Osmanlı İnsanının İslam Ahlakı

Fatih Sultan Mehmed, bir gun yiyecek maddelerinin kalitesini ve fiyatlarını teftiş etmek maksadıyla, tebdil-i kıyafet ederek carşıya cıktı. Bir dukkana girdi. Selam verdikten sonra:

''-Bana yarım batman yağ,... yarım batman bal ve yarım batman da peynir ver.'' dedi. Bakkal, yarım batman yağ tartıp parasını hesap ettikten sonra:

''-Ağam, diğer istediklerinizi de karşı komşumdan alınız. Zira, hem onun malı daha iyidir, hem de komşum daha siftah etmedi!'' dedi. Padişah ikinci dukkana varıp oradan da yarım batman bal alınca, bu bakkal da ona:

''-Allah'a şukur olsun ağam, ben siftahımı ettim, hem de cocuklarımın nafakasını cıkardım. Bundan sonrası kÂrdır. Komşumsa daha siftah etmedi.'' dedi. Esnafın bu kanaatkÂrlığını iftiharla goren padişah:

''Bu milletteki bu ÂhlÂki ustunluk ve durustluk yok mu, ona dunyalar fethettirir. Milletin ahlÂkî temizliğini bozanları Allah kahretsin!!"
__________________