Meyvecilikte budama ve onemi
Bu kesip cıkartma işlemi rasgele değil ağacın fizyolojik yapısını bilmek suretiyle belirli kurallar cercevesinde yapılmalıdır. Aynen bir heykeltıraşın yontulmamış bir kaya parcasına şekil verdiği gibi ağaca şekil verme sanatıdır.
Nicin budama?
Budama meyve kalitesini artırır.
Ağacı kontrol altına alır. Ağac boyu frenlendiği icin meyve hasatı, ilaclama da işcilikten tasarruf sağlanır.
Budamayı ne zaman yapmalıyız?
Meyve ağaclarını budamak icin en uygun donem, yaprak dokumunu izleyen gunlerle ilkbahar gelişme periyodunun başlaması arasında gecen donemdir. Ancak yoremizde kışları sert gectiği icin budama işlemi Martın ayının ilk haftalarında başlayıp tomurcuklar uyanmasına kadar gecen donemde yapılabilir.
Merkezi lider budama şekli
Bu budama şekline uyan ağaclar: coğur anaclı elma ağacları ile yarı bodur anaclı elma ağacları, kiraz ağacları ve coğur anaclı armut ağacları.
Esasen budama dikimle başlar. Fidan tek kamcı halinde alınmış ise 75 cm yukseklikten tepesi vurulmalıdır.
Tepe kesimi yapılan fidanlarda lider buyumeye başlar, ancak; lidere yakın olan 4–5 goz dik buyuyerek liderle rekabet eder. Bunu onlemek icin lidere yakın en az 2–3 gozun buyumesi 3–5 cm olunca kaldırılmalı. Boylece diğer dallar yatık buyuyecektir. 1. yıl sonunda en az 3-5 dallı ve bir lideri olan ağac elde etmiş oluruz.
İkinci yıl terbiye ve budama
Tamamen don tehlikesi gectikten sonra lider birinci yıl sonunda en az 85-90 cm olmuş ise, 85 cm.den kesilir. Lider buyumeye başlayınca birinci yılda olduğu gibi en yakın 2–3 goz kaldırılır. İkinci katta, yine liderden 5–10 cm uzakta birinci kattaki dallardan 70 cm yukarda geniş acılı buyuyen veya acısı genişletilerek buyutulen 3–4 dalımız olacaktır. Bu şekilde 2. yılın sonunda asgari 7–9 dallı bir ağacımız olacaktır. Birinci yılın sonunda geniş acıyla buyumuş olan dalların ucu yan dallanmayı sağlaması icin 1/3 luk kısmı kesilir (şekil–5). Ucuncu yılda budamaya ikinci yılda olduğu gibi devam edilir. Birbirinin ustune gelen ve iceri doğru buyuyen dallar kesilerek kaldırılır.
Birinci yılsonundaki buyume ve İkinci yılda ikinci katın oluşturulması
Ana govde ile yan dallar arasındaki acı 45–60 derece olmalıdır. Bunun icin Surgunler 3-5 cm iken kurdan ve mandal kullanarak 30 cm uzunluğa ulaştığında ise dal yayıcı ve ip bağlayarak geniş acı ile buyutulur
Sonuc:
Budama bodurlaştırır, meyveyi ve ciceği azaltır, kaliteyiİ arttırır.
Mutlaka Yapılmalıdır.

__________________