ADET DUZENSİZLİĞİ NE DEMEKTİR?

Adet (menstruasyon, regl) donemi rahim ici doşemesinin aylık olarak atılmasıdır.

Adet kanamaları kadın ureme dongusunun bir parcasıdır. Adetler ergenlikte başlar (10 ile 16 yaşları arasında) ve menopoza kadar (40-55 arası) devam ederler. Bir adetin başlamasından sonraki adetin başlamasına kadar gecen sure (adet dongusu) ortalama olarak 28 gundur ve 24 ile 35 gun arasında olabilir.

Adetlerin duzene girmesi iki yılı bulabilir. Ergenlikten sonra kadınların coğunda adetler duzenli bir şekilde gelmeye başlarlar.

Adet kanaması normalde iki ile yedi gun arasında surer (ortalama 5 gun).

Ancak bazı kadınların adetleri duzensiz gelir. Duzensizlik adetler arasındaki surede, kanamanın miktarında ve kac gun surduğunde olabilir.

Adetler neden bazen duzensizdir?

Adet duzeni doğum kontrol yonteminin değiştirilmesi nedeniyle bozulabilir. Ayrıca adetleri duzenleyen ostrojen ve progesteron hormonlarındaki bir dengesizlik nedeniyle de adet duzeni bozulabilir. Hormonlardaki dengesizliğin ise bircok nedeni vardır.

Adet duzensizliği ergenlikte ve menopoza yaklaşırken sık gorulur. Bu zamanlarda genellikle tedaviye gerek duyulmaz.

ADET DUZENSİZLİĞİNİN NEDENLERİ
Kadınların adet duzeni şu nedenlerle bozulabilir:

· doğum kontrol yonteminin değiştirilmesi, veya
· adetleri duzenleyen ostrojen ve progesteron hormonlarındaki bir dengesizlik

Hormon dengesizliğine neden olabilecek bircok faktor aşağıda ozetlenmiştir:

Polikistik over (yumurtalık) sendromu

Polikistik over sendromu (PCOS) yumurtalıklarda bircok kucuk kist (kucuk, sıvı dolu keseler) oluştuğunda ortaya cıkar.

Polikistik over sendromu (PCOS)'nun olağan belirtileri duzensiz adet gorme, az adet gorme veya hic adet gormemedir.

Bunun nedeni, polikistik over sendromunda yumurtlamanın genellikle olmamasıdır. Ayrıca, hormonların uretiminde bir dengesizlik olabilir ve testosteron (kadınlarda da az miktarda bulunan erleklik hormonu) hormonu seviyesi normalden yuksek olabilir.

Yaşam şekli

Aşağıdaki faktorler hormonlarınızın dengesini altust ederek duzensiz kanamaya neden olabilir:

· aşırı kilo almak veya vermek, veya
· ağır egzersiz, veya
· stres.

Yaş

Ergenlikten sonraki ve menopozdan onceki birkac yıl boyunca hormon dengesizliği olması normaldir ve bu donemlerde adet duzensizlikleri olabilir. Bu sırada adetler gec veya erken gelebilir ve/veya adet kanaması az veya fazla olabilir.

Ergenlik ve menopoz civarındaki adet duzensizliğinin bir başka nedeni yumurtalıkların her ay yumurta uretmemesidir.

Jinekolojik problemler

Duzensiz kanama tahmin edilmeyen bir gebelik, duşuk veya rahim-yumurtalık hastalıkları nedeniyle de olabilir.

Tiroid hastalığı

Adet duzensizliğinin başka bir muhtemel nedeni tiroid hastalığıdır (tiroid bezi vucudun metabolizmasını ayarlayan hormonları uretir). Tiroid hastalığı kanınızdaki tiroid hormonlarına bakılarak anlaşılır.

Doğum kontrol hapı

Spiral veya doğum kontrol hapı adetler arasında lekelenme tarzında kanamaya neden olabilir. Spiral adet kanamasının miktarını artırabilir.

Kırılma kanamaları olarak da bilinen kucuk kanamalar ilk kez doğum kontrol hapı kullananlarda sık gorulurler. Bu kanaman normal adet kanamasına gore daha kısa surer ve miktarı da daha azdır ve genellikle ilk birkac ay icinde kesilirler.

Kanser

Cinsel ilişki sırasında kanama veya adet aralarında aşırı kanama rahim veya rahim ağzı kanseri belirtisi olabilir ancak bu kanserle cok nadir gorulurler. Bunlar muayene ve biyopsi ile teşhis edilebilirler. Yapılabilecek testler kolposkopi (vajina ile rahim ağzının doğrudan buyutecle incelenmesi) ve ultrasondur.

Gebelik olmadığından emin olmak

Adet duzensizliğiniz varsa doktorunuz hamile olmadığınızdan emin olmak icin gebelik testi ve ultrason yapabilir (ozellikle de ağrınız varsa cunku dış gebelik veya duşuk belirtisi olabilir).

ADET DUZENSİZLİĞİNİN TEDAVİSİ

Adet duzensizliği ergenlikte ve menopoza yaklaşırken sık gorulur ve genellikle tedavi gerekmez.

Eğer adet duzensizliğinin tedavisi gerekirse ne şekilde tedavi edileceği adet duzensizliğinin nedenine bağlıdır.

Doğum kontrol yontemi değişikliği

Yakın zamanda spiral taktırdıysanız ve birkac ay icinde duzelmeyen duzensiz kanamalarınız varsa başka bir doğum kontrol yontemi kullanmayı duşunebilirsiniz.

Duzensiz kanamaya neden olan yeni bir doğum kontrol hapına başladıysanız başka tur bir doğum kontrol hapına gecmeniz tavsiye edilebilir.

Polikistik over (yumurtalık) sendromu (PCOS, PKOS) tedavisi

Polikistik over sendromu (PCOS) olan fazla kilolu kadınların şikayetleri kilo vererek duzelebilirler. Kilo vermenin adet duzensizliğine de faydası olabilir. Kilo verirseniz vucudunuzun cok fazla insulin uretmesi gerekmez ve bu testosteron duzeylerini duşurerek yumurtlama şansını artırır.

Polikistik over sendromu (PCOS)'nun diğer tedavileri anti-erkeklik hormonu ilacları ile başka hormon tedavileridir.

Tiroid hastalıkları tedavisi

Tiroid bezinin fazla calışmasında tedavi:

· tiroid hormonlarının uretimini azaltan ilaclar,
· radyoaktif iyot tedavisi, veya
· tiroid bezinin bir kısmının ameliyatla alınması.

Bu tedavilerden sonra adetler duzene girmelidir. Eğer adetleriniz duzelmezse doktorunuza başvurun.

Danışma ve stres yonetimi

Stres ve ani kilo kaybı adet duzensizliğinin nedeni olabilir. Rahatlama teknikleri, ster yonetimi ve bir psikologla konuşmak onerilebilir.

Adet duzensizliği icin doktora ne zaman gitmeliyim?

Adetlerinizde aşağıdaki değişiklikler varsa doktorunuza başvurun:

· Bir iki saatte bir ped değiştirmenizi gerektiren şiddette kanamanız olursa.
· Adet sureniz yedi gunu gecerse.
· Bir adetinizin başlangıcından sonraki adetin başlangıcına kadar gecen sure uc haftadan daha az ise.
· Adet kanamalarının arasında lekelenme veya kanamalarınız olursa.
· Cinsel ilişki sonrası kanamanız oluyorsa.

Bebek tedavisi

Adet duzensizliği nedeniyle bir bebek sahibi olmakta zorlanıyorsanız sentetik hormonlarla tedavi olmanız yumurtlamanızı duzenleyebilir.

[h=2]Antalya Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]