Santa Justa Asansoru, Lizbon'daki Santa Justa Sokağı'nda yer almaktadır. Kent merkezi ile yukarıda yer alan Carmo Meydanı'nı birbirine bağlamaktadır. Raul Mesnier de Ponsard tarafından tasarlanan asansorun yapımına 1900 yılında başlandı ve mekanizma 1902'de halka acıldı. İlk olarak buhar gucuyle calışan asansor 1907 yılında elektrik enerjisi ile işlev gorur hale getirildi. Demir asansor 45 metre yuksekliyor. Her bir katında farklı desenlerin yer aldığı asansor Neogotik tarzda dekore edilmiş. En ust katında, spiral bicimli merdivenlerle cıkılan ve Lizbon Kalesi, Rossio Meydanı ve Baixa'yı goren manzaralı bir teras yer alıyor. Bulunan iki asansor kabininin ici ahşap kaplama ve her bir kabin 24 kişi taşıma kapasitesine sahip. Santa Justa Asansoru Lizbon'da cok sayıda turist ceken bir yapı.
2. The Gateway Arch (Missouri)
Missouri, St. Louis'de gorulmesi gereken yerlerden biri de Gateway Arch. Yolcular, yapının en ust noktasına cıkmak icin 5 kişilik gruplar halinde yumurta bicimli, icinde 5 koltuk barındıran kompartmanlara biniyor. Sekiz tane kompartmanın birleşmesiyle tren şekli yaratılmış oluyor. Kıvrımlı yapının en ust noktasına cıkmak 4 dakika, o noktadan yere iniş ise 3 dakika suruyor. Kompartman kapılarında yolcuların manzarayı izlemesine imkan veren dar cam pencereler bulunuyor.
3. Hammetschwand Asansoru (İsvicre)
Avrupa'nın en yuksek acık hava asansoru olan Hammetschwand Asansoru İsvicre'de bulunuyor. Bu mekanizma Lucerne Golu'ne bakan Burgenstock Platosu'nun uzerindeki muthiş manzaralı kayalık yolun bağlanmasını sağlıyor. Bir dakikadan az bir surede yolcuları 153 m yukarı taşıyarak zirveye cıkarıyor. Saniyede bir metre yukselen asansorun yolculuğu 3 dakika suruyor. 8 yolcu taşıma kapasiteli kabinin ici cinko levha ile doşeli ahşap kaplamadan oluşuyor. 1935 yılındaki yapımda saniyede 2.7 metre yukselen kabin sonrasında hafif metal bir kompartman ile değiştirilmiş. Hammetschwand Asansoru, Avrupa'nın en yuksek acık hava asansoru olmasının yanı sıra ayrıca dunyanın en hızlı asansoru unvanına sahip.
4. Lacerda Asansoru (Brezilya)
Salvadorun yeni ve eski kısımlarını birbirine bağlayan Lacerda Asansoru bir gunde 30,000'den fazla kişiye 38 saniyelik yolculuk imkanı veriyor. Lizbon'daki Santa Justa Asansoru'ne benzeyen carpıcı mekanizma 72 metre yukselerek insanların bir kasabadan diğerine gecmesini sağlıyor, ayrıca yolcularına muthiş bir sahil manzarası sunuyor.
5. Taipei 101 (Tayvan)
Dunyanın en hızlı asansor sistemi Taipei 101, 508 metre yuksekliğinde ve 67 asansorden oluşuyor. 89. katında gozlem alanı bulunan 101 katlı yapı dunyanın en hızlı asansor sistemi unvanına sahip. Dakikada 1010 metre yukselen kabinler, Japonya'daki eski rekortmen Yokohama Landmark Kulesi'nin kabinlerinden dakikada 243 m daha hızlı ilerliyor.
6. Bailong Asansoru (Cin)
326 m yuksekliğindeki asansor sistemi Cin'in Zhangjiajie bolgesindeki en buyuk ucurumlardan birinin kenarında yer alıyor. Dunyanın en yuksek ve en ağır acık hava asansoru olan Bailong Asansoru, 3 farklı ozelliği ile Guinness Rekorlar Kitabı'nda yerini aldı; en yuksek acık hava asansoru, en yuksek cift katlı turistik gezi asansoru ve dunyanın en hızlı yolcu trafiği olan en fazla taşıma kapasiteli asansoru. Ancak cevresel sorunlara yol actığı iddialarıyla kotulenen bu mekanizmanın gelecekteki akıbeti henuz bilinmiyor.
7. Louvre Asansoru (Fransa)
Paris, Louvre'de yer alan sıradışı asansorun cevresinde donen merdivenler yer alıyor. Asansordeki yolcular ise ustu acık, yuvarlak bolmenin icinde yukseliyor.
8. Eyfel Kulesi (Fransa)
Eyfel Kulesi'nin kıvrımlı ayaklarına asansor inşa etmek başlangıcta coğu muhendis tarafından cok zor bir gorev olarak nitelendirildi. Ancak gunumuzde kulenin dort kenarından dort asansor yukseliyor. Bunlardan birini ise yalnızca kulenin en ustunde yer alan restoranın muşterileri kullanabiliyor.
9. Eğimli Luxor Asansoru (Nevada)
Eğimli Luxor Asansoru, Nevada, Las Vegas'taki Luxor Hotel'in icinde yer alıyor. Otelin gaziosu piramit şeklinde. Bu nedenle piamidin tepesine yukselen asansor de 39 derece eğik.
10. Oregon Şehri Belediye Asansoru (Oregon)
Bu mekanizmanın ozelliği Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tek acık hava belediye asansoru olması. Dunyadaki acık hava belediye asansorlerinin sayısı ise yalnızca dort. Oregon Şehri Belediye Asansoru, Oregon'daki iki mahalleyi birbirine bağlıyor. 1915'te yapılan bu sistemden once insanlar ucurum kenarlarında yer alan merdivenleri kullanıyordu. İlk sistem su gucuyle calışıyordu ve asansorun en yukarıya ulaşması uc dakika suruyordu. 1955'te geliştirilen asansor gunumzde Willamette Şelaleleri, Oregon Koprusu ve Abernethy Koprusu'nu goren gozlem bolmesine sahip.
Kaynak: oddee
__________________