Beşinci Nukte
Ramazan-ı Şerifin orucu nefsin tehzib-i ahlÂkına ve serkeşÃ‚ne muamelelerinden vazgecmesi cihetine baktığı noktasındaki cok hikmetlerinden birisi şudur ki:

Nefs-i insaniye gafletle kendini unutuyor. Mahiyetindeki hadsiz aczi, nihayetsiz fakrı, gayet derecedeki kusurunu goremez ve gormek istemez. Hem, ne kadar zayıf ve zevale maruz ve musibetlere hedef bulunduğunu ve cabuk bozulur, dağılır et ve kemikten ibaret olduğunu duşunmez. Âdeta polattan bir vucudu var gibi, lÂyemutÂne, kendini ebedî tahayyul eder gibi dunyaya saldırır. Şedid bir hırs ve tama’ ile ve şiddetli alÂka ve muhabbetle dunyaya atılır. Her lezzetli ve menfaatli şeylere bağlanır. Hem, kendini kemÂl-i şefkatle terbiye eden HÂlık’ını unutur. Hem, netice-i hayatını ve hayat-ı uhreviyesini duşunmez, ahlÂk-ı seyyie icinde yuvarlanır.

İşte, Ramazan-ı Şerifteki oruc, en gafillere ve mutemerridlere zaafını ve aczini ve fakrını ihsas ediyor. Aclık vasıtasıyla midesini duşunuyor. Midesindeki ihtiyacını anlar. Zayıf vucudu ne derece curuk olduğunu hatırlıyor. Ne derece merhamete ve şefkate muhtac olduğunu derk eder. Nefsin firavunluğunu bırakıp, kemÂl-i acz ve fakr ile dergÂh-ı İlÂhiyeye ilticaya bir arzu hisseder ve bir şukr-u manevî eliyle rahmet kapısını calmaya hazırlanır eğer gaflet kalbini bozmamış ise!

Mektubat, Yirmi Dokuzuncu Mektub, İkinci Risale, s. 472

LÛ*GAT*CE:

ahlÂk-ı seyyie: kotu ahlÂk.

HÂlık: yaratıcı, Allah.

hayat-ı uhreviye: ahiret hayatı.

ihsas: hissettirme.

kemÂl-i şefkat: tam bir şefkat.

lÂyemutÂne: olmeyecekmişcesine.

mutemerrid: inatcı.

serkeşÃ‚ne: dik başlı tarzda, inat edercesine.

şedid: şiddetli.

tahayyul: hayal etme.

tama’: acgozluluk.

tehzib-i ahlÂk: ahlÂkı duzeltme, ıslah etme.

zeval: son bulma.
__________________