Yabancı otlar hububatta verim azalmasında cok onemli bir yere sahiptir. Cunku yabancı otların rekabet gucleri genellikle fazla olduğundan, hububat zayıf kalmakta ve verimi duşmektedir.
Ozellikle erken cimlenip gelişen yabancı otların hububat icerisinde bulunması durumunda, urun kayıpları artmaktadır. Hububat ile yabancı otlar arasındaki rekabet sonucu meydana gelen urun kayıpları kultur bitkisinin turu, cevre koşulları, yabancı ot turleri, gelişme donemleri ve yoğunluklarına bağlıdır.
Dolaylı zarların başlıcaları, urunun kalitesinin duşmesi , tohumluk değerinin azalması,teknolojik ozelliklerinin bozulması, urun icinde bulunan yabancı ot tohumlarının una karışarak undan yapılan maddelerin renk, koku ve tadını bozmaları, bazen de zehirlenmelere yol acmalarıdır. Yabancı otların hasadı gucleştirmeleri, bir cok hastalık etmeni ve zararlı bocekler icin sığınma, barınma, beslenme yeri oluşturmaları da diğer bir olumsuz yonudur.
Yabancı ot rekabeti yuzunden hububattaki urun kaybı dunya'da ortalama olarak % 20-40 dolayındadır. Hububatta kışlık ekimde cıkış oncesi yapılan bir herbisit uygulamasında kışlık arpada %20, kışlık cavdarda ise %16 verim artışı sağlanmıştır. Buda kışlık hububatta herbisit uygulamasının ilkbaharın beklenmesi durumunda belli bir oranda urun azalmasına sebep olabildiğini gostermektedir.
Hububat turleri icerisinde kışlık cavdar yabancı otlara karşı rekabet gucu en yuksek olanıdır. Cavdar icerisinde kuvvetli gelişen yabancı otlar nadiren urun azalmasına neden olmaktadır. Cavdarda genel olarak yabancı ot savaşımı gerekmeyebilir.
Diğer hububat turlerinde ise yabancı otlara karşı rekabet gucleri zayıf bulunmaktadır. Cok zaman iyi gelişmiş kışlık arpa yabancı otları bastırabildiği halde Alopecurus myosuroides (Tilki kuyruğu) Apera spica -venti (Ruzgar otu) ve kısmen Stellaria media (serce dili) ve Boreava orientalis (sarı ot) erken cimlenme durumları nedeniyle sorun oluşturmaktadır. Kışlık arpada yabancı ot savaşımı cavdardan cok daha once duşunulecek bir durum yaratmaktadır. Diğer taraftan kışlık ve yazlık hububatlar az tada cok yabancı ot rekabeti ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu bakımdan savaş onlemleri bu alanda şart olmaktadır. Orneğin;Erzurum yoresinde yazlık hububatta cok zaman yabancı ot savaşımına luzum yoktur.
Yabancı ot tohumlarının cimlenmeleri tur ozellikleri ile toprak yapısına bağlıdır.
İlkbaharda yapılan toprak işlemesinde sıcaklıklar gunduz/gece 15/5°C toprak sıcaklığı 2-7 °C'de cimlenme ve gelişme başlamaktadır.
HUBUBAT'TA ZARARLI OLAN BAZI YABANCI OTLAR
YABANCI OTLARA KARŞI ALINANCAK ONLEMLER
Temiz ve sertifikalı tohumluk kullanmak:Selektorden gecirilerek temizlenmiş tohumluk kullanılması yabancı ot tohumlarının hububat ile birlikte ekimlerini ve tarlaya yerleşmelerini onemli olcude etkiler.
Tekniğine uygun nadas yapmak:Tahıl-nadas uygulandığı bolgelerde, nadas yılında uygulanan işlemlerin verimi arttırmada buyuk onemi vardır. Nadas doneminde toprak işlemesi ile yabancı ot gelişimi buyuk olcude kontrol altına alınarak topraktan su kaybı onlenmekte,aynı zamanda yabancı otların tohum bağlamaları engellenmektedir. Nadas donemindeki başarılı savaşım, urun yılını da yansımakta ve ekim doneminde temiz bir tarla elde edilmektedir.
İlkbahar surumu, kıştan sonra toprak tava gelir gelmez, coklu pullukla 18-20 cm derinlikte anız bozma işlemi yapılmalıdır.
Ekim nobeti uygulama: Hububatın diğer kultur bitkileriyle ekim nobetine girdiği bolgelerde, uygun bitkilerin yetiştirilmesi, hem hububat tarımını arttırır, hemde yabancı otlarla savaşımda etkili olur. Ozellikle capa bitkilerinin ekim nobetinde yer alması sorun olan yabancı ot turlerinin coğalmasını engeller.
Kimyasal savaşım
Herbisit olarak gubrelerin kullanılması: Kalsiyum siyanamid eskiden yağışlı bolgelerde yabancı ot savaşımında kullanılmaktaydı. Kışlık ve yazlık hububat ekiminden once kullanılırsa cimlenen yabancı otları oldurmekteydi. Şayet gec atılırsa yabancı otları oldurme yonunden başarı yinede buyuk olmaktadır. Poaceae'ların en hassas oldukları devre cimlenme devresidir. Kısa zaman sonra derhal dayanıklı olmaktadır. Kışlık buğdaylar kışlık cavdardan daha az hassastır. Buğdayda 3-4 yapraklı donemde onerilmektedir. Cavdarda ise en erken 4 yapraklı olduğu donemde tavsiye edilir. Kalsiyum siyanamite kışlık hububatlar bu devrede iyi dayanmaktadır
Değişik zamanlarda don olan yerlerde kalsiyum siyanamit kullanılması onerilmemektedirBuna karşılık kışı iyi gecirmemiş hububatta ilkbaharda kullanılamaz. Bu durumda herbisit kullanılır.
İlk zamanlar hububatın yeni gelişmesi esnasında kuvvetli bir yabancı ot rekabeti buyuk zararlar meydana getirir. Bu durum hububatın dayanıklılığını azaltan bir faktor olarak ortaya cıkmaktadır. Genellikle yabancı otlarla genc devrede daha kolay savaşılmaktadır. Tek yıllık yabancı otlarla genellikle tırmıkla surmek uygun olmaktadır. Ulkemizde hububatta yabancı ot savaşı arpa, yulaf ve buğday icerisinde yapılmaktadır. Cavdarın yabancı yabancı otlarla rekabeti daha fazla olduğundan herhangi bir mucadeleye gerek yoktur.
Ekim oncesi uygulamalar ekimden 1-10 gun once; ekim sonrası cıkış sonrası uygulamalar hububat cimlenip toprak yuzeyine cıkmadan once; cıkış sonrası uygulamalar ise yabancı otlar 2-6 yapraklı devrede iken uygulanmalıdır.
İlaclamanın, hububat sapa kalkma doneminden sonra yapılması, uyhulama sırasında bitkilerin traktorle ezilmesi ve kırılmasına yol acmaktadır. Ayrıca, yabancı rekabeti uzamakta, kultur bitkisi yabancı ota karşı hassaslaşmakta, verimi duşurmekte ve başaklarda şekil bozukluklarına sebep olmaktadır.
Savaşıma karar verebilmek icin gerekli yabancı ot yoğunluğu turlere bağlı olmaksızın geniş yapraklılar icin m² de ortalama 10 olarak saptanmıştır. Bu ve daha yuksek yoğunlukta yabancı ot gorulen tarlalar uygulamaya alınmalıdır. Orta Anadolu Bolgesi'nde m² de 1 adet Boreava oriantalis (Sarıot), 2 adet Centaurea spp (Gokbaş) ; Doğu ve Guneydoğu Anadolu Bolgesinde 3 adet Sinapis arvensis (Yabani hardal); Adana Bolgesi'nde 5 adet Avena sterilis (Yabani yulaf) bulunduğunda savaşıma karar verilir.
Hububat tarlalarında yabancı otlara karşı onerilen herbisitler su ile karıştırılarak pulverize edilir. Dekara atılacak su miktarı, puskurtucunun tipine gore değişir ve puskurtucu tarla koşullarında ayarlanarak gerekli su miktarı ayarlanır.
Hormon terkipli yabancı ot savaşımında kullanılan aletler mumkunse başka Bitki Koruma ilac uygulamalarında kullanılmamalı. Bu aletler eğer kullanılacaksa uygulamalardan sonra %1 lik amonyaklı su ile 24 saat dolu bırakılmalı, sonra sıcak su ve arap sabunu veta soda ile iyice yıkanıp durulanmalıdır.
KULLANILAN BAZI HERBİSİTLER:
Carfentrazone-ethyl+%64.7 2-4 D Amin:Tek yıllık yabancı otlara karşı cıkış sonrası kullanılan kontakt etkili ilactır.Ticari adı: AIMPLUS
Bromoxynil octanoate:Tek yıllık yabancı otlara karşı cıkış sonrası kullanılır.Geniş yapraklı yabancı otlara karşı kullanılır. Ticari adı: BROMOTRİL MC 400
2.4-D Isooctylester: cıkış sonrası kullanılan secici herbisittir. Ticari adı: ESTER
%75 Chlorsulfuron :Cıkış oncesi ve sonrası geniş yapraklı yabancı otlara karşı kullanılır. Ticari adı: GLEAN 75 DF
%75 Tribenuron-methyl (cıkış sonrası geniş yapraklılara) GRANSTAR
2,4 -D Amin (cıkış sonrası secici herbisit) HEKTAFERMİN
2,4 -D asite eşdeğer 2,4 -D Amin tuzları (cıkış sonrası secici herbisit) HI-DEP
__________________