A.A muhabirinin Tarım ve Koyişleri Bakanlığı yetkililerinden aldığı bilgiye gore, uzerlerine yapışan keneler nedeniyle KKKA virusunu gittikleri ulkeye taşıyan gocmen kuşlar, solunum yolu ve dışkıları ile virusu bolgeye bırakıyorlar, buralardan da virus once evcil hayvanlara ardından insanlara geciyor. Uzun mesafe kateden kuşlar cok yorgun ve stresli olduklarından virus sacımının arttığını belirten yetkililer, soz konusu kuşların acıktıkları zaman yerleşim yerlerine yakın mesafelere yoneldikleri ve bu nedenle de evcil hayvanlarla temaslarının kolaylaştığını belirttiler. Yetkililer, kuzey yarımkuredeki tum ulkelerde gorulen soz konusu virusun Turkiye'ye gelme tarihinin tam olarak bilinmediğini, fakat 2000 yılından itibaren virusun aktif olduğunun bilindiğini soylediler. Turkiye'de yılda ortalama 250-300 kişinin KKKA hastalığına yakalandığını ifade eden yetkililer, bunun yuzde 8'inin olumle sonuclandığını kaydettiler. Yetkililer, sıcaklarla birlikte aktif hale gelen KKKA'nın Temmuz ayından itibaren daha da artabileceğini, hayvan hareketleriyle virusun tum Turkiye'ye yayılabileceğine dikkati cektiler.
-81 İLE TALİMAT GONDERİLDİ-
Bu arada Tarım ve Koyişleri Bakanlığı, 81 ile gonderdiği talimatta soz konusu virus hakkında kırsal kesimde yaşayanların bilgilendirilmesi ve ureticilere evcil hayvanların ilaclanma yontemlerinin oğretilmesini istedi. Keneyle mucadele icin genel ilaclamanın doğal dengeyi bozabileceğini belirten yetkililer, asalak olan kenelerin ancak başka bir canlı uzerinde yaşayabileceğini, bu nedenle ilaclamanın hayvanlara tek tek ilaclı banyo şeklinde yapılmasının daha doğru olduğunu kaydettiler. Yetkililer, mucadele cercevesinde riskli bolgelerdeki hayvanların Nisan-Ekim doneminde en az 3 defa ilaclanması gerektiğini vurguladılar. Kenelerle mucadele icin yaban hayatıyla ilgili calışma da yapılması gerektiğini belirten yetkililer, zorluğuna karşın Cevre ve Orman Bakanlığı'nın harekete gecerek yaban hayvanlarına tek tek ilaclı banyo yaptırılması gerektiğini de ifade ediyor. Yetkililer, soz konusu virusun hayvan etinden insana gecmediğini, bu hastalığın tam olarak yok olabilmesi icin de 8-10 yıl ilaclama yapılması gerektiğinin altını ciziyor. Keneyle mucadelenin uzun ve pahalı bir mucadele olduğuna işaret eden yetkililer, Tarım Bakanlığı butcesine 2006 yılında hayvan hastalıklarıyla mucadele icin ayrılan 20 milyon YTL'nin mucadele icin yeterli olmadığını da kaydettiler. Yetkililer soz konusu mucadele icin Turkiye genelinde yapılacak tek bir ilaclamanın maliyetinin 18 milyon YTL'yi bulacağına işaret ediyorlar.
-KKKA HASTALIĞI NEDİR?-
Turkiye'de halk arasında kene; sakırga, yavsı, kerni gibi isimlerle de biliniyor. Keneler zorunlu kan emici artropodlar olarak dunyanın her bolgesinde yaşıyorlar. Gunumuzde yeryuzunde yaklaşık 850 kene turu olduğu biliniyor. KKKA virusu ise Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirus soyundan geliyor. Virus 56 derece ve 30 dakikada inaktive oluyor. 40 derecede 10 gun yaşayabiliyor. Ultravviyole ışınlarıyla da hızla inaktive oluyor. KKKA ilk kez 1944-1945 yıllarında yaz aylarında Batı Kırım steplerinde coğunlukla urun toplamaya yardım eden Sovyet askerleri arasında goruldu. Hastalığa Kırım hemorajik ateşi adı verildi. 1956'da Zaire'de ateşli bir hastadan Kongo virusu tespit edildi. 1969'da ise Kongo virusu ile Kırım hemorajik ateşi viruslerinin aynı virus olduğu belirlendi ve hastalık KKKA ile yeniden adlandırıldı. Doğu Avrupa ve Asya'daki Kırım-Kongo hemorajik ateş salgınlarının genellikle insanlar tarafından oluşturan cevresel şartlara bağlı olarak geliştiği duşunuluyor. Kırım'daki ilk salgının, 2. Dunya Savaşı yıllarında kene ile enfekte olmuş bolgelerin tarıma acılması nedeniyle oluştuğu sanılıyor. Daha sonra eski Sovyetler Birliği ve Bulgaristan'da olan salgınlarda ise ziraatcılık ve hayvancılıktaki değişmelerin rol oynadığı belirtiliyor.
-DUNYADA NERELERDE GORULDU?-
KKKA, Nairoviruslerin neden olduğu ateş, cilt ici ve diğer alanlarda kanama gibi bulgular ile seyreden kene kaynaklı bir enfeksiyon. Son yıllarda tedavide gorulen gelişmelere rağmen, bu enfeksiyonların olum oranı hala yuksek (olum oranı ulkeye gore yuzde 8 ile 80 arasında değişiyor). KKKA Afrika, Batı ASya ile Kuzey ve Doğu Avrupa'da goruldu. KKKA virusunun Bulgaristan, Makedonyada, Pakistan, Irak, Afganistan, İran, Kosova, Kazakistan, Sahra altı Afrika ulkeleri, eski Sovyetler Birliği, Yugoslavya, Yunanistan, Arap yarımadası, Dubai, Kuveyt, Cin ve Moritanya'da salgınlar yaptı. Hastalık Turkiye'de 2002'de Tokat, Corum ve Sivas cevresinde goruldu, daha sonra 22 ile yayıldı. Virus, sığır, koyun, keci, yabani tavşan ve tilki gibi hayvanlarda tespit edildi. Virus, sığır ve koyun gibi Hyalomma keneleri icin konak olan hayvanlarda belirtisiz enfeksiyon ve bir hafta kadar suren gecici viremi (kanda virusun bulunması) oluşturmasına rağmen, insanlarda hastalığa neden oluyor. Kucuk memeli hayvanlarda da viremi ve hafif enfeksiyon oluşup keneler icin kaynak oluşturabiliyor. Bir bolgede, kenelerin ve keneler kan emdiğinde bulaşmayı sağlayacak kanında virus bulunan hayvanların bol olması salgın icin onemli bir faktor olduğu belirtiliyor. Hyalomma soyuna ait keneler en etkin ve yaygın olmakla birlikte, 30 kene turunun KKKA virusunu bulaştırabileceği bildiriliyor.
-İNSANLARA NASIL BULAŞIYOR
İnsanlara, ''enfekte kenelerin yapışması/kan emmesi sırasında salgıladıkları tukuruk salgısı ile, enfekte kenelerin cıplak elle ezilmesi halinde temasla, viremik hayvanların kesilmesi sırasında hayvana ait kan ve dokularla temasla, viremik hastalarla (kan ve diğer vucut sıvıları) temasla'' bulaşabiliyor. Hastalık icin ciftlik calışanları, cobanlar, kasaplar, mezbaha calışanları, et ve et urunleri market işcileri gibi tarım calışanları ve hayvancılık ile uğraşanlar, veterinerler, hasta hayvan ile teması olan ve akut hastalarla temas olasılığı bulunan salgın bolgelerde gorev yapan sağlık personeli, askerler, kamp yapanların risk altında olduğu belirtiliyor.
-KENE ISIRDIĞINDA NE YAPILMALI?-
Yapışan keneler ise kesinlikle oldurulmeden, ezilmeden/patlatılmadan ve kenenin ağız kısmı koparılmadan, bir pensle doğrudan alınması gerekiyor. Isırılan yerin bol sabunlu suyla yıkanıp, alkolle temizlenmesi de tavsiye ediliyor. Ayrıca vucuttaki kenelerin uzerine herhangi bir kimyasal madde (alkol, klonya, gazyağı v.b) dokulmemesi gerekiyor. Cunku bu maddeler kenenin kusmasına sebebiyet vereceğinden hastalık bulaştırma riskini arttırıyor. Kenenin ısırdığı kişinin iki hafta sureyle ateş ve diğer belirtiler yonunden takip edilmesi de gerekiyor.
-KKKA'DA BELİRTİLER NELER?-
İnsanlarda hastalık, ateş, uşume-titreme, yaygın kas ağrıları, bulantı-kusma, ishal, yuzde kızarıklık, karaciğerde buyume ve kanama ile kendini gosteriyor. Genelde olumler hastalığın 6 ile 14. gunleri arasında oluyor. Hastalar sıklıkla yoğun kanama ve kalp durmasından kaybediliyor. Tarım Bakanlığı'nın soz konusu hastalığa vatandaşlara şu uyarılarda bulunuyor: ''-Kene bulunan hayvanlarla temastan kacınmalı. -Hayvan kanı, dokusu veya hayvana ait diğer vucut sıvıları ile temas sırasında da gerekli korunma onlemleri alınmalı. -Mumkun olduğu kadar kenelerin bulunduğu alanlardan kacınılması gerekiyor. -Calı, cırpı ve gur ot bulunan yerlerden uzak durulmalı, bu gibi yerlere cıplak ayakla veya kısa giysilerle girilmemeli. -Ozelikle kırsal alanlarda dolaşılırken cizme giyilmeli veya pantolon pacaları corap icine alınmalı. -Hayvan barınakları kenelerin yaşamasına imkan vermeyecek şekilde yapılmalı, catlaklar ve yarıklar tamir edilerek badana yapılmalı.''

alıntı^^dır
__________________