10 sene once Cecenya'nın Assinovskaya koyunden arabayla gecerken bu meselenin farkına varmıştım. Tahta bir citin arkasında sıraya dizilmiş altı cocuk gormuştum. Onların neden orada dizildikleri konusundaki merakımı taksi şoforu giderdi: Satılmak icin.



Layla Baysultanova (Chechenskoe Obshchestvo)



Sosyal tabular ve ekonomik umutsuzluk cocuk ticaretini korukluyor. 10 sene once Cecenya'nın Assinovskaya koyunden arabayla gecerken bu meselenin farkına varmıştım. Tahta bir citin arkasında sıraya dizilmiş altı cocuk gormuştum. Onların neden orada dizildikleri konusundaki merakımı taksi şoforu giderdi: "Satılmak icin."



Şofor, annelerin cocuklarına bakamadıklarını bu yuzden onları durumları daha iyi olan kişilere sattıklarını soyledi ve "Bir kız cocuğu daha once satıldı. Sevimli ve guzel bir cocuktu. Onu yaşı kucuk olduğu icin satın aldılar. Bunlar ise buyukler ve kimse onları almak istemez" dedi.



Şoforun soylediklerini doğrulamanın bir yolu yoktu ama deliller Cecenya'da 10 yıl devam eden savaş ve şiddetten sonra cocuğu olmayan aile sayısının giderek arttığını ve insanların yeni doğmuş bir bebeği evlatlık edinmek icin buyuk paralar vermeye hazır olduklarını ve sık sıkta yasadışı yollara bile başvurulduğunu gosteriyor.



Cocuk ticaretini artıran diğer etkenlerde Cecen toplumunda yasadışı doğumların utanc kaynağı olarak gorulmesi ve yasal olarak evlatlık edinmenin az olması. Bu konudaki işlemler oldukca gizli yapılıyor ve net bir bilgiye ulaşmak zor. Bununla birlikte Cecen savcılık ofisinin elinde satılmış cocuklarla yada yasadışı evlatlık verilmiş cocuklarla ilgili kayıtlar var.



Gecen sene 13 Kasım'da savcılık cocuk ticareti ile suclanan bir suc orgutune dava actı. Eğer davada suclu bulunsalardı ucu de kadın olan sanıklar 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına carptırılacaktı. Sanıklar suclamaları reddettiler ve mahkemede kefaletle serbest bırakıldılar.



Sanıkların uc aylık bir kız cocuğunu Cecenya'nın uyuşturucu ile mucadele bolumunde gorev yapan bir kişiye 3000 dolar karşılığından satmaya calıştıklarından şupheleniliyor.



Gecen sene bu konuda başka olaylarda meydana geldi. Bunlardan biride yeni doğmuş bir bebeği 4200 dolara satmaya calışan iki kadındı.



Savcılık bu olay konusunda acıklama yapmayı reddetti ama davacı Adam Hambiyev bize başka bir olayı anlattı. Hambiyev gecen sene Mayıs ayında Caharkale'de uc kadının tutuklandığını, bunlardan ikisinin bir aylık bir bebeği 2 nolu şehir hastanesinde ucuncusune vermekle suclandıklarını ve diğerinin evinde de bir bebek bulunduğunu soyledi.



Kadınlar şimdi cocuk kacırma sucundan yargılanacaklar ve 15 yıla kadar hapis cezası alabilirler.

Bu davada gorev alan savcılık ofisinden bir soruşturmacı cocuk ticaretini arttıran sebeplerden birinin Cecenya'da duzgun yetimhanelerin olmaması olduğunu ve bu yuzden istenmeyen bebeklere Caharkale doğum hastanesinde yada cocuk hastanesinde bakıldığını soyledi.



Soruşturmacı "Gorevliler bu bebekleri bir kişinin sorumluluğu altında hastanelere teslim ediyor. Daha sonra ise 'cocuk satın almakla suclanan kadın gibi' kişilere evlatlık olarak veriliyor" dedi.



Cocuk haklarının korunmasından sorumlu mufettiş Elza Kusayeva'ya gore, tutuklanan kadınlarda bulunan iki cocuğa şimdi aileler tarafından bakılıyor ve evlat edinilmeleri bekleniyor.



Kusayeva cocukları evlatlık edinmek isteyecek muhtemel anne-babaların cocukları evlat edinebilmeleri icin sıkı bir prosedurden gecmek zorunda olduklarını soyledi ve departmanının reddedilen cocuklar yada evlatlık icin uygun olan cocuklar hakkında fazla bir bilgi edinemediğini ekledi.



Departmana 2006'da aileleri tarafından reddedilen cocukları evlatlık edinmek icin 10 başvuru yapıldı.

Cecenya'nın doğum kliniğinde başhekim yardımcısı olan Madina Eldorova bebeklerin neden anne-babaları tarafından terk edildiğini acıkladı.



Eldarova, "Geleneksel duşunce tarzımızdan dolayı bekar bir kadının doğum yapması utanc verici. Kural gereği bu kadınlar evlerine goturuluyor. Daha sonraları bebeği yasal olarak reddetmiş olmamak icin bebeği gizlice birine veriyorlar yada cop gibi bir yerde terk ediyorlar. Bazen de bebeklerini satıyorlar" dedi.



Caharkale sakini Madina Aziyeva kadınların bebeklerini satmak zorunda kalmalarının duşuk ahlak seviyesinden değil sorumsuz erkeklerden kaynaklandığını soyluyor.



Aziyeva "Kendi bebeğini satmakta olan bir kadını tutukladıklarında onun yanında bebeğin suclu babasını da tutuklamalılar. Eğer o kişi gercekten bir erkekse tum sorumluluğu kadına bırakmak yerine gunahlarının sorumluluğunu ustlenir" dedi.


Kaynak: IWPR CAUCASUS REPORTING SERVICE, No. 372, January 4, 2007.
Turkce'ye ceviren Ajans Kafkas'tan Cavit Yılmaz
__________________