YETİŞTİRME YERLERİ

Ortu Altında Yetiştiricilik

Acıkta Yetiştiricilik


1- Ortu Altında Yetiştiricilik: Akdeniz Bolgesi erkenci cilek yetiştiriciliğinde onemli bir yere sahiptir. Akdeniz kıyı şeridi erkenci cilek yetiştiriciliğine oldukca uygun olmasına karşın, genellikle acıkta yetiştiricilik yapıldığından ilk urunler mart ortasından itibaren alınmaktadır. Oysa erencilikten amac kasım, aralık ve ocak aylarında urun elde edip bunu ic ve dış pazarda satmaktır. Bu aylarda cilek yuk- sek fiyattan alıcı bulabilmektedir. Bu nedenle bu aylarda urun yetiştirebilecek ortu sistemlerinin kullanılması gerekir.

Ortu altı cilek yetiştiriciliği; ısıtmalı ve ısıtmasız cam ve plastik seralar ile yuksek ve alcak tunellerde yapılmaktadır. Bu yetiştiricilikte dekar başına yapılan giderler oldukca fazladır. Bu nedenle en erken, en yuksek verim verebilen ortu sistemlerinin ve buna uygun dikim yon- temlerinin ve ceşitlerin secilmesi gerekir. Yapılan calışmalarda seralar 4-6 hafta, yuksek tuneller 2-4 hafta ve alcak tuneller 1-2 haftalık erkencilik sağlamaktadır. Cam seralarda maliyetin yuksek olması sebebiyle, bunun yerine plastik seralar tercih edilmelidir.

Ortu altı cilek yetiştiriciliği konusunda pek cok calışmalar yapılmış olup olumlu sonuclar alınmıştır.Bunlardan torba kulturu ile yapılan bir calışmada tuplu taze fide dikim yonteminde erkenci ceşit olan Dorit (216) ile yapılan bir calışmada kasım ayında ilk urunler alınmış ve ha- sat hazirana kadar devam etmiştir. Dekara verim 5-6 ton olarak bulun-

muştur. Torba kulturu ile yetiştiricilik normal yetiştiriciliğin yapılamadığı kayalık, taşlık ve bataklık alanlar icin cok uygun bir yontemidir.

Şekil 8. Torba Kulturuyle Cilek Yetiştiriciliği


Ortu altı cilek yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken en onemli konulardan biri erken donemde acan ciceklerin donlardan zarar gormemesi icin gerekli tedbirlerin alınmasıdır. Bunun icin sera ustunden yağmurlama, ısıtma yapmak ya da daha kolay uygulanabilen sera icine ikinci bir alcak tunel kurma yontemleri uygulanabilir( Şekil 9).



Şekil 9. Plastik Serada Cilek Yetiştiriciliği

2- Acıkta Yetiştiricilik: Cilek -10°C ye kadar ozel bir tedbir alma- dan yetiştirilebilir. Daha soğuk bolgelerde bitkilerin saman, kuru yaprak v.s gibi materyallerle ortulerek dondan korunması gerekir. ilkbaharın gec donları Akdeniz bolgesi ve benzeri yerlerde sorun olabilir. Acıkta cilek yetiştiriciliği gerekli tedbirler alındığı takdirde tum bolgelerimiz icin uygundur. Hasat bolgelere gore değişir. İlk urunler Akdeniz Bolgesinde mart ortasından itibaren oteki bolgelerimizde ise mayıs, haziran aylarından itibaren alınmaya başlanır. Bu yetiştiricilikte hasat suresi kısa olup, kış aylarındaki duşuk sıcaklıklardan acan cicek ve meyveler zarar gormektedir. Verim ortu altı yetiştiriciliğine gore duşuktur (Şekil 10).



Şekil 10. Acıkta Cilek Yetiştiriciliği

BAKIM İŞLEMLERİ


MALCLAMA

Malclama cilek yetiştiriciliğinde oldukca yararlıdır. Yabancı otların cıkmaması, erkenci, temiz ve kaliteli urun elde etmek icin masuralar siyah plastikle ortulmelidir. Siyah plastik yaz dikimlerinde dikimden sonraki aylarda (eylul-ekim) kış dikimlerinde ise dikim oncesi yapılmalıdır.


SULAMA

Cilek aşırı suya karşı hassas bir bitkidir. Bu nedenle dengeli bir su- lama yapılmalıdır. Aşırı sulama sonucu mantarsal hastalıklar ve kloroz (sarılık) ortaya cıkar. Sulama yontemleri; karık, yağmurlama ve damla sulamadır.


Karık Sulama: Karık boyları 50-70 metreyi gecmemelidir. Bu yontemde bitki kok bolgesi aşırı sulama sonucunda uzun sure ıslak kalmakta, bu durumda bitkilerde mantari hastalıklar artmaktadır. Zorunlu olmadıkca bu sistem kullanılmamalıdır.



Yağmurlama Sulama: Arazi tesviyesinin yapılamadığı yerlerde uygulanmalıdır. Fide uretiminde ideal bir sulama şeklidir. Meyve ure- timinde ise yaprak ve govdenin ıslanması ile mantar ve bakteri hastalıkları ortaya cıkar, meyveler yumuşar ve curume hızlanır.

Damla Sulama: Bu sistemde bitkilere duşuk basınc altında sık sık ve kontrollu su verildiğî icin meyve uretiminde en ideal sulama yon- temidir. Bu sistemde gubreleme sulama ile birlikte yapılır. Ayrıca hastalık ve zararlıların onlenmesinde en uygun sulama yontemidir.


GUBRELEME


En iyi gubreleme yaprak ve toprak analizine gore yapılanıdır. Gubreleme yapraktan ve topraktan uygulanabilir. Topraktan uygulamada en uygun olanı gubrenin damla sulamayla birlikte verilmesidir. Bu sistemde gubre kaybı azalmakta ve bitkiler icin yarayışlılığı artmaktadır. Toprak hazırlığında belirtilen taban gubresine ilave olarak yetiştirme periyodu boyunca ticari gubre uygulamaları yapılmalıdır. Cilek ticari gubrelerden en cok azota ihtiyac duyar .Bu uygulamaya dikimden yaklaşık bir ay sonra başlanmalı ve hasat sonuna kadar uygulamaya devam edilmelidir. Soğuk bolgelerde kış aylarında gubre uygulamalarına ara verilmelidir Analiz yapılamadığı takdirde yetiştiricilik periyodu boyunca yaklaşık dekara 25-30 kg saf N (Azot) duşecek şekilde azot icerikli gubreler aylara gore hesaplanarak, aylık olarak uygulanmalıdır. Damla sulama kullanıldığında bu aylık dozların haftalara bolunerek uygulanması daha yararlı olacaktır. Kış soğuklarına dayanımı arttırmak icin K (Potasyum) icerikli gubrelerle de gubreleme yapılmalıdır. Toprak kirecli değilse hasat periyodu suresince meyvelerin cabuk yumuşamalarını onlemek icin Ca (Kalsiyum) icerikli gubrelerle gubreleme yapıldığında, daha sert meyve elde edilir ve meyveler yola ve muhafazaya daha iyi dayanır. Kirecce zengin topraklarda pH= 7-7.5'u gectiği durumlarda kloroz (Sarılık) gorulur. Bunun icin bitkiler Fe şelatlı gubrelerle gubrelenmelidir.

Kaynak : tedgem.gov.tr
__________________