21 Aralık 1470'te Portekizli denizciler Joao de Santerem ve Pedro Escobar, ekvator cizgisi uzerindeki Gine korfezi'nde ıssız bir ada keşfedip, burayı Aziz Thomas'ın adıyla, Sao Tome olarak kutsadılar. Hemen ardından keşfettikleri ikinci adaya Santo Antao -bugunku Principe- adını verdiler. Ancak nemli tropik iklimin yol actığı hastalıklar, ilk yerleşim denemesinin başarısızlıkla sonuclanmasına neden oldu.
1493'te itibaren adalarda şeker kamışı yetiştiren yanı sıra burayı kole calıştırma ve ticaretinin merkezi olarak kullanan yeni bir koloni yayıldı. Koloniyi emniyete almak icin klelerle evlilik teşvik edildi. 1515'te cocuklara ve Afrikalı koleler izledi. Boylece melezler ve «ozgur siyahlar» Sao Tome'nin ilk yerli nufusunu oluşturdular: Tarlalarda calışmayan, kendi plantasyonları olan ya da yonetimde gorevli Forrolar. Bu sayede Portekizce'nin dışında oradaki siyahilere ozgu bir Kreo dili ortaya cıktı: Forro. Ancak ekonomik gelişme fazla uzun surmedi. Yeni Portekiz kolonisi Brezilya'da yetiştirilen şekerin kalitesi ve verimi cok daha yuksekti, ustelik Sao Tome'deki kole isyanları da tarım işletmelerine dayalı ekonomiye tehdit etmekteydi. 1595'te kolelere onderlik eden Amador, tarihteki en buyuk ayaklanmanın fitilini ateşledi. Kendisinin de oldurulduğu ayaklanma bastırılmadan once, binlerce kole 30 kadar şeker değirmenini yerle bir etti. Boylece Sao Tome ekonomik acıdan gucsuz gunlerine geri dondu.
Ancak 19. yuzyılda buraya gelen yeni koloni liderleri, bu unutulmuş kara parcasının volkanik toprağının kahve ve kako uretimine ne kadar elverişli olduğunu keşfetti. 1855'ten itibaren Sao Tome ve Principe «cikolata adaları» olarak anılmaya başlandı. 1909'da bugunku yıllık uretimin yaklaşık on katına denk gelen, 30.300 ton kakao ile rekor duzeyde mahsul alındı. 1875'te kolelik kaldırıldıysa da, Angola, Mozambik veya Cabo Verde'den getirilen binlerce «sozleşmeli işcinin» daha iyi koşullara kavuştukları soylenemez. 1953 Şubatı'nda Forrolar somurge yonetimine karşı ayaklandı, yonetimin şiddet uygulayarak bastırdığı isyanlarda yuzlerce savunmasız insan yaşamını yitirdi. Ancak tum Afrika'da olduğu gibi Sao Tome'de de somurge doneminin son gunlerine yaklaşılıyordu. Surfunde eğitim goren Forro elitleri 1960'ta daha sonra Sao Tome ve Principe Ulusal Kurtuluş Hareketi (MLSTP) adını alacak devlet partisinin nuvesini kurdu.
alıntıdır
__________________
Kole Ayaklanmaları, Kakao Baronları ve «Ekvatoryal Sosyalizm»
Bilim ve Teknoloji0 Mesaj
●15 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Teknoloji Forumları
- Bilim ve Teknoloji
- Kole Ayaklanmaları, Kakao Baronları ve «Ekvatoryal Sosyalizm»