Allah Teala insanı yaratırken şerefli, haysiyetli ve yuce olarak yaratmıştır. Onun icin vahşetten, cehaletten ve edebsizlikten onu menetmiştir.Mulakatlarda selam, musafaha ile hal sormayı meşru kıldığı gibi,ayrıca biri diğerinin ziyaretine giderken varmanın usulunu ve toplum ferdlerinini birbirini sevmelerini, birbirleriyle ilfet etmelerini emretmiştir. Kapı calmak ve izin almakla, her biri diğerinin şahsi hayatına tecavuz etmeksizin şerefi korumayı emretmiştir. Bunun icin kapıya gelen bir kimse gozunun evin icine gezdirmeden kapının bir tarafında durup kapıyı calar. Cunku Peygamber aleyhisselam boylece evlerin kapılarına varır ve uc kere selam verirdi. Ev sahibi bu ahlaka tiayet etmeyeni iceri kabul etmezse, hatta azarlarsa, asla muhalif hareket etmemiştir. Bu husuta şu hadis-i şerif dusturdur : " Gozler ( bakmakla evin icine ) girerse artık izin yoktur; izin ancak ve ancak gozden dolayı icad edilmiştir." Binaenaley bir kimsenin dolu dizgin başkasının haline bakması, kapısına yanaşıp delikten iceriyi gormesi yahud kapı acıksa iceride goz gezdirmesi, ummetin ittifakıyla haramdır ve kotu bir haslettir. Cunku kendisine yabancı bir kadını veya ev sahibinin hoşlanmadığı bir şahsi halini gorebilir ; gorurse hıyanet etmiş olur. Bunun icin iceriye goz gezdirilmez. Hatta bir adam Peygamber'in ziyaretine varmak maksadıyla kapısının deliğinden iceriye bakmış. Rasul-u Muhterem'in elinde başını onunla kaşıyıp sacını duzelttiği bir alet varmış. Adamı o halde gorunce derhal : " Beni gozetlediğini bilsem, şu demirle senin gozunu oyardım.Ancak izin gozden dolayı emredilmiştir." buyurmuştur.

Ev sahibinin " kim o " demesinin cevabında " benim " kelimesinden sakınmak şarttır. Cunku Rasul-u Muhterem bununla cevab vermekten asla hoşlanmamıştır. Nitekim Ummi Hani, Peygamber'in kapısına gelerek, Peygamber'in : " kimdir o ? " sorusuna " ben Ummi Hani'yim" demiştir. Bundan dolayı ulema : " Eğer boylece kapı calan tanınmazsa, adını, soyadını, hatta baba adını soylemek de lazımdır." dediler. Hadis-i şerifte : " Bir kimse izinleri olmaksızın bir kavmin evine bakar, hallerini bilirse, onların onun gozunu cıkarmaları helal olur." buyrulmuştur.
Şafiilere gore ev sahibi bir ufak taş atmakla bakanın gozunu cıkarsa bile diyet lazım değildir denilmekte ise de İmam Hanefi'ye gore diyet lazımdır.Cunku bakmak izinsiz girmekten daha buyuk bir gunah değildir.Binaenaleyh yasaklamanın mubalağasından dolayı bu hadis varid olmuştur.

kaynak: Dilara Yayınları - Mufassal Medeni Ahlak Muellif : İSMAİL CETİN kuddisesırruh
__________________