek olan bir iyiliği ya da kotuluğu engellemeye ya da tersine cevirmeye gucu yetmez.
"...Allah'ın emri, takdir edilmiş bir kaderdir. " (Ahzab Suresi, 38)
Yuce Allah'ın kulları icin bir oğut verici ve rehber olarak indirdiği Kuran'da emredilen guzel ahlakı bilmeyen ve bu nedenle bircok konuda yanlış ve eksik bilgiye sahip olan kişilerin en buyuk yanılgıya duştukleri konulardan biri kader gerceğidir. İnsanların kaderin gercek anlamını her konuda doğruyu gosteren Kuran'dan oğrenmemeleri, kaderi kavramanın kendilerine kazandıracağı rahatlık ve huzurdan da mahrum kalmalarına neden olmaktadır.
Kader, Allah'ın yarattığı her canlının gecmişte yaptığı ve gelecekte yapacağı herşeyi, her hareketi, duşunceyi, konuşmayı en ince ayrıntısına kadar bilmesi ve kontrol etmesidir. İnsanlar daha doğmadan, hayatları boyunca gorecekleri ve yaşayacakları herşey Allah Katında belirlenmiş ve planlanmıştır. Allah, herşeyi bir kader dahilinde yarattığını "Hic şuphesiz, Biz herşeyi kader ile yarattık" (Kamer Suresi, 49) ayetiyle bildirmektedir. İnsan hayatı boyunca Allah'ın kendisi icin dilediği ve yarattığı olaylarla karşılaşır ve tamamen Allah'ın dilediği bir şekilde hayatını surdurur. Allah bu gerceği ayetlerinde şoyle bildirmektedir:
"Onların işlemiş oldukları herşey kitaplarda (yazılı)dır. Kucuk, buyuk herşey satır satır (yazılı)dır." (Kamer Suresi, 52-53)
Yuce Allah'ın ayetlerde bildirdiği uzere, tum insanlar tamamen Allah'ın kontrolu ve hakimiyeti altında yaşamaktadırlar. Bir başka ayette ise Allah, tum insanların Rabbimiz'in belirlediği kader doğrultusunda bir yaşam surduklerini şu şekilde haber vermektedir:
"Onları siz oldurmediniz, ama onları Allah oldurdu; attığın zaman sen atmadın, ama Allah attı. Muminleri Kendinden guzel bir imtihanla imtihan etmek icin (yaptı). Şuphesiz Allah işitendir, bilendir." (Enfal Suresi, 17)
Bu nedenle, insanın dilediklerini değiştirmesi, kaderinin dışına cıkması soz konusu değildir. İnsanların kaderleri, kaderleri dahilinde karşılaştıkları herşey ve verdikleri her tepki, Allah'ın bir 'emri'dir. Allah bu gerceği "...Allah'ın emri, takdir edilmiş bir kaderdir" (Ahzab Suresi, 38) ayetiyle bildirmiştir. Bu yuzden tum insanlar kadere teslim olmak durumundadırlar. İnsanlarla beraber tum canlılar Allah'ın belirlediği kadere gore yaşamaktadırlar.
Kaderde Belirlenmiş İmtihan Gerceği
İnsanların icerisine duştukleri bir diğer yanılgı ise, kendileri icin neyin iyi, neyin kotu olduğunu tam olarak bilememeleri ve bunun sonucunda katlandıkları sıkıntıdır. Kuran ahlakının gerektirdiği gibi duşunmeyen insan, kendisi icin neyin iyi, neyin kotu olabileceğini de tam olarak bilemez. Bu yuzden de, karşılaştığı olumsuz gibi gorunen bir olayın aleyhine olduğunu duşunmekle yanılgıya duşmuş olacaktır. Cunku Allah, imtihanın bir gereği olarak insanları hem hayırla hem de şerle imtihan etmektedir. Allah, tum bu olayları insanları denemek icin bir hikmet uzerine yaratmaktadır. Allah bu sırrı Kuran'da şoyle haber vermektedir:
"...Biz sizi şerle de hayırla da deneyerek imtihan ediyoruz ve siz Bize donduruleceksiniz. " (Enbiya Suresi 35)
Bu gerceğe iman edip Allah'ın rızasına uygun hareket eden insan icin, karşılaştığı her olay hayırlı bir sonuca vesile olur. Allah diğer bir ayetinde her olayı insanın gorebildiği ve goremediği pek cok hikmetle birlikte yarattığını şoyle bildirmektedir:
"...Olur ki hoşunuza gitmeyen bir şey, sizin icin hayırlıdır ve olur ki, sevdiğiniz şey de sizin icin bir şerdir. Allah bilir de siz bilmezsiniz. " (Bakara Suresi, 216)
Ayette bildirildiği gibi kişinin sevdiği ya da sevmediği, hoşlandığı ya da beğenmediği herşeyde aslında kişinin kendisi icin bir iyilik gizlidir. Cunku insanın başına gelen her olayı, herşeyi bilen Allah planlamıştır. İnsanı yaratan Rabbimiz, insanın kendisi icin neyin iyi neyin kotu olduğunu da en iyi bilendir. Bunun aksini duşunmek Allah'ın kadrini hakkıyla takdir edememek olacaktır ki, bu da insana kayıptan ve mutsuzluktan başka bir şey kazandırmaz. Bu nedenle insanın yapması gereken, kendisini daima iyiye yoneltecek olan, Allah'ın kendisi icin belirlediği kadere teslim olmaktır.
Kadere Teslimiyet
İnsanlar, olayları doğru değerlendirmedikleri zaman, karşılaştıkları her olaya olumsuz bir bakış acısıyla yaklaşarak umutsuz ve karamsar bir yapıya burunurler. Bundan kurtulmanın tek yolu ise kadere tam anlamıyla teslim olmak, her olaydaki hikmetli yonleri gorebilmeye calışmaktır.
Başlarına gelen herşeyin kendileri icin bir deneme olduğunun ve Allah'ın herşeyi hayırla yarattığının farkına varamayan ve Alah'a ve kadere teslimiyet icerisinde olmayan insanlar, hoşlarına gitmeyen olaylarla karşılaştıkları zaman şuursuzca isyan edebilirler. Bu da bu kimselerin sıkıntılarını ve huzursuzluklarını daha da artırır. Kaynağını bilmedikleri, sebebini anlayamadıkları olaylarla karşılaşmak ve bunun sonucunda yaşadıkları sozde sıkıntı, gercekte Allah'ın inkar edenlere dunya hayatında verdiği bir karşılıktır. Boylece Allah'ı gerektiği gibi tanıyıp takdir edemeyen, O'na kulluk etmekten kacınan insanların azabı daha dunyadayken yavaş yavaş başlamış olur. Allah Kuran'da bu gerceği şoyle bildirmektedir:
"Andolsun, Biz onlara belki (inkarcılıktan) donerler diye o buyuk (uhrevi) azaptan once, yakın (dunyevi) azaptan da tattıracağız." (Secde Suresi, 21)
Unutulmamalıdır ki insanın kadere olan inancı, guveni ve Allah'a olan teslimiyeti ne kadar gucluyse, duyacağı rahatlık, huzur ve guven de o derece buyuk olacaktır. Bir ayette "... Allah Kendi (dini)ne yardım edenlere kesin olarak yardım eder..." (Hac Suresi, 40) şeklinde bildirilmesi, olayların mutlak surette inananların lehinde sonuclanacağını haber vermektedir. Cunku Allah iman edenlerin dostu ve velisidir. Allah'ı vekil edinen, yalnızca O'na dayanıp guvenen muminler dunyada ve ahirette bu yardımın mutlaka kendilerine ulaşacağını hicbir zaman unutmazlar. Ozellikle de ilk bakışta aleyhlerine gibi gercekleşen bir durum soz konusu olduğunda, bu ahlaklarında kararlılık gosterir, bunda bir hayır olduğunu bilirler. Bu nedenle muminler Allah'ın izniyle dunya hayatındaki imtihanları suresince hem dengeli bir ruh haline sahip olur hem de karşılaştıkları olayların hayır ve hikmetlerini daha iyi gorurler. Muminlerin tum olaylar karşısında sahip olmaları gereken ahlak Kuran'da şoyle bildirilir:
De ki: "Allah'ın bizim icin yazdıkları dışında, bize kesinlikle hicbir şey isabet etmez. O bizim mevlamızdır. Ve muminler yalnızca Allah'a tevekkul etmelidirler." (Tevbe Suresi, 51)
Bu makale, Vakit gazetesinde 08 Şubat 2007 tarihinde yayınlanmıştır.
Harun Yahya
__________________