Bir alime sorulur:

- Aşık kimdir ve hali nedir? Cevab verir:

- İnsanlarla az haşır- neşir olur. Rabbı ile daha cok başbaşa kalır. Gorunuşu sessizdir. Fakat devamlı tefekkur halindedir. Baktığı zaman gormez, cağrıldığı zaman işitmez. Konuşulduğu zaman anlamaz. Başına bir felaket gelse uzulmez. Ac kalsa aclık hissetmez. Gorunuşu pejmurdedir. Allah'dan başkasından korkmaz. Tenhalarda Allah'a munacaat eder. Dunyalık yuzunden, dunyacılarla cekişmez.

Bir gun hazreti İsa bahce sulamakta olan bir delikanlıya rast gelir. Delikanlı hazreti İsa'ya, "Sevgisinden kendisine zerre mikdarı vermesi icin Rabbından istekde bulunmasını" ister. Hazreti İsa, zerre mikdarı Allah sevgisine dayanamıyacağını soyleyince, "O halde zerrenin yarısını versin!" der. Bunun uzerine, hazreti İsa, " Ya Rabbi! Bu delikanlıya zerrenin yarısı kadar sevginden ver!" der ve gecer gider. Bir muddet sonra gene aynı yere gelince, o delikanlıyı sorar. Halk:

- O delirdi, dağa cıktı, der.

Hazreti İsa, o genci kendisine gostermesi icin Allahu Teala'ya dua eder ve dağda, bir kayanın ustunde semaya yonelmiş olarak bulur. Selam verir, fakat genc selamı almaz. Bunun uzerine:

- Ben İsa'yım, diye seslenir. Fakat Allahu Teala, hazreti İsa'ya vahy yoluyla buyurur ki:

-Ey İsa, kalbinde zerrenin yarısı kadar benim sevgim bulunan bir kimse, insanların sozunu nasıl işitir. İzzetim ve celalim hakkı icin soylerim, eğer o delikanlıyı testere ile kessen, bunun farkına varmaz.

Kim uc şeyi iddia eder, uc şeyden kendini temizlemez ise o aldanmışdır.

1. Allah'ın koyduğu ahlak esaslarına uymanın zevkliliğini soyler, fakat dunyanın sevgisini bırakmaz ise,

2. Amellerini sırf Allah icin yapmağı sevdiğini soyler, fakat insanların da kendisine tazim etmesinden hoşlanır ise.

3. Allahu Teala'yı sevdiğini soyler, fakat nefsini terbiye etmez ise o kimse aklanmıştır.


Bir kimseyi gormuşler ki bin kamcı darb olundukda ne soyledi ne de ah eyledi. Badehu (sonra) hapis olunduğunda ona demişler ki:

- Nicin darp olundun (dovuldun)? Cevaben demiş ki:

- Aşıkım, onun icin darp olundum.

Aşıkın kolu kanadı aşktır. Mebde'i, matlab'ı ve mead'ı aşkdır. Aşıkın nur-u dîdesi aşkdır. Ânın sûrûr'u sînesi aşkdır. Aşıkın ruh'u atitab-ı ruşendir. Alem anın ceşminde gulşendir. Aşık aşk ile her muradın almıştır. Akıl akılla mahcûb kalmıştır. Akl-ı insan hicab-ı dîde-i candır. Anınla esrar-ı aşk ondan nihandır. Cunku cam-ı aşk ile, can sekran olur. Akıl ol, zaman hayran olur. Esrar-ı nihan can'a ayan olur. (Ma'rifetname)
__________________