arkadaslar cemberli tasın altındakı oda ıle ılgılı bır yazı.



Bir Fransiz arastirmaci “Istanbul ve Cevresi” adli yapitinda Cemberlitas’tan ve altinda oldugu iddia edilen hac parcalarindan soyle soz ediyor: “Ust uste konulmus yedi adet somaki tastan olusan sutunun tepesinde basi hÂleli tanri Apollon gorunumunde Konstantin’in heykeli bulunuyordu. Heykelin icinde Isa’nin carmiha cakilmasinda kullanilan civi parcalari ile gercek hactan bir parca yerlestirilmisti...”



1968 yilinin Nisan ayinda tarihci ve yazar Sevket Rado’nun “Hayat Tarih Mecmuasi”nda yayimlanan bir yazisi, basta Yunanistan olmak uzere dunyayi heyecanlandirmisti. Yazida, Isa Peygamber’in uzerine cakildigi iddia edilen hacin parcalarinin Istanbul’da Cemberlitas’in altinda oldugu one suruluyordu. Rado, kendi kutuphanesinde bulunan ve 17’inci yuzyildan kalma eski bir elyazmasi yapitta, hacin parcalarinin Bizans Imparatoru Konstantin’in annesi Helena tarafindan, Kudus’ten Istanbul’a getirilerek ve Cemberlitas’in altina gomuldugune iliskin anlatimlara rastladigini belirtiyordu. Rado’nun degindigi yapit, tip, cografya ve dil konularinda kitaplariyla taninan HezÂrfen Huseyin Celebi’nin “Tenkiyhu’t–TevÂrih” adli kitabiydi.

Yazinin uluslararasi bir heyecan uyandirmasinin ardindan yapilan arastirmalarda daha baska bircok kitapta da benzeri anlatimlara rastlandi ve Isa Peygamber’in uzerine cakildigina inanilan hacin parcalarinin Cemberlitas’in altinda ozel olarak hazirlanmis bir hucreye yerlestirildigi inanci yaygin bir kabul gordu.

Cemberlitas’in asil adi Konstantin Sutunu’dur. Istanbul’un, 11 Mayis 330 tarihinde Roma Imparatorlugu’nun baskenti ilan edilmesinin anisina Imparator Konstantin tarafindan bugunku yerine yerlestirildi. Bizans doneminde “Somaki Sutunu” da denilirdi. Bircok kez yangin gecirmis olmasindan oturu kimi Avrupalilarca “Yanik Sutun” adiyla da anilir.

Bir Fransiz arastirmaci “Istanbul ve Cevresi” adli yapitinda Cemberlitas’tan ve altinda oldugu iddia edilen hac parcalarindan soyle soz ediyor: “Ust uste konulmus yedi adet somaki tastan olusan sutunun tepesinde basi hÂleli tanri Apollon gorunumunde Konstantin’in heykeli bulunuyordu. Heykelin icinde Isa’nin carmiha cakilmasinda kullanilan civi parcalari ile gercek hactan bir parca yerlestirilmisti...”

430 yilinda Imparator II. Teodosyus saglamligindan kuskulanarak sutunu demir cemberlerle guclendirdi. 1105 yilinda cikan bir firtinada Apollon heykelinin devrilmesinden sonra, heykelin yerine, uzerinde altin yildizli bir hac bulunan bir sutun basligi yerlestirildi. Heykelin icindeki parcalar da sutunun altina bir hucre yapilarak buraya yerlestirildi.

Istanbul’un 1453’te ele gecirilmesinin ardindan Fatih Sultan Mehmed sutunun tepesinde haci indirtti. 1779’da cikan bir baska yangin sonrasinda I. Abdulhamid bugunku demir cemberleri ve sivayi yaptirtti.

Yaklasik 50 metre yuksekligindeki Cemberlitas’in ozgun biciminde, en alttaki bolumun yuzeyinde Isa Peygamber’in dogumunu betimleyen kabartma anlatimlar yer aliyordu. Sonralari ise sutunu saglamlastirmak icin cevresi tas bir kaplamayla ortuldu. Soz konusu hucrenin bulundugu bolumun ise bugun yol duzeyinin 2-2,5 metre altinda kaldigi varsayilmaktadir.

Cemberlitas, 1990’larin ortasinda, 2000 yili turizmi nedeniyle yeniden gundeme getirildi. Kimi cevreler, eger iddia edildigi gibi sutunun altinda gercekten Isa Peygamber’in cakildigi hacin parcalari bulunursa bunun Turkiye’nin tanitimi acisindan son derece onemli oldugunu vurguladilar.



Ancak donemin Turizm bakani Fikri Saglar bu yaklasima soyle yanit vermisti: “Ulkemizde bu gibi soylentiler yuzunden yuzlerce insan define aramak icin izin istiyor. Sonunda tum emekler bosa cikiyor. Boylesine, dogrulugu kesin olmayan bir soylenti icin de tarihî sutunu yerinden oynatmamiz soz konusu bile olamaz.”

Ilgili cevrelerse, UNESCO tarafindan, Misir’daki Ebu Simbel Tapinagi’nin parcalara ayrilarak kilometrelerce uzakta baska bir alana tasindigini animsatarak, boylesi bir islemin, gunumuzun gelismis teknolojik olanaklariyla Cemberlitas icin cok daha kolay olacagini one surduler.

Yine 1990’larin ortasinda Cemberlitas, gecmiste yasadigi firtina ya da yanginlara gore cok daha buyuk bir felaketin esiginden dondu. Gunumuzde ayni adla anilan ve genis bir alanda cok sayida tarihi mirasi barindiran Cemberlitas’a, diger deyisle tarihin kalbine kat otoparkli bir carsi yapilmak istendi. Ancak bu girisim kente ve tarihine duyarli cevrelerin tepkileriyle durduruldu ve buyuk bir felaket yasanmadan Cemberlitas ve cevresi kurtarilmis oldu.

Sonunda, Isa’dan Sonra 2000'li yillardayiz ama Cemberlitas hÂl gizemini korumayi basariyor.


FORUMTR UYESİ FORUMTR UYESİNİN REPİNE MUHTACTIR.
__________________