Haşhaş , guzel renkli, iri ve gosterişli cicek-leriyle gelinciğe cok benzeyen bir bitkidir (bak. gelincik). Ama bu yakın akrabası doğa*da kendi kendine yetiştiği halde haşhaş (Pa-paver somniferum) yuzyıllardır cok onemli bir tarım bitkisi sayılır. Bu onemini, olgunlaşma*mış meyvelerinin kabuğundan elde edilen ve bircok ilacın hammaddesi olan afyona borclu*dur (bak. Afyon).
Anadolu'nun yerli bitkisi olan haşhaşın mo*rumsu eflatun ya da beyaz cicekleri dalların ucunda tek tek acar. Bu guzel ciceklerden ge*lişen meyveler, icinde cok sayıda tohum bulu*nan birer fıcı bicimindedir. Meyveler ruzgÂr*da sallandıkca, ustlerindeki delikli kapaktan cıkan kucuk kara tohumlar cevreye sacılır. Bu yağlı tohumlar cok lezzetli ve besleyicidir; haşhaş tohumlarından Anadolu'nun bircok yerinde haşhaşlı ekmek yapılır; ezilerek ye*meklik yağ elde edilir.
Haşhaş kapsulleri henuz yeşil ve korpeyken cizildiğinde kabuğundan sutumsu bir sıvı sı*zar. Afyon sakızı denen bu beyaz sıvı havayla karşılaştığı anda sertleşir ve koyu renkli bir macuna donuşur. Bu maddenin bileşimindeki morfin ve kodein gibi alkaloitler ağrı kesici, uyku verici, oksuruğu dindirici ve rahatlatıcı bircok ilacın yapımında kullanılır. Ne var ki bu guclu uyuşturucuların, ozellikle morfinden elde edilen eroinin yasadışı uyuşturucu ticare*tiyle bağımlılara satılarak zararlı bicimde kul*lanılması, haşhaş uretimini kısıtlayıcı onlem*ler alma gereğini doğurmuştur. En buyuk haş*haş ureticilerinden biri olan Turkiye de bu yasadışı ticareti ve uyuşturucu bağımlılığını engelleyebilmek icin 1971'de haşhaş ekimini tumuyle durdurmuştu. Bugun haşhaş uretimi İc Anadolu Bolgesi'nde yalnızca haşhaş to*humları elde etmek amacıyla yapılır. Kapsul*lerin cizilmesi ve afyon alkaloitlerinin işlen*mesi devlet denetimi ve guvencesi altındadır.



Kaynak:TemelBritannica



__________________