Zaman: İO 13. yuzyıl?
MekÂn: İsrail

Ve vaki olurdu ki, sandık goc ettiği zaman Musa derdi: Kalk, ya Rab ve duşmanların dağılsınlar ve senden nefret edenler senin onunden kacsınlar. Ve konduğu zaman derdi; Ya Rab, İsrail'in on binlerce binlerine don. SAYILAR 10: 35-36

Eski İsrail tarihcelerinde Kutsal Ahit Sandığı, pek cok rolu ustlenmiş muamma bir olgudur. İsrailoğulları Mısır'dan cıktıktan hemen sonra colde yapılan Kutsal Ahit Sandığı, Tanrı'nın Sina Dağı'nda Musa'ya verdiği Ahit Levhaları'nın taşındığı kutuydu. Levhalar ve onların icinde bulunduğu sandık boylece Tanrı ile İsrailoğulları arasındaki ahdin tanıklığıydı. Tanrı'nın kesin buyruğu uzerine (Cıkış 25: 10) sandık akasya ağacından yapılmıştı, uzunluğu iki bucuk, eni bir bucuk ve yuksekliği de bir bucuk arşındı, ici ve dışı saf altınla kaplıydı ve uzerinde altın pervaz vardı.

Altın kapağının ustunde kanatlarıyla sandığı koruyan iki cocuk melek vardı. Sandığın kenarındaki halkalara, akasya ağacından, altın kaplama sırıklar takılır ve sandık bu sırıklarla taşınırdı. Kollar sandığın halkalarında takılı kalır, ondan ayrılmaz ve Tanrı'nın verdiği şehadet sandığın icinde saklanırdı. Sandık gidilen her yere taşınacak ve kamp kurulduğu zaman tam orta yerde bulunan, halis altın iplikle dokunmuş ve "Kefaret Ortusu" de denilen bir ortunun altında korunacaktı.

Cıkış 25: 22'de Tanrı Musa'ya şoyle der: "Ve seninle orada buluşacağım ve seninle Kefaret Ortusu Uzerinden, Kutsal Ahit Sandığı ustundeki melekler arasından soyleşeceğim." Bu nedenle sandık kimi zaman Tanrı'nın ayak taburesi ve kimi zaman da Merhamet İskemlesi olarak gorulur.

İsrailoğulları'nı Kenan ulkesine goturen ve oraya vardıktan sonra Eriha'nın duşuşunde aracı olan sandıktı. Sandık kendi başına da savaşabilirdi ve bir keresinde Ebenezer Savaşı'nda Filistinliler tarafından ele gecirildiğinde sahte bir putu parcalamıştı. Hatta kendisine izin verilmeden dokunan bir İsrailoğlu'nu bile oldurmuştu.

Kutsal Ahit Sandığı daha sonra Kral Davud tarafından Kudus'e getirildi ve daha sonra Suleyman tarafından yeni tapınağının en kutsal yerine yerleştirildi. Sandık milletin en değerli ve onemli malı ve atalarının Tanrı ile girdiği ozel ahit ilişkisinin guclu bir hatırlatıcısıydı.



(Solda) Kutsal Ahit Sandığı, geleneksel olarak savaşlarda taşınırdı. Jean Fouquet'nin (1425-80) bu tablosunda sandık, Eriha cevresinde dolaştırılarak İsrailliler'in kenti ele gecirmelerine yardımcı oluyor. (Sağda) Suriye'de Dura-Europos'ta 3. yuzyıldan kalma sinagogdan bir freskte Filistinliler sandığı gonderiyorlar.

Gercek boyutundan [ 530 x 290 ] 96% oranında kucultuldu - Tam boy gormek icin tıklayınız

Sandığın tekerlekli bir araba uzerindeki klasik gorunumu: Celile'de Kafernaum'daki sinagogda 4. yuzyıldan kalma bir roliyef. Sandık burada kaplama kapılı, kenarları sutunlu bir Bizans tapınağı olarak betimlenmiş.

SANDIĞIN AKIBETİ

Ancak bu, Kutsal Ahit Sandığı'nı saran mistikliğin yalnızca başlangıcıdır. Zaman boyunca farklı kulturel gecmişten insanların hayallerine hÂkim olan Sandık efsanesi Âdeta canlı bir durum almıştır.

Cok kimse sandığın Babilliler'in Kudus'u İO 587/6'da ele gecirip yıktıkları zaman yok edildiğine inanır. Ancak daha sonraki yıllarda Hahamlar, sandığın kaderi hakkında farklı goruşleri benimsemişlerdir. Peygamber Yeremya'nın sandığı Nebo Dağı'na sakladığına, Kral Yeşua'nın (İO 639-609) Tapınak Dağı'nın bir mağarasına gizlediğine, Kral Yehoaş'ın Babil'e surgune giderken yanında goturduğune inanılır. En garip inanc da sandığın sunak ateşi icin odunların depolandığı odun sundurmasının altına saklanmış olduğudur.



(Solda) Roma'da Titus Kemeri'nden roliyef. Muzaffer Roma askerleri 70 yılında Kudus'u yağmaladıktan sonra tapınak eşyalarını goturuyorlar. Son zamanlardaki bir kurama gore sandık, Romalılar tapınağı yakmadan once Lût Golu kıyısındaki Kumran'a kacırılmıştır. (Sağda) İO 9.-8. yuzyıldan kalma kucuk bir fildişi panoda bir sfenks. Belki de sandığı koruyan melekler buna benziyorlardı.

Diğer başka garip inanışlar da vardır. Diğer pek cok şeyin yanı sıra sandığın Tapınak Dağı'na doneceği ve Mesih Cağı'nı kabul icin yapılacak yeni bir tapınağın en kutsal yerine yerleştirileceğine inanılmaktadır. Eski Arap vakanuvisleri sandığın Arabistan'da guvenli bir yere goturulduğunu yazarlar. Tapınak Şovalyeleri, Haclı Seferi sırasında Kudus'u ele gecirdiklerinde sandığı aramışlar ama bulamamışlardır. Yine sandığın Vatikan mahzenlerinde saklandığı iddia edilmiştir.

Bazıları onun Mısır Firavunu Şişak (Şoşenk olarak da bilinir, İO 945-924) Kenan ulkesine girdiğinde goturulduğunu duşunurler. Yakın zamanlarda ileri surulen bir kurama gore Romalılar 70 yılında ikinci tapınağı yaktıklarında sandık yeraltı tunellerinden otuz kilometre otedeki Kumran civarına taşınmıştır ve hÂl orada gomuludur.

Bir başka efsaneye gore sandık, tapınağa yerleştirildikten hemen sonra calınmış ve Kral Suleyman ile Seba Kralicesi'nin oğlu Menelek tarafından Habeşistan'a goturulmuştur. Habeşistan'daki Falaşalar, sandığa Habeşistan'a goturulurken eşlik eden Yahudiler'in soyundan geldiklerini iddia etmektedirler.

Habeş hukumdarının geleneksel unvanlarından biri de "Yahuda Aslanı"ydı ve eski Habeş kraliyet ailesi Davud ile Suleyman'ın soyundan geldiklerini iddia ederlerdi. Habeş Kilisesi yuzyıllardır sandığın kendi aralarında saklı olduğunu soylemiştir.

Kutsal Ahit Sandığı efsanelerinin esrarı ne olursa olsun, ozgun sandığın Musa'nın zamanından gunumuze kadar 3000 yıldır kalmış olması mumkun değildir. Buyuk bir olasılıkla sandık, Babilliler İO 587 yılında Kudus'u ele gecirip Suleyman tapınağını yerle bir ettikleri zaman imha edilmiştir.

alıntıdır
__________________