VİŞNE
Anadolu bircok meyve turunde olduğu gibi, vişnenin de anavatanı sınırları icerisinde yer almaktadır. Ulkemizde hemen hemen her bolgede vişne yetiştiriciliği yapılmakta olup, uretilen vişne derin dondurma, kurutma, meyve suyu, konserve ve recel yapımı şeklide değerlendirilmekle birlikte dış ulkelere dondurulmuş halde ihrac edilmektedir.
Vişnede gerek uretim gerekse pazarlama yonunden herhangi bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Vişneler4-5 yaşında verime gecerler,tam ve ekonomik olarak verime gecmeleri 8-10 yılı bulur. Ekonomik omru ise 20-25 yıldır. Vişneler ılıman iklimlerde cok iyi yetişmesine rağmen diğer meyvelere gore soğuk ve sıcaklara daha cok dayanmakta ve iklim değişikliklerine daha iyi adapte olmaktadır. Vişne bahcesi tesis ederken nelere dikkat etmeliyiz?
Vişne bahcesi kurarken oncelikle bahce toprağı analiz ettirilerek vişne icin uygun olup olmadığı belirlenmelidir. Yer ve yoney olarak doğal drenajı iyi donlardan ari ve kuzey ruzgarlarına kapalı olan yerler tercih edilmelidir.
Toprak yapısına ve iklim koşullarına uygun anac ve ceşit secilmelidir. Orneğin kurak ve kirecli topraklarda idris anacı tercih edilmelidir. Verimli, derin, rutubetli ve drenajı iyi yapılmış taban arazilerde yabani kiraz kullanılmalıdır.
Vişne ceşitlerinde dollenme sorunu olmayıp, tek ceşitle bahce tesis edilebilir. İkinci bir ceşidin kullanılması ise verimi daha cok arttırır. Enstitumuzde yapılan calışmalar sonucunda,ilimiz icin Menemen 1389ceşidi ile1416 ve1391 nolu Kutahya vişnesi tiplerini onerebiliriz.
Diğer onemli bir hususta dikim sıklığına dikkat edilmesidir. Dikim, mutlaka dikim tahtası kullanılarak yapılmalıdır. Dikimden once arazi tesviye edilmeli ve 90cm aralıklarla dip kazanla Ağustos-Eylul ayında surulmelidir. Kısmi taban suyu ve su birikmesi gibi problem oluşacak ise 40-50m aralıklarla hendekler oluşturulmalıdır. Fidanlar en uygun Sonbaharda dikilmeli ve dikim sırasında cukurlara bir kurek superfosfat ile 100gr Amonyumsulfat dikim toprağına karıştırılmalıdır. Duz arazilerde dikim kare, dortgen, satranc veya ucgen
şeklinde,meyilli arazilerde ise baklava dilimi şeklinde uygulanır Uygulanacak olan sıra arası ve sıra uzeri mesafe ise 4x4m veya3x4m olmalıdır. Dikimden sonra tepe kesiminde acele edilmemesi gerekir. Bu işler gozler iyice kabardığında yapılırsa oluşacak ilk kat dallar daha geniş acılı olur. Sert gecmeyen yerlerde az sayılardaki coğurler(******) surgun goz aşısıyla aşılanabilir .Ancak en uygun aşı durgun goz aşısıdır .Durgun goz aşısı teorik olarak temmuzun ikinci yarısından itibaren yapılabilirse de hem şaşırtılan coğurlerde hem de o yılın coğurlerinde ağustos sonlarına doğru yapılması pratik acıdan daha uygundur .Eğer tutmayan aşılar icin ’tamir aşısı’ duşunuluyorsa aşı zamanı eylule sarkmamalıdır.
Vişne meyve turleri icerisinden az budama isteyen ağaclardandır. Dikimden sonraki birkac yıl icerisinde ana dallar iyice teşkil ettikten sonra yapılacak budamalar kuruyan, birbirine capraz buyuyerek tacın icini sıklaştıran cok zayıf buyuyen ana dallarla rekabete girecek olan obur dalları,kesmekten ibaret olmaktadır. Bu tabi durumdan faydalanarak gereksiz budamalardan kacınılmalıdır .Aksi takdirde ağacların meyveye yatmaları gecikir. Vişne gelişim itibariyle daha cok yayvan bir tac şekli oluşturur. Vişneler genellikle modifiye lider ( değişik doruk dallı) sistem şeklinde taclandırılır. Yaygın olarak uygulanan ise modifiye lider sistemdir. Fidanlar, tercihen 1.5-2 cm. capında, 150-200cm. boyunda, bir yaşlı ve kuvvetli olmalıdır. Bu fidanların tepeleri 90-107cm. den vurulur. Lider haricinde secilen 4 yan dalın ana govde uzerinde birbirlerinden 30cm. aralıkta ve ana govde ile aralarındaki acının 45-60° olması gerekir. Ağaclar ciceğe yatıncaya kadar cok az budanmalıdır. Kısaca vişne omru boyunca hafif budama ister.
Vişne ağaclarının gubrelenmesinde bircok faktor etkilidir. Ortalama değerler verilecek olursa vişne bahcelerinde ozellikle ilk kuruluş devresinde dekara 2-3 ton yanmış ciftlik gubresi verilmesi ve bunun 2 yılda bir tekrarlanması ağacların gelişmesi acısından yararlıdır. Dikimi izleyen ilk yıllarda, yani ağacların teşekkulu esnasında cok kuvvetli gubre verilmesi sakıncalıdır. Cunku kuvvetli vegatatif gelişme gosterir ve meyve teşekkulu gecikir. Ancak verime yatmış ağaclarda durum farklı olup, bunlara her yıl yukarıda belirtilen ciftlik gubresi dışında yapılacak toprak ve yaprak analizleri doğrultusunda inorganik gubre verilmelidir. Yıllık yağışın 400 mm ve uzerinde olduğu yerlerde vişneyi sulamaya gerek yoktur. Ancak bu yağışların altında ki yerlerde ise yılda 2–3 kez sulama yapılması vegetatif ve generatif gelişme acısından yararlı olacaktır.
Vişneler hasat olgunluğuna geldikleri zaman toplanmalıdır. Bu ise, meyvenin normal irilik, rengini ve ceşide ozgu tad ve aromasını alması demektir. Şurası cok iyi bilinmelidir ki, bu turlerde meyveler hasat zamanına doğru iriliklerini buyuk olcude artırmakta ve boylece verim miktarı % 35-40 artmaktadır. Ekonomik duşunceden dolayı, vişneler genellikle bir defada hasat edilirler ve yine genellikle el ile ve sapları ile beraber toplanırlar. Toplama esnasında meyve dalcıkları kırılmamalıdır. Toplanan meyveler 3-5 kg.lık sepet veya kovalara konur ve ambalaj yerlerine boyle gonderilir.
NOT: Tum hastalık ve zararlılarla mucadele icin bakanlığımıza bağlı en yakın tarım kuruluşuna başvurulmalı ve tavsiyeleri doğrultusunda mucadele yapılmalıdır.
__________________