Sual: Muminler ahirette ve Cennette Allahu teÂlÂyı gorecekler mi?

CEVAP

Muminlerin ahirette, Cennete girmeden once de, girdikten sonra da Allahu teÂlÂyı gorecekleri Kur'an-ı kerimde acıkca bildiriliyor:

(Kıyamet gunu ışıl ışıl parlayan yuzler, [muminler] Rablerine bakacaklardır.) [Kıyamet 22, 23]

Meşhur bir hadis-i şerif meali de şoyledir:

Peygamber efendimiz, ayın on dorduncu gecesi, parlayan dolunaya bakıp buyurdu ki:

(Gokteki şu ayı nasıl net goruyorsanız, [siz muminler Cennette] Rabbinizi, boyle acıkca goreceksiniz.) [Buhari, Muslim, İbni Mace, Tirmizi, Ebu Davud, Nesai, İ.Ahmed, İbni Huzeyme, İbni Hibban]

Yunus suresinin, (Guzel amel edenlere, husna [Cennet] ve ziyadesi de vardır) mealindeki 26. Âyet-i kerimesindeki ziyade kelimesini Resulullah efendimiz ruyet [Allahu teÂlÂyı gormek] olarak acıklayıp, (Dolunayı gorduğunuz gibi kıyamette Rabbinizi acıkca gorursunuz) buyurdu. (Buhari)

KÂfirler, cemal sıfatı ile gorme nimetinden mahrum kalacaklardır. Bir Âyet meali şoyledir

(Onlar [kÂfirler] o gun Rablerini [cemal sıfatı ile] gormekten mahrumdur.) [Mutaffifin 15]

Allah'ı cemal sıfatı ile gormek buyuk nimettir. Cennetteki butun nimetlerden daha ustundur. KÂfirler ise, Cennete giremeyeceği icin bu buyuk nimetten mahrum kalacaklardır. KÂfirler, ahirette Allah'ı kahır sıfatı ile goreceklerdir, ancak bu gorme bir nimet değil, buyuk bir azap olacaktır.

İmam-ı Şafii, imam-ı Malik hazretleri gibi mezhep sahibi buyuk Âlimler, (Bu Âyet-i kerime, muminlerin Allahu teÂlÂyı cemal sıfatı ile goreceklerine bir delildir. Cunku oyle olmasaydı, KÂfirler goremeyecek buyurulmazdı) demişlerdir. Hic kimse denmiyor, kÂfirler goremeyecek buyuruluyor. (Hazin)

Araf suresinin 143. Âyet-i kerimesinde, Musa aleyhisselamın Allahu teÂlÂyı gormek istediği bildirilmektedir. Bu da Allahu teÂlÂnın goruleceğinin delilidir. Cunku, bir peygamberin, imkansız olan şeyi Allahu teÂlÂdan istemesi abes, hatta cahillik olurdu. Allahu teÂl hakkında caiz olan ve olmayan şeyleri bilmemek ise peygamberliğe aykırıdır.

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Ehl-i sunnet Âlimleri, sozbirliği ile "Allahu teÂl dunyada gorulmez" buyurdu. (1/283)

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri buyuruyor ki:

(Dunyada Allahu teÂlÂyı gordum diyen zındıktır. Evliyanın kalb gozu ile gormesi ruyet değildir. Onlara şuhud hasıl olmaktadır.) (İtikadname)

İmam-ı Gazali hazretleri de, (Allah’ı dunyada gormek mumkun olmaz) buyuruyor. (İhya)

Dunyada Allah’ı gormek imkansız olduğu icin Hz. Âişe, (Resulullahın Allah’ı gorduğunu soyleyen yalan soylemiş olur) buyurmuştur. (Buhari)

İmam-ı Rabbani, Mevlana Halid-i Bağdadi, Seyyid Abdulkadir-i Geylani hazretleri gibi buyuk zatlar ise, Peygamber efendimizin Miracda Allahu teÂlÂyı gorduğunu, ancak bunun dunya gormesi ile değil, ahiret gormesi ile gormek olduğunu bildirdiler.

Fıkıh ve hadis ilimlerinde muctehid ve evliyanın buyuklerinden Seyyid Abdulkadir-i Geylani hazretleri buyuruyor ki:

Biz, Resulullahın (sallallahu aleyhi ve sellem) Mirac gecesi Allahu teÂlÂyı gormesinin baş gozu ile olup, kalble ve ruyada olmadığına iman ederiz. Zira Cabir bin Abdullah, Peygamber efendimizin Necm suresinin (Andolsun Onu, Sidretu'l-Munteha'nın yanında onceden bir defa daha gormuştu) mealindeki 13 ve 14. Âyet-i kerimeleri uzerine (Elbette Rabbimi gordum), (Ben sidretu’l-muntehada Rabbimi gordum. Oyle ki, ilahi vechinin nuru, benim icin zahir oldu) buyurduğunu bildirmiştir.

Allahu teÂl Mirac gecesinde kendisini habibine aynen gostermiş olduğunu, İbni Abbas hazretleri İsra suresinin tefsirinde bildiriyor. Ve yine İbni Abbas hazretleri buyurdu ki:

(Mirac gecesinde Resulullah, Allahu teÂlÂyı iki defa dunya gozu ile gormuştur. Hullet Hz. İbrahim icin, kelam Musa aleyhisselam icin, ruyet de Muhammed aleyhisselam icin olmuştur.) (Gunye)

[Hullet, dostluk, Kelam, konuşma, Ruyet, baş gozu ile gorme demektir.]

İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki:

O Server, Mirac gecesinde Rabbini dunyada değil, ahirette gordu. Cunku o Server, o gece, zaman ve mekan cevresinden dışarı cıktı. Ezeli ve ebedi bir an buldu. Başlangıcı ve sonu bir nokta olarak gordu. Cennete gideceklerin, binlerce sene sonra, Cennete gidişlerini ve Cennette oluşlarını, o gece gordu. İşte o makamdaki gormek, dunyada gormek değildir. Ahiret gormesi ile gormektir. Bu gormeyi dunyada gordu demek de mecaz olarak soylenmiştir. Dunyadan gidip gorduğu ve yine dunyaya geldiği icin dunyada gordu denilmiştir. (m. 283)

Allahu teÂlÂ, dunyada gorulmez. Bu dunyada bu nimet nasip olsaydı, herkesten once Hz. Musa gorurdu. Peygamberimiz Miracda bu devletle şereflendi ise de, bu dunyada değildi. Cennete girip oradan gordu. Yani ahirette gormuş oldu. Dunyada iken, ahirete karıştı ve gordu. (C.3, m.17)

Necm suresinin, (Gozu kaymadı ve sınırı aşmadı) mealindeki 17. Âyet-i kerimesini imam-ı Rabbani hazretleri, (Mirac gecesinde, gozu Allah’tan hic ayrılmadı) diye acıklamakta ve Allah’ı ahirette dunya gozu ile gorduğunu bildirmektedir. (C.1 m.129)

Mevlana Halid-i Bağdadi hazretleri buyuruyor ki:

Resulullah, Allahu teÂlÂyı Miracda gordu. Ancak bu gormesi dunyadaki gormek gibi değil idi. (İtikadname)

Ruyada gormek, dunyada gormek değildir. Peygamber efendimiz, Allahu teÂlÂyı ruyada gorduğunu Camiussagir’deki hadis-i şerifte bildirmektedir. İslÂm Âlimlerinden de ruyada gorenler olmuştur.

İmam-ı Nevevi hazretleri, (Enam suresi 103. Âyetindeki Ona gozler erişemez demek, Onun zatının hakikatini gozler idrak ve ihata edemez demektir. Yoksa ruyet haktır) buyuruyor.

Bid'at fırkalarından bazıları, (Enam) suresinin 103. Âyetini delil getirerek, (Ona gozler erişemez) Âyetine gore dunyada ve ahirette Allah’ı gormek imkansızdır, dediler. Bunun yanlış olduğunu, Kur'an-ı kerim ve hadis-i şerifler bildiriyor. (Beydavi)

İmam-ı Rabbani hazretleri, Enam suresinin 103. Âyetini acıklarken buyuruyor ki:

Muminler, ahirette ve Cennette Allah’ı goreceklerdir. (3/44 ve 90)

İmam-ı a’zam hazretleri buyuruyor ki:

Allahu teÂl ahirette gorulecektir. (Fıkh-ı ekber)

Kur'an-ı kerimde, (Dunyada kor olan, ahirette de kor olur) buyurulması, kÂfirler icindir. Muminler, ahirette Allah’ı gorecektir. (Berika)

Dunyada imandan mahrum olan, ahirette de ruyetten mahrum olur. (Medarik)

Muminler, ahirette, Cennete girmeden once de, girdikten sonra da, Allahu teÂlÂyı goreceklerdir. (Nuhbet-ul-Leali)

Ehl-i sunnet Âlimleri sozbirliği ile, (Allah’ı muminler gorur, fakat Cehennemde kÂfirler goremez) buyuruyor. Ahirette Allahu teÂlÂnın goruleceğinde icma vardır. Bunu inkÂr edenler diyor ki:

(Gormek icin beş şart gerek: Gorunen şey bir yerde olmalı, bir tarafta olmalı, karşısında olmalı, cok uzak ve cok yakın olmamalı ve gozden cıkan şualar o şeye ulaşmalı! Bakan ile bakılan şey arasında ışık olmak da şarttır. Bu şartlar Allah icin soylenemez ve gormek imkansız olur.)

Bu şartlar dunya olculeri ile ilgilidir. Ahiret işleri, dunya işlerine hic benzemez. Dunyanın batısında olan bir kor, Allahu teÂlÂnın kudreti ile dunyanın doğusundaki bir karıncayı gorur. Allahu teÂlÂnın kudretinden şuphe edilmez.

Ayrıca, ahirette, cisim olarak gorulecek, sınırlı gorecek diyen hicbir Ehl-i sunnet Âlimi yoktur.

Abdulhak-ı Dehlevi hazretleri buyuruyor ki:

Allahu teÂl dunyada anlaşılmadan bilindiği gibi, ahirette de anlaşılmadan gorulecektir. (Tekmil-ul-iman)

İmam-ı Rabbani hazretleri de buyuruyor ki:

Muminler, Cennette Allahu teÂlÂyı cihetsiz ve keyfiyetsiz ve hicbir şeye benzetmeyerek ve misali olmayarak gorecektir. (c.1, m.266)

Sual: Cennete giren muminler Allahu teÂlÂyı istedikleri her zaman gorebilirler mi?

CEVAP

Tecelli genel ve ozel olmak uzere iki kısımdır:

Genel tecelli bir Cuma gunu kadar olur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Allahu teÂl Cennet ehline her Cuma gunu tecelli eder.) [Cami-us-sagir]

Ozel tecellide Cennettekiler eşit değildir. İlim ve ameldeki olgunluklarına gore gorurler. En yuksek derecede olanlar, her zaman muşahede ederler. (Feraid-ul-fevaid)
__________________