CenÂb-ı Hak Âyet-i kerîmede:


“O ki, hanginizin daha guzel davranacağını sınamak icin olumu ve hayatı yaratmıştır…” (el-Mulk, 2) buyurmak sûretiyle, bu cihÂna gozlerini acan her insanın, aslında bir imtihanın icine doğduğunu ifÂde etmektedir. LÂkin herkesin bu dunyada baktığı pencere farklı. Nitekim kimi bu fÂnî cihÂna sadece gaflet penceresinden bakıyor. Bunun icin de, temÂşÃ‚ ettiği kÂinÂtın nakış nakış hikmetle tezyin edildiğini goremiyor. Her koşesinin ayrı bir ibret levhası olduğunu anlayamıyor. Onun gorebildiği, sadece bir geometriden ibaret kalıyor. CenÂb-ı Hakk’ın “el-BÂrî” ve “el-Musavvir” esmÂsının tecellîlerinden gÂfil kalan; ruzgÂrların, derelerin ve dağların sessiz lisÂnından bir şey hissetmeyen hantal kalplere ne yazık!..
Kimi bu dunyayı sadece zevk u saf penceresinden seyrediyor. Gunlerini nefsinin suflî arzuları peşinde israf ederek tukettiği icin, idrÂki ilÂhî azameti tefekkur etmekten Âciz bir vaziyette korleşiyor. Bunlar gibi daha pek cok pencere mevcut… Fakat Rabbimiz’in bizlerden istediği, bu imtihan Âlemine dÂim Âhiret penceresinden bakabilmek.


Zira o pencereden bakan kimse, kudret-i ilÂhiyyenin tabiatta vucûda getirdiği sonsuz hÂrikalardaki ilÂhî sanatın zevkine erer. Sermayesi aynı toprak olan bitkilerin rengÂrenk yaprak ve ciceklerine, bunlardaki menevişlere, ağacların renk, koku, lezzet ve şekilde sonsuz farklılık arz eden meyvelerine, ancak bir-iki haftalık omru olduğu hÂlde kelebeğin kanatlarındaki hÂrika desenlere, insanın yaratılışındaki hÂrikulÂdeliğe nazar eder. Gozun gormesi, beynin idrÂk etmesi gibi sonsuz ilÂhî hÂrikalar ve bunların “lisÂn-ı hÂl” denilen sırlı beyanlarına dikkat eder, kulak kabartır.
İşte o zaman kul, kendisinin ve kÂinÂtın yaratılış hikmetine ereceğinden, hayatı bambaşka bir mÂn kazanır. Kalbi, ancak o zaman mÂrifetullah ve muhabbetullah tecellîleriyle kemÂl bulacağından, gercek saÂdeti tadar. Gonlu, ancak o zaman gercek mÂnÂda zikrullah ile buluştuğundan, huzura erer. Dolayısıyla hakikî mÂnÂda basîret ehli olmak da, en fazla bir iki gun sonrasını duşunmekle değil, hayatı ancak ebediyet penceresinden seyredebilmekle gercekleşir.


Bu sebeple Rabbimiz, pek cok Âyet-i kerîmede sonsuz olan Âhiret hayatı karşısında bir an mesÂbesinde bile olmayan şu fÂnî cihÂna aldanmamaları husûsunda kullarını şoyle îkaz etmektedir:
“Huzûrumuza cıkacaklarını beklemeyenler, dunya hayatına rÂzı olup onunla rahat bulanlar ve Âyetlerimizden gafil olanlar yok mu, işte onların, kazanmakta oldukları (gunahlar) yuzunden varacakları yer, ateştir!” (Yûnus, 7-8)


“Dunya hayatı bir oyun ve eğlenceden başka bir şey değildir. Muttakî olanlar icin Âhiret yurdu muhakkak ki daha hayırlıdır. HÂl akıl erdiremiyor musunuz?” (el-En‘Âm, 32)[1]


Hamd olsun, Rabbimiz bu sene de uc aylara kavuşma nîmetini bahşetti. İnşÃ‚allah tertemiz bir sûrette bayrama erişebilmeyi de kereminden lûtfeylesin.
Unutmayalım ki, her şey bir emek ister. Emeksiz yemek bile olmaz.
Bakımı guzel yapılmayan bir tarladan, verimli bir mahsul almak mumkun olur mu?
Toprakla buluşturulmayan bir tohumdan, filiz beklemek akıl kÂrı mıdır?
Terbiye edilmeyen bir gonulden, fazîlet numûnesi davranışlar sergilemesi ne kadar beklenebilir?


Yine Rabbimiz şoyle buyurmaktadır:
“Bilsin ki insan icin kendi calışmasından başka bir şey yoktur.” (en-Necm, 39)
Oyleyse ilÂhî rahmetin tuğyÂn ettiği bu mubarek zaman dilimlerinde, kulluk icin yaratıldığımızın idrÂkiyle sÂlih amellerin peşinde koşalım. Bir sÂlih ameli bitirdiğimizde, hemen bir başka sÂlih ameli arasın gozlerimiz. Ayaklarımız bir başka sÂlih ameli işlemek arzusuyla koşsun. Gonullerimiz, sÂlih amel iştiyÂkıyla coşsun. Cunku şeytan dÂim fırsat kolluyor. Tard edildiği Cennet’in yolu uzerinde oturup, ayakları istikÂmetten kaydırabilmenin gayretiyle, var gucuyle calışıyor. Hem de hic dinlemeden, hic durmadan. Bu sebeple mu’min, dÂim uyanık olacak. Gafletten uzak durmaya calışacak.



CenÂb-ı Hakk’ın şu emrini dÂim yaşayacak:
“Boş kaldın mı hemen (başka bir) işe koyul. Ve yalnız Rabbine yonel.” (el-İnşirÂh, 7-8)
Nitekim Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’in hayatında hic boş vakit yok. Bir bakıyorsunuz Rabbi ile mulÂkat hÂlinde, huşû uzere namazını ed ediyor. Bir bakıyorsunuz emr-i bi’l-mÂruf ve nehy-i ani’l-munker vazifesiyle, gonulleri CenÂb-ı Hak ile buluşturabilmenin gayretinde. Bir bakıyorsunuz yetim, fakir, kimsesiz, yoksulların derdiyle dertlenip, onların sıkıntılarını gidermek icin cırpınıyor. Onlara garipliklerini, yetimliklerini unutturuyor. Hatt onların gonullerini huzura kavuşturmadan kendisi huzur bulamıyor. Bir bakıyorsunuz, İslÂm’ı oğrenmek icin gelen cÂhiliye insanına, cihÂnın en guzel muallimliğini yapıyor, onları tezkiye ve terbiye ediyor. Bir bakıyorsunuz, Âilesinin işlerinde onlara yardımcı oluyor. Bir bakıyorsunuz, cocukların saf ve temiz gonul topraklarına, AllÂh’a muhabbet tohumları ekiyor. VelhÂsıl gece gunduz demeden ve hic durmadan calışıyor. Hem de buyuk bir aşk ve muhabbetle…


Bizler de bu RamazÂn-ı Şerif’te Hakk’a yakınlığımızı artırmanın gayretinde olalım. İbadetlerin, gonullerimizde buyuk bir lezzet hÂline gelmesi icin CenÂb-ı Hakk’a du edelim.
Mesel namazlarımız bizler icin buyuk bir lezzet olsun. Âyet-i kerîmelerde:
“Gercekten mu’minler kurtuluşa ermiştir, onlar ki, namazlarında huşû icindedirler.” (el-Mu’minûn, 1-2)
“…Muhakkak ki, namaz, hayÂsızlıktan ve kotulukten alıkoyar…” (el-Ankebût, 45) buyrulmuşken, kendimizi şu suallerle sık sık hesaba cekelim:
“Acaba benim namazım, dÂim ilÂhî huzurda bulunduğumun idrÂkini gonlume ne olcude nakşedebildi? Benim gozumu haram manzaralardan, kulağımı ve dilimi boş ve yanlış sozlerden ne kadar korumakta? Namaz, gonlum icin bir mîrÂc oldu mu?..” Cunku, nasıl ki bir ağacın koklerindeki curuk; dal, yaprak ve meyvelerinde zÂhir olursa, kişinin gonul dunyasındaki bozukluk da, namazla ifşÃ‚ olur. Zira namaz, insanın ic dunyasını gosteren bir nevî rontgen gibidir.


Muhammed MÂsum Hazretleri şoyle buyuruyor:
“Namaz, kulu CenÂb-ı Hakk’a yaklaştıran en muhim ibadetlerin başında gelir. Namaz, sonsuz kudret sahibi CenÂb-ı Hakʼtan bir nişan taşır. Namazdaki yakınlığı, başka bir yerde bulmak mumkun değildir. Namazda, kul ile Allah TeÂl arasındaki perdeler kalkar. Bunun icin namaza «mu’minin mîrÂcı» buyrulmuştur.


Kişi namazı ne kadar huşû ile (yani kalp ve beden Âhengi icerisinde) kılarsa, mîrÂcı o kadar kÂmil olur. Bu da, namaz kılarken Sunnet-i Seniyyeʼye ne kadar riÂyet edildiğine bağlıdır…
Namaz, sadece bildiğimiz şekillerden ibÂret değildir. Namazın gayb Âleminde bir hakîkati vardır ki, butun hakîkatlerin ustundedir…”
Yine bu RamazÂn-ı Şerîf’te oruclarımız, gonullerimize lezzet olsun. Bizim merhametimizi ve comertliğimizi artırsın. Nîmetlerin kadrini idrÂk ettirsin. Bizleri cimrilik ve israftan uzak tutarak, riyÂzat uzere yaşamaya alıştırsın.
Nitekim Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-’in hayatı, riyÂzat uzere gecti. Bu hakîkati Hazret-i Âişe VÂlidemiz şoyle naklediyor:
“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-’in Âile efrÂdı; Medîne’ye geldiği gunden vefÂt ettiği gune kadar, uc gun arka arkaya buğday ekmeğiyle karnını doyurmadı.” (Muslim, Zuhd, 20)


“Dilesek doyabilirdik. (Yani bu aclık, yokluktan değildi. Gazvelerden bize ganimetler ve benzeri imkÂnlar gelirdi.) Fakat Hazret-i Muhammed -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- (mu’min kardeşlerini kendine tercih makamında) îsÂrda bulunurdu. (Boylece elimize geceni bu şuur ve idrÂk ile hemen infÂk ederdik.)” (Beyhakî, Şuabu’l-ÎmÂn, III/62, [1396])
Yine oruclarımız, tefekkurumuzu artırsın. Cunku yarım gun ac kalmakla, bedenî ve zihnî ihtiyaclar yaşıyoruz. Ne kadar Âciz ve muhtac olduğumuzu derinden idrÂk ediyoruz. CenÂb-ı Hakk’ın nîmetlerine karşı ne kadar şukretmemiz gerektiğini daha iyi anlıyoruz. Zira Rabbimiz bu hususta kullarına cok ağır bir tehditte bulunuyor:
اِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّب۪يلَ اِمَّا شَاكِرًا وَاِمَّا كَفُورًا
“Şuphesiz Biz ona (doğru) yolu gosterdik. İster şukredici olsun ister nankor!” (el-İnsÂn, 3)


Yani ister şukrederek Cennet’i tercih et, boylece ebedî bir saÂdet ve huzurun icerisinde ol; istersen nankorluk ederek, derileri kavuracak, her Ânı ayrı belÂlı, sert ve dehşetli bir Cehennem’i tercih et! Karar senin!..
Hazret-i Omer -radıyallÂhu anh-, bir kimseye rastlamıştı. Onun devamlı bir sûrette;
“–AllÂh’ım, beni azlardan eyle!” diye du ettiğini gorunce;
“–Nicin boyle du ediyorsun?” diye merakla sordu. O ise bu suÂle;
“–Allah TeÂlÂ; “…Kullarımdan şukredenler pek azdır.” (Sebe, 13) buyuruyor. Ben de o mes’ûd azınlıktan olmayı talep ediyorum.” mukÂbelesinde bulundu.
Bu guzel duşunceye hayran kalan Hazret-i Omer ise bu defa;
“–Yazık bana, herkes Omer’den daha akıllı ve bilgili!” diye hayıflandı. (İbn-i Ebî Şeybe, Musannef, VII, 81)
Yine icerisinde bulunduğumuz bu gunler, sadaka ve infaklar vesîlesiyle, nazargÂh-ı ilÂhî olan gonulleri kazanma mevsimi. CenÂb-ı Hak butun mahlûkÂtına, “RahmÂn” ve “Rahîm” esmÂsının tecellîsiyle devamlı veriyor. Dolayısıyla bir kul da, “veren el” olacak. Riy ve ucuptan kacınarak verecek. Verirken gonlunde bir burûdet olmayacak, “Malım azaldı!” diye uzulmeyecek. Aksine; “Malım bereketlendi. Bu infÂkım inşÃ‚allah beni Hakk’a yakınlaştırır.” diye sevinecek. Bu aşk ve şevk ile CenÂb-ı Hakk’a verir gibi verecek. Zira Âyet-i kerîmede; يَاْخُذُ الصَّدَقَاتِ “sadakaları Allah alır” (et-Tevbe, 104) buyruluyor. Verdiği kimseye de bir teşekkur edÂsı icerisinde olacak. Şunu da hic unutmayacak ki, aslında insanın gercek malı, aldığı değil, verdiği yani infÂk ettiği maldır.


Nitekim Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’in hÂneleri icin bir koyun kesilmiş ve Âişe VÂlidemiz de kesilen koyundan civardaki ihtiyac sahiplerine dağıtmıştı.
Bir ara Efendimiz; “Ondan geriye ne kaldı?” diye suÂl edince Âişe VÂlidemiz;
“–Bize sadece bir kurek kemiği kaldı.” mukÂbelesinde bulundu. Bunun uzerine Rahmet Peygamberi Efendimiz;
“–Desene (y Âişe), bir kurek kemiği hÂric, dağıttıklarımızın hepsi bizim oldu!” buyurdular. (Tirmizî, KıyÂme, 33)
Rabbimiz, rızÂsına nÂil olacağımız bir RamazÂn-ı Şerîf gecirebilmeyi cumlemize lûtf u keremiyle ihsÂn eylesin.
Âmîn!..


Dipnot:
[1]Bkz. el-Kehf, 45; el-Ankebût, 64; en-NÂziÂt, 38-39.




Osman Nuri Topbaş / Şebnem Dergisi
Yıl: 2018 Ay: Mayıs Sayı: 159

__________________