Cilek -10 o C ‘ye kadar yetiştirilebilir. Daha soğuk bolgelerde bitkilerin saman ,kuru yaprak gibi materyalle ortulerekdondan korunması gerekir. Cilek yetiştiriciliği icin en uygun toprak ; suzek, kumlu-tınlı ve hafif topraklardır. Kireci fazla topraklar cilek icin uygun değildir. Toprak PH’ sı 7.0 - 7.5 olan topraklarda onemli bir problem yaratmamaktadır.
Cilek , toprak kokenli mantarsal hastalıklara karşı duyarlı olduğu icin dikim yapılacağı toprağın bu hastalıklardan ve nematod yonunden temiz olması gerekir. Bunun icin bir onceki mevsimde buğday, arpa gibi tahıl ekilmiş araziler tercih edilmelidir. Boyle topraklar bulunmadığı taktirde toprak metilbromit ,vapam,kloropikrin gibi ilaclarla fumige edilmelidir.
Toprak derin işlendikten sonra dekara 3-4 ton ciftlik gubresi atılmalıdır. Ayrıca dekara 30-35 kg kompoze gubre verilmelidir.
Buyuk arazilerde karık pulluğu ile,kucuk alanlarda ise elle 60-70 cm genişliğinde ,20-30 cm yuksekliğinde masuralar acılarak toprak dikime hazır hale getirilir. Cilek yetiştiriciliğinde ilkbahar dikimi ,kış dikimi,yaz dikimi,sonbahar dikimi olmak uzere 4 dikim zamanı vardır.
İlkbahar Dikimi
Kışları soğuk gecen bolgelerde genellikle Nisan ayında yapılan bir dikimdir. Bu dikimde frigo fideler veya fidelikte Ocak - Şubat aylarında sokulmeyip bekletilen fideler kullanılır. Bu fideler Mayıs ve Haziran aylarında az miktarda cicek acarak meyve verirler. Bunların esas urunu 1 yıl sonraki Haziran ayındadır. Bu bitkilerin 1 yıl boyunca su ,besin maddesi ihtiyacları karşılanmalı ve hastalık ve zarlılardan korunmalıdır.
Kış Dikimi
Kışları ılık gecen yerlerde yapılır. Dekara yaklaşık 8000 adet bitki dikilir. Dikimler fidelikten sokulen yavru bitkilerle yapılır. Akdeniz Bolgesinde kış dikimi icin en uygun zaman Ekim 15 - Kasım 15 arasıdır. Ilkbaharda acıkta Mart ortasından itibaren urun alınmaya başlanır .Ayrıca alcak ve yuksek tuneller altında cilek yetiştiriciliği yapılırsa, ,acıkta yetiştiriciliğe gore yaklaşık 15 -30 gunluk erkencilik sağlanır.
Kış dikiminde fidelerin tutma yuzdeleri yuksektir. Bitkilerin sulanması onemli sorun yaratmaz. Kış dikiminin ikinci yılında ,teknik ve kulturel onlemlerin iyi alınması ,hastalık,zararlı ve yabancı otlarla iyi mucadele edilmesi halinde verim yaz dikimi kadar yuksek olabilir. Dikim sıra uzeri ve sıra arası 25 x 30 cm olmak uzere yapılır.
Yaz Dikimi
Frigo bitkilerde yapılır. Bu dikim sisteminde verim kış dikimine gore 2-3 kat daha fazladır. Ancak urun kış dikimine gore biraz gec kalmaktadır. Akdeniz Bolgesinde yaz dikimi icin en uygun zaman Temmuz 15 - Ağustos 15 arasıdır.-20 OC ‘den cıkartılan frigo fideler bir gece suda bırakılır. Sonra dikim yapılır. Fideler sıra uzeri ve sıra arası 30 x 32 cm olarak dikilir. Yazın sulama buyuk problem teşkil eder. Dekara yaklaşık 6200 adet bitki dikilmektedir. Butun yaz ve sonbahar aylarında buyumelerine devam eden bitkiler giderek kuvvetlenmekte ve kışa 5-10 govdeli olarak girmektedirler. Boyle bitkiler kış soğuklarınakarşı dayanıklı olmaktadırlar. Tesis edilen bolgeye gore bu bitkiler Şubat -Mart aylarında bol cicek acar ve meyve vermeye başlar .Akdeniz kıyı kesiminde urun Haziran- Temmuz ayına kadar devam eder . bu dikim sisteminde bir dekarlık alandan ortalama 3-8 ton urun alınmaktadır.
Akdeniz bolgesinde uzun yıllardan beri yapılan araştırmalar yaz dikim sisteminin butun oteki sistemlerdenustun olduğunu gostermiştir.
Sonbahar Dikimi
Bu dikim sisteminde fideler ,Eylul-Ekim aylarında fidelikten sokulerek asıl yerlerine dikilmektedir. Meyve erken ,kalite ve verim duşuk olmaktadır. Bu dikim sisteminde yetiştiriciliğin ısıtılan sera veya yuksek tunellerde yapılması gerekir.
FİDE DİKİMİ
Fideler serin ve nemli havalarda dikilmelidir. Fide acılan cukurlara tam kok boğazı seviyesinde dikilir. Dikimden once kok (8-10 cm kalacak şekilde ) ,tac tuvaleti (2-3 genc yaprak kalacak şekilde)yapılarak bitkilerin tutma oranı arttırılır. Dikimden sonra cansuyu verilir. Yaz dikiminde bitkiler 15 gun ,gunde en az 3 defa olmak uzere cok iyi sulanmalıdır.
Yaz dikiminde dikimden 6-8 gun sonra acan cicekler koparılmalıdır.
CİLEK BAHCESİ BAKIMI
Cilek yetiştiriciliği sırasında yabancı otların cıkmaması ,erkenci, temiz ve kaliteli urun elde etmek icin masuralar; siyah plastik ,buğday sapı, cam iğneleri gibi ortu materyali ile ortulmelidir (malclama). Malc olarak en cok kullanılan materyal siyah plastik ortulerdir.
Cilek aşırı suya karşı duyarlı bir bitkidir. Aşırı sulama sonucu sarılık ve mantari hastalıklar ortaya cıkar. Sulama suyunun tuzluluğu 5.0 milimost ‘ dan fazla olursa kullanılmamalıdır. Sulama yontemleri yağmurlama , karık sulama ve damlama sulamadır. Damlama sulama kontrollu olduğu icin en ideal sulama yontemidir. Bu yontemin yapılamamadığı yerlerde yağmurlama sulama yapılmalıdır.
En iyi gubreleme toprak ve yaprak analizine dayalı olarak yapılandır.Cicekler acar acmaz dekara 20 kg amonyum sulfat verilir. Gubreleme ;cicekten sonra bir ay aralıklarla dekara 20 kg amonyum sulfat olmak uzere her ay yapılmalıdır. Toplam olarak dekara 100-120 kg amonyum sulfat verilir.
Cilek yetiştiriciliğinde kol temizliği verim yonunden onemlidir. Cıkan kollar vakit gecirilmeden temizlenmelidir. Aksi halde verim duşer.
HASTALIK VE ZARARLILARLA MUCADELE
Cilek hastalıkları kokte, meyvede ve yaprakta gorulur . Kok hastalıkları topraktan bulaştığı icin toprak fumigasyonu veya sterilizasyonu şarttır.
Meyve curukluğune karşı meyve tutumundan sonra birkac defa sistemik mantari ilaclar atılmalıdır. Meyve curukluğunun fazla gorulduğu yerlerde alcak ve yuksek tunellerin ,plastik ve cam seraların havalandırılmasına onem verilmelidir. Ayrıca yaz dikimlerinde bitkilerin sıra arası ve sıra uzeri mesafeleri geniş tutulmalıdır.
Cilek zararlıları olan kırmızı orumcek ,yaprak bitleri,dana burnu, kadı lokması ile mucadele yapılmalıdır.
Virus ve nematod problemlerinden kurtulmanın en iyi yolu ise sağlıklı fide ile bahce tesis edilmesidir.
HASAT VE AMBALAJ
Hasat gunun erken saatinde yapılmalıdır. Uzak pazara gonderilecek cileklerde meyveler ¾ oranında kızardığı zaman hasat edilmeledir. Cilek ; meyveden tutmadan,meyve el ayasında kalacak şekilde, sapı tırnakla 1 cm kalacak şekilde kesilerek derilmeli ,1/2 ve ¼ kg’ lık plastik kaplar ile pazara gonderilmelidir.
__________________