TRABZON - En buyuk kuş, 2.74 metre yuksekliği, yetişkin bir insanın iki katı olan 156.6 kilo ağırlığı ile devekuşu, ucan en ağır kuş ise 18 kiloya ulaşan ağırlığıyla Afrika’dan kori toy kuşu. Turkiye’de fazla yaşayan kuşlar arasında, yaklaşık 15 milyon cift serce ile 10 milyon cift tarla cintesi yer alıyor. Turkiye’de gorulen kuş turlerinin sayısı 456 iken, bunun 304’u Turkiye’de uruyor, 152 kuş turuyse yazlayan ya da kışlayan konuk turler arasında yer alıyor.


Kuşlara ozgu mucizelerden olan goc ile binlerce kilometreyi aşan kuşlar, bir yıl once bıraktıkları yuvayı bulabiliyor. Plastik bir okul cetveli buyukluğundeki Kuzey Sumrusu (Sterna paradisaea) goc sırasında, govdesine sığdırdığı enerji ile yaklaşık 36 bin kilometre yol kat edebiliyor.

Leylek ve benzeri buyuk kuşlar ise uzun mesafeleri aşmak icin termallerden (ılık hava akımları) yararlanıyor. Termaller sadece karalar uzerinde oluştuğundan, leylekler deniz ustu gecişleri az olan yolları seciyor. Deniz uzerinde guclu termaller bulunmadığından albatroslar gibi suzulen kuşlar, dalgaların ve havanın yarattığı ruzgarları kullanarak ilerliyor, 9 kiloluk bir albatros vucut ağırlığının sadece yuzde 1’ini kullanarak ve kanat cırpmadan bu şekilde 100 kilometre suzulebiliyor.

Atmaca gibi bazı turler insandan on kat daha iyi gorurken, 200 bin ciftten oluşan bir kolonide sumsuk kuşu (Sula bassana) omur boyu bağlandığı eşini sesi sayesinde tanıyabiliyor.

Gece avlanan bir baykuş gorselden cok duyma yeteneğinden yararlanmakta.

Yeni yumurtadan cıkan bir flamingo yavrusunu tıpkı memelilerde olduğu gibi ilk gunlerde ozel bir sutle beslemekte.

Yağ kuşları ve mağara kırlangıcları karanlıkta yon bulurken ekolosyan kullanmakta. Buyuk orman horozlarının otuş sırasında cıkardığı yuksek frekanslı ses, insan kulağı tarafından algılanmamakta, ancak hemcinsleri tarafından kilometrelerce oteden duyulabilmekte.

EN UZUN KANATLAR ALBATROSUN
En buyuk kuş 2.74 metre yuksekliği, yetişkin bir insanın iki katı olan 156.6 kilogram ağırlığı ile devekuşu. Ucan en ağır kuş, 18 kiloya ulaşan ağırlığıyla Afrika’dan kori toykuşu ile Turkiye’de yaşayan toy kuşları. Kanat acıklığı en uzun kuş, 3.63 metreye ulaşan kanat acıklığıyla gezgin albatros.
Arı kuşu

En kucuk kuş, 1.6 gram ağırlığı ve gaga-kuyruk ucları arasında toplam 58 milimetre boyu ile Kuba’dan arıkuşu. Turkiye’deki en kucuk kuş, 3.8-4.5 gram ağırlığı ve 90 milimetre uzunluğu ile calıkuşu.

Turkiye’deki en bol kuş: Yaklaşık 15 milyon cift serce, 10 milyon cift tarla cintesi.
Turkiye’de ender ureyen kuşlar: Telli turna, col koşarı, doğu kamışcını, ulu doğan, şah kartal, yeşil arıkuşu, cizgili ishakkuşu.
Dunyadaki en hızlı ucan kuş: Rusya’dan kılcık kuyruklu sağan, saatte 171 kilometre hıza ulaşır.
Dunyadaki en buyuk yumurta: Ağırlığı 1.78 kilo olan devekuşu yumurtası, 24 tavuk yumurtasına denk.
Dunyadaki en kucuk yumurta: Ağırlığı 0.3 gram veya daha az olan arıkuşu yumurtası.
Turkiye’deki en kucuk yumurta: Ağırlığı 0.7 gram olan calıkuşu yumurtası.
Turkiye’de gorulen kuş turlerinin sayısı: 456, bunun 304’u Turkiye’de uremekte, 152 kuş turu ise yazlayan ya da kışlayan konuk turlerdir.

Halkalanmış bir Kucuk Sarıbacak’ın Massachusetts kıyısından (ABD’nin kuzeydoğusu) Karayip adalarından Martinique’e hic durmadan ucarak 6 gun ya da daha az surede ulaştığı saptanmış. ABD’nin kuzeydoğu kıyısındaki Morina Burnu (Cape Cod) uzerinden bazen bir gecede 12 milyon kuşun denize doğru goc yolculuklarına başladıkları biliniyor.
__________________