PAPAZ (DUMANLI)


Orijini
Anadolu. Can Erikleri grubunun bir uyesidir.
Ağac Ozellikleri
Ağacları orta diklikte, geniş ve hızlı gelişir. Sık dallı orta verimli bir ceşittir. Kendine kısmen verimli bir ceşittir ve tozlayıcı kullanılması gerektirmektedir. Ciceklenmenin erken olması durumunda bazı yıllar ilkbahar gec donlarından etkilenir.
Meyve Ozellikleri
Orta iriliktedir. Yuvarlak formda, karın cizgisi belirgin, kabuk rengi koyu parlak yeşil ve uzeri dumanlıdır. Et rengi yeşil, meyve gevrek ve suludur, cekirdek ete bağlı ve orta iriliktedir. Olgunlaştığında kabuk rengi kırmızılaşır ve meyve eti yumuşamaya başlar ancak genellikle yeşil ve sert formdayken tuketilir. Ortalama meyve eni 36mm. sap haric meyve boyu 32 mm. ağırlığı 34 grama ulaşmaktadır.
Hasat Zamanı
Mayıs ayının 2. haftası itibariyle hasat edilir.
Tozlayıcılar
Kendine kısmen verimlidir. Havran ve Aynalı ceşitleri tozlayıcı olarak kullanılabilir.
İKLİM İSTEKLERİ
Erik turlerinin iklim istekleri birbirinden farklıdır. Mevcut turler icerisinde değişik iklim koşullarına en iyi uyabilen P. cerasifera'dır. Avrupa erikleri (P. domestica) kışı nisbeten soğuk gecen soğuk ılıman iklim meyvesidir. Japon erikleri (P. salinica) soğuk gecmeyen bolgelerde iyi sonuc verir.
Kış mevsiminde soğuklara dayanıklı olan eriklerde soğuğa olan dayanıklılık ilkbaharda havaların ısınmasıyla azalmaya başlar. Ciceklenme devresinde duyarlılık iyice artar.
Eriklerde tac yaprağının ucu gorulen kapalı tomurcukların -3.1 ile -1.1 0C ye; acmış ciceklerin -2.2 ile 0.6 0C ye ; genc meyvelerin -1.1 ile -0.6 OC ye dayandığı bilinmektedir.
Kış dinlenme suresi bakımından Avrupa erikleri +7.2 OC 'nin altında 1000 saatten fazla bir soğuklama suresi isterler. japon eriklerinde ise bu sure 600 saat kadardır.
DİKİM ŞEKLİ VE ZAMANI
Kendine verimli ceşitlerle bahce kurulacağı zaman eğer bahcede birkac ceşidin yer alması isteniyorsa her ceşit bir blok halinde bahceye yerleştirilmelidir. Kendine kısmen verimli veya kendine kısır ceşitlerle bahce kurulacağı zaman ceşitlerin birbirini tozlayacak şekilde dikilmesi zorunludur. Tozlayıcı oranı 1/9 oranında olmalıdır. İkiden fazla ceşitlerle kurulacaksa ceşitler 2'şer 3'er sıra halinde dizilmelidir.
En uygun tozlayıcı ceşit secilirken ceşidin iyi ozellikleri yanı sıra cicek acma zamanlarının birbirlerini tozlayacak şekilde uygun gelmesine,cicek tozlarının yuksek cimlenme gucune sahip olmasına ve karşılıklı tozlanma sonucu yuksek oranda meyve tutumu meydana getirecek ceşitlerin secilmesine ozen gosterilmelidir.
Tozlayıcı sayısı, tozlayıcı ceşidin ekonomi ve pazarlama yonunden amaca uygun bir ceşit olup olmamasına gore ayarlanmalıdır. Amaca uygun bir ceşidin tozlayıcı olarak kullanılması halinde, 2 sıra ana ceşide 1 sıra tozlayıcı yeterlidir. Uretim amacına uygun olmayan bir ceşidin tozlayıcı olarak kullanılması zorunluluğu varsa 8 ana ağaca 1 tozlayıcı olacak şekilde bahce kurulmalıdır.
Ayrıca bahce kurulurken tek ceşit kapama bahce yerine birden fazla ceşit kullanılması meyve miktar ve kalitesini olumlu yonde etkilediğinden her zaman tercih edilmelidir.
Kışı ılıman gecen ve en fazla yağışlı olmayan bolgelerde fidanlar Kasım-Aralık ayından itibaren dikilebilirler. Dikim ilkbahar gelişme devresinin başlamasına kadar devam edilebilir. Kışı yağışlı veya soğuk gecen bolgelerde ise dikim ilkbahar mevsiminin başında yapılır.
TOPRAK İŞLEME
Yağışlı bolgelerde cayır bitkileri kullanarak bahcelerde devamlı bir ortu bitkisi bulundurulur. Ortu bitkisi buyuyunce bicilirler. Yağışı az bolgelerde, erik bahceleri devamlı olarak temiz tutulmaya calışılır. Boyle bolgelerde bahceler sonbaharda surulur. İlkbaharda toprak tava gelince Şubat sonu veya mart icinde ikinci kez surulur. Mayıs ayında yapılan ucuncu surumden sonra sulama kanalları acılır. Ağacların dipleri capayla işlenir. Sulama nedeniyle yazın bahceler otlanırsa sulama kanallarını bozmamak icin toprağı surmek yerine ot bicimi tercih edilmelidir.
Erik kokleri toprak yuzeyine yakın bir kısımda yayılmış olduğundan derin toprak işlemesinden kacınılmalıdır.
SULAMA
Yıllık yağış miktarı 750 mm'yi gecen bolgelerde erikleri sulamadan da yetiştirilebilirler. Yağış miktarı bu rakamın altına duşen yerlerde sulamanın yapılması zorunludur. Erikler sacak koklu olduklarından ve kokler yuzeysel geliştiklerinden bunların su istekleri derin koklu meyve turlerine gore daha fazladır. Mevcut turler arasında P. cerasifera turleri kuraklığı en fazla dayanır. Ege bolgesinde erik bahceleri mayıs ayının ikinci yarısından itibaren sonbahar yağışlarına kadar gecen sure icinde 8-12 gunde bir sulanır. Sulama ceşitli şekillerde yapılır. Sulama karık, canak, tava yontemi veya karık-canak, kombinasyonları şekillerinden birisi kullanılır. Sulama sistemi toprağın ozelliğine, su kaynağının zenginlik durumuna gore secilir. Damlama sulama ve mini yağmurlama sistemleri de gunumuzde uygulamaya girmiştir.
GUBRELEME
Erik ağaclarına verilecek gubre miktarı, topraktaki besin maddeleri durumuna, toprağın tipine, ağacların yaşına, alınan urun miktarına, ekolojik bolgeye ve ağacların gelişme durumuna gore değişir. Verilecek gubre miktarının yaprak ve toprak analizine gore belirlenmesi en uygun yontemdir.
Azotlu gubreler kış sonunda ilkbahar gelişmesi başlamadan once verilmelidir. Erik ağacları azotun hem sulfat, hem de nitrat formuna cevap verirler. Gubreyi secerken fiyat etmeni de goz onunde bulundurulmalıdır. Ancak pH'sı 6.5'un altında olan topraklarda amonyum sulfat kullanmaktan kacınmak gerekir. Ure ise toprak pH'sı 5.0'in altında olan topraklarda kullanılmalıdır. Azotlu gubrenin haziran ortasından sonra uygulanması onerilmez. Gec uygulamalar meyvede renk oluşmasını azaltır, sonbaharda surgunlerin uzamasına neden olur ve kış soğuklarından zararlanmayı arttırır.
Genc ağaclarda ağac başına her yaş icin 113-226 gr aktif azot uygulanır. Bu miktarlar arzu edilen buyume durumuna gore azaltıp coğaltılabilir.
Meyve veren ağaclarda 8.5-11.2 kg/dekar aktif azot uygulaması onerilebilir.
Fosforlu ve potaslı gubreler kış başında, meyve veren ağaclarda sıralar arasına, genc ağaclarda ise tac izduşumleri cevresine gelecek şekilde verilmelidir.
Kimyasal gubrelerin yanı sıra 2 yılda bir ağac başına 50 kg iyi yanmış ciftlik gubresi (meyve veren ağaclar icin) verilmelidir. Ayrıca yeşil gubreleme yapılması yararlıdır.
Kimyasal gubrelerin yanı sıra 2 yılda bir ağac başına 50 kg iyi yanmış ciftlik gubresi (meyve veren ağaclar icin) verilmelidir. Ayrıca yeşil gubreleme yapılması yararlıdır.
__________________