Sığır yetiştiriciliğinde barınak cok onemlidir. Sığırların kalıtsal ozellikleri ne kadar iyi olursa olsun, onlara istedikleri cevre koşullarını sağlayamazsak onlardan beklediğimiz, istediğimiz verimleri alamayız.

Sığırlar icin en onemli cevre koşullarından birisi barınakların durumudur.

Sermayemizin tumunu ahıra yatırmak doğru değildir. Yapacağımız ahır bir yandan hayvanların yaşaması ve verimli olması icin en uygun şartları taşımalı, diğer yandan en ekonomik şekilde yapılmalıdır.

SIĞIR BARINAKLARI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

Ahır Yeri Secimi;

Ahırın nereye yapılacağını bilmek gerekir. Tesislerin kurulacağı arazinin hafif eğimli ve toprağının gecirgen olması oldukca onemlidir. İmkan var ise, eğimin guney cephesi yonunde olması tercih edilmelidir. İşletme artıklarının insan yerleşim bolgelerinin yakınında olmamasına ve bolge hakim ruzgarlarının yonu dikkate alınarak tesislerdeki kokunun insanları rahatsız etmemesine ozen gosterilmelidir.

Temel Nasıl Olmalı ?

Sağlam toprak uzerine taş veya diğer inşaat malzemeleri ile temel atılır. Temel derinliği sıcak yerlerde 30 santimetre, soğuk yerlerde 60 santimetre olmalıdır. Temel, rutubete karşı tecrit maddesi ile korunursa cok iyi olur.

Taban Nasıl Olmalı ?

En iyi zemin ateş tuğlaları ile yapılır. Bu iş icin yapılmış tuğlalarla cok sağlam bir zemin yapılır. Taş veya beton zemin de oldukca iyidir. Taş zeminler soğuk tutar, temizliği zor olur. Beton kullanılırsa, once taş doşemeli, aralarını cakıl ile doldurup, uzerine komur curufu dokup, iyice dovdukten sonra yuksek dozajlı betonu dokmelidir. Beton zeminlerde hayvanlar kayıp duşmesin diye, uzerine oluklar acmayı unutmayalım. Yani beton dumduz olmamalı, belli aralıklarla puruzlu bir zemin olmalıdır.

Ahırın uzunlamasına yani idrar kanalının gubre cukuruna doğru eğimi %1 olmalıdır. Durakların gubrelik ve idrar kanalına doğru eğimi %1-2 arasında olmalıdır.


Bağlı duraklı ahırlarda Taban duzeni nasıl olmalı?

* Durak genişliği 110-120 cm, durak uzunluğu 170 cm olmalıdır.

* Yemliklerin on kenar yuksekliği 30-35 cm kalınlığı 10-12 cm

civarında olmalı yani hayvan yattığı yerden yemini yiyebilmeli, yemlik tabanının en duşuk noktası ahır tabanından 10-15 cm yuksekte olmalıdır.

* Yemliklerde keskin koşeler bulunmamalı ve yemlik yuzeyi betonu mumkun olduğunca puruzsuz olmalı, yemliğin icten ice genişliği 60-65 cm civarında olmalıdır.

* Durakları birbirinden ayırmak amacıyla uygun şekilde bukulmuş 5cm capında profil demir borular kullanılmalıdır.

* Suluklar ineklere diledikleri an su icme olanağı sağlamalıdır. İki ineğe bir adet olmak uzere otomatik veya yarı otomatik suluk kullanılmalıdır.

Sut sığırları suyu biz istediğimiz zaman değil, kendileri istedikleri zaman icebilmelidirler.

Duvarlar Nasıl Olmalı ?

Duvarlar ısı gecirmeyen malzemeden yapılmalıdır. Tuğla, briket, betonarme, kerpic gibi inşaat malzemeleri uygundur. Duvarların ic yuzu sıvanmalıdır. Tabii, istenilirse dış yuzu de sıvanabilir. Duvarların en ustune 20 santimetre yuksekliğinde hatıl atılmalıdır. Taş duvarlar cok fazla işcilik gerektirir, yapımı cok zaman alır ve ahır maliyetini artırır. Tesis kurulacak yer 1. veya 2. derece deprem bolgesinde ise inşaatın sağlamlığı icin ne yapılması gerektiği uzmanlardan oğrenilmelidir.

Ahır Yuksekliği - Catı – Tavan Nasıl Olmalı ?

Ahırların tabandan sacaklara kadar yuksekliği, tesisin bulunduğu bolgenin iklimi ve ahırdaki hayvan miktarına gore değişmekle birlikte 3-4 metre arasında olmalıdır. Catı oyle olmalı ki, icerinin sıcağını dışarıya, dışarının da soğuğunu iceriye bırakmamalı, yağmur suları iceriye akmamalıdır. Doğal havalandırmayı sağlamak icin 22-25 derecelik bir catı eğimi olmalıdır.

Ahır catı eğimi Ahırın tavan veya catısının naylon, ziftli bez gibi gaz gecirmeyen maddelerden kaplanması, kiremit altına bu maddelerden doşenmesi, havalandırma acısından cok sakıncalı ve yanlıştır.

Kapılar Nasıl Olmalı ?

Kapılar buyuk ise metal (madeni) olması daha iyi olur. Kapı kenarları keskin koşeli olmamalıdır. Eşikler ahır zemini ile aynı duzeyde, ahır dışında ise 4-8 cm. yuksekte olmalıdır.

Pencereler Nasıl Olmalı ?

Işık ve hava sağlar. Bir ahırın tabanın alanı 20 metrekare ise, pencere alanı en az 1 metrekare olmalıdır. 200 metrekare bir ahır icin en az 10 metrekare pencere gerekir. Yani bir ahırdaki pencere alanı, ahırın taban alanının 20'de 1'inden (1/20 sinden) daha az olmamalıdır.

Pencereler hayvanların omuz (cidago) yuksekliğinin en az 30-40 cm uzerinde olmalıdır. Yani iceri giren hava hayvanlar uzerinde bir cereyan oluşturmamalı ve dışarı doğru olan hava akımını engellememelidir.

Pencereler vasistaslı olmalıdır. Yani cerceve alttan menteşe ile kasaya bağlı, ustten iceriye doğru acılacak şekilde olmalıdır. Boyle pencereler acıldığı zaman, dışarıdan gelecek temiz hava soğuk olursa hayvanlar etkilenmez. Karşılıklı acılan pencerelerin oluşturacağı hava cereyanı da hayvanları en az etkiler. Pencereler sık sık kullanılacağı icin sağlam ve kullanışlı olmalıdır. Pencerelerin cok kucuk olması hic uygun değildir. Zira, bizim ihtiyac duyduğumuz aydınlık ve guneşe hayvanlar da ihtiyac duyarlar. Gubre ve idrar ile hayvanların cıkardıkları gazlar (amonyak, karbondioksit ) ahırın havasını cok cabuk kirletir. Kirli hava hem bizim hem de hayvanların sağlık ve verimini cok etkiler. Temiz havaya insanların olduğu kadar, hayvanlarında ihtiyacı vardır.


Bacalar nasıl olmalı ?

Ahırda biriken kirli hava, havalandırma bacalarından dışarıya cıkar. Baca olmazsa, ahır havalanamaz. İnşaat esnasında havalandırma bacasınm konulmamışsa, yaklaşık 5 m.de bir ve mahya acıklığının sağ ve solunda olacak şekilde catının en yuksek yerine, boyutları 40 x 40 cm.den az olmayan bacalar yapılmalıdır. Bacaların uzerine, yağan yağmur ve karsularının akmaması icin uygun malzemeden şapka yapılmalıdır.

Pencerelerle birlikte bacalar da olunca, tam bir havalandırma sağlanır.

Birden fazla bacanın gerektiği hallerde baca kesit ve yuksekliklerinin aynı olması gereklidir.Baca etkili yuksekliğinin doğal havalandırmanın sağlanabilmesi icin en az 4 metre olması gerekir. En cok 100 m2 bina taban alanı icin bir adet baca hesaplanmalıdır. Bacanın iyi calışabilmesi icin izolasyon malzemeleriyle kaplanması, catı mahyasından itibaren baca yuksekliğinin en az 60 cm olması ve baca ucunun 15-20 cm kadar tavandan iceri girmesi gereklidir.

Gubre Cukuru nasıl olmalı ?

Gubre cukurunun boyutları hesaplanırken 500 kg canlı ağırlığındaki bir hayvanın ortalama yılda (500 kg Canlı Ağırlık x gubre katsayısı 0.08 x 365 gun hesabıyla) 14,6 ton civarında gubre urettiği ve gubre cukurunun yılda kac kez boşaltılabileceği gibi unsurlar goz onunde bulundurulmalıdır.

SUT SIĞIRI BARINAKLARI PLANLANIRKEN;

Hayvanlar icin en uygun cevre koşullarını sağlayabilmeli, Maliyeti olabildiğince duşuk olmalı, Ahırımız zamanla buyutebileceğimizi duşunerek ileride kolayca buyutebileceğimiz şekilde yapılmalı, Ahırımızın ceşitli yaş gruplarından hayvanları barındırabilecek bolumleri olmalı, Ahırda calışanlar hem kolay ve zahmetsiz calışabilmeli, hem de ahırımızın sağlık ve korunma koşulları iyi olmalıdır.

SUT SIĞIRLARININ CEVRE İSTEKLERİ

1- Sıcaklık;

İnekler icin en uygun ortam sıcaklığı 10-15 C arasıdır. Sığırlar -18 0C ile +24 0C arasındaki sıcaklıklara adapte olabilirler.

2- Nem;

Ahırdaki nem orannın %60-80 arasında olması istenir. 3- Havalandırma; Sağmal bir inek icin saatte 50 m3, bir buzağı icin saatte 10 m3 civarında havalandırma sağlanmalı, hayvan başına 20 m3 temiz hava ortamda bulunmalıdır.

4-Aydınlatma;

Aydınlatma, calışanların işlerini kolaylaştırmak ve hayvanları daha kolay kontrol etmek icin geceleri de yapılmalıdır. Aydınlatmada mumkunse fluoresan lambalar kullanılmalıdır. Her bir metrekare zemin alanı icin 2,5 watt; varsa sağım unitesinde her bir metrekare zemin alanı icin, 10 watt ışık kaynağı kullanılmalıdır.

Sut Sığırı Ahırında Olması Gereken Bolumleri Şu Şekilde Sıralayabiliriz.

Buyuk hayvan bolmesi, Buzağılık bolmesi (Ferdi buzağılık bolmesi,

Serbest dolaşımlı buzağılık bolmesi), Genc hayvan buyutme bolmesi,

Doğum bolmesi, Hasta hayvan bolmesi, Sağım unitesi

BESİ SIĞIRI BARINAKLARI

Ahır olarak; yağmur, ruzgar ve kardan hayvanları koruyacak barınaklar yeterlidir. Genelde guney cephesi acık, yanları ve kuzey cepheleri duvarlarla bolgenin hakim ruzgarlarına karşı kapatılmış, ustu sundurmalı tesisler besi icin yeterlidir. Besi hayvanları soğuğa karşı dayanıklıdır. Soğuk aylarda hayvanlara verilecek yemlere melas gibi yuksek enerjili maddeler katılmak suretiyle soğuğun olumsuz etkisi ortadan kaldırılmış olur.
__________________