Bildiğimiz gibi apaciler gunumuzde sacma sapan resim cektiren , dans eden kro tipler gibi gosteriliyor hatta facede `` Hergun Bir Yeni Apaci `` diye sayfa bile var . Şimdi aşşağıya vikipediden bulduğum apaci halkını yazıyorum . Yazıyı okudukdan apaci halkıyla dalga gecmeyi bidaha duşunun bence gercekten kahraman insanlar ...


Apaci, Arizona ve New Mexico bolgesinde, Mogollon ve Sierra Madre sıradağlarında yaşayan Kızılderili kabilesi. Avrupalı beyazlara en buyuk direnişi gosteren Amerikan Kızılderilileri arasında Apaciler ilk sırayı alır. Apaciler bugunku Arizona ve New Mexico bolgesinde, Mogollon ve Sierra Madre dağ silsileleri başta olmak uzere corak ve dağlık arazilerde yaşıyorlardı.
Amerika kıtasının 1492'de Colomb tarafından keşfedilmesinden sonra Avrupa'nın ceşitli yerlerinden denizci uluslar, İspanyollar, Portekizliler, İngilizler ve Hollandalılar başta olmak uzere Amerika kıtasının zenginliklerine el koymak amacıyla aralarında yarışa girdiler.


Direniş


Yuzyıllar boyunca guneydeki İspanyol kokenli Meksikalılarla savaşmışlar, bu savaşlar sırasında da iyice sert, acımasız ve vahşi tabiatlı bir karakter geliştirmişlerdi. Meksikalılar Apacileri gordukleri yerde sorgusuz sualsiz olduruyor, cocuklarını kacırıp kole olarak kullanıyordu. Buna karşılık da Apaciler sık sık Meksika'ya yağma baskınları duzenliyordu. Bu karşılıklı guc dengesi kuzeyden Avrupalıların yaklaşması ile değişmeye başladı. 1860 yılından itibaren Siular, Cheyenneler, Comancheler ve Kiowalar gibi buyuk Kızılderili ulusları beyazlarla savaşarak topraklarını kaybetmeye başladı. Beyazlar Apacileri butun Kızılderililer arasında en vahşi ve en tehlikeli ulus olarak goruyordu.
1876’da Amerika Ordusu Chiricahua’ları bir kızılderili kampına taşımayı denedi. Fakat Gerenimo Meksika’ya kactı. Beyazlar tarafından korku sacan bir Apaci olarak tanıtıldı. Yaptığı şeyler abartılı bir bicimde yansıtıldı. Askerler onu yakalayabilmek icin cok buyuk mucadeleler verdiler. Mucadelenin son 5 ayında 5000 asker ve 500 keşifci izlerini takip ederek Gerenimo'ya ve kampına ulaştı. O ve adamları teslim olmaya zorlandılar ve sonunda yakalandı. Arizona’ya geri gitmeyi umdu ama Gerenimo ve adamları Florida St. Augustine’ye nakledildi. Nakledildikleri yerde coğu sıtma ve tuberkulozdan oldu.
Gerenimo buyuk bir aşkla sevdiği topraklarını bir daha goremedi. Arizona'da yıllar sonra federal hukumetin hapsettiği kampta bir mahkum olarak oldu...


VE KAHRAMAN Geronimo (Gokhlayeh), (d. 16 Haziran 1829 – o. 17 Şubat 1909). Kızılderili lideri. Beyazlara karşı mucadele veren kahraman ve son kızılderili olarak tanınmıştır. Kendi adı oz dilinde Gokhlayeh olarak biliniyor.


Geronimo veya diğer adıyla Goyathlay, gunumuzde Yeni Meksika olarak adlandırılan bolgede doğmuştu. Şef Mahko’nun torunu olan Geronimo, bir Bedonkohe Apache yerlisiydi. Meksikalı askerler ona Geronimo, İspanyollar ise Jerome derlerdi. İsmi bu nedenle, sonradan Geronimo olarak bilinecekti.
Sonora-Arispe’deki Apache yerlileri icin, aslında o bir lider olarak goruluyordu. Geronimo’nun savaş kariyeri bir Chiricahua (Apacheler arasında en cok saygı duyulan apacheler) ve aynı zamanda şefi olan kayınbiraderiyle de bağlantılıydı. Juh adındaki bu şefin, sozcusu olarak beyazlarla ilişki kurmuştu. Geronimo Amerikan hukumetine karşı savaşan son liderlerden biriydi. Apacheler arasında ise son savaşcıydı. O sıralar Amerikalı yerleşimcilerin yanı sıra İspanyollarda bu bolgeye akın etmeye başlamıştı. Geronimo’nun hayatındaki en kotu anı da bu donemde gercekleşti. 1858 yılında bir gun eve donduğunde, eşi, annesi ve 3 cocuğunu İspanyollar tarafından oldurulmuş olarak buldu.
Anlatılanlara gore Geronimo, beyaz olan herkese karşı nefret duymuş ve elinden geldiği kadar beyaz oldurmeye calışmıştı. Onun bu intikam ateşi Apacheler arasında bir une sahip olmasını sağlamıştı. Arizona ve New Mexico’da yaşayan beyaz yerleşimcilere suratındaki agresif ifadesi ve vucudundaki Apache kanından dolayı hep korku sacacaktı. Geronimo, aslında bir şef değildi; ama bir şamandı (şaman: tıp adamı – şifacı – buyucu) ve bu yonu diğer ozellikleri ile de birleşmiş, sonucta ruhsal ve entelektuel bir lider olmasını sağlamıştı.
Apache şeflerinin hepsi, onun goruşlerine ve gucune saygı duydu. 1870’de rezervasyon bolgesine (San Carlos) yerleştirilen Geronimo, buradan kacmaya calışacak; fakat tutuklanıp bolgeye geri gonderilecekti. Uc kez daha kacmayı deneyen Geronimo, dorduncu kacışında başarılı oldu ve yakalanamayınca, 500 izci ve 3000 Meksikalı asker onun peşine duştu. İzciler sonunda onu buldu ve rezervasyon bolgesine geri goturuldu. Ancak ozgur ruhlu Geronimo bir yıl sonra 35 savaşcı, 109 kadın, cocuk ve gencle bu bolgeden de kacmayı başardı. 1885’teki bu kacışından 1894’ yılına kadar Geronimo bulunamadı.
Bir keresinde 24 adamı ile 5000 suvariden kacan Geronimo Dumanlı Dağlar’a sığınmış ve dağları didik, didik arayan suvariler ilginctir ki Geronimo’nun izine bile rastlayamamıştı. Geronimo’yu yakalayamayan suvariler koylere saldırıp kadın ve cocukları oldurmeye başlamışlardı. Bunu duyan Geronimo sonunda dayanamadı ve halkına zarar gelmemesi icin teslim oldu ve Oklahoma’daki Fort Sill’e yerleştirildi. Geronimo teslim olduğunda yanında en son 16 savaşcı 12 kadın ve 6 cocuk kalmıştı. Lawton’daki okul muduru S.M. Barrett’a yerli bir cevirmen aracılığı ile hayatını kaydettirdi.
Geronimo bir savaş suclusu olduğundan mudur Barrett, donemin başkanı Teddy Roosevelt’e varıncaya dek, her makama yazarak “Surgundeki Kızılderili’nin sozlerini kaydetmek icin izin istemişti. Geronimo anılarını anlatmaya Apache’lerin yer yuzune geliş hikÂyesinden başlamıştı. İlk soyleşinin sonuna gelip, Barrett bir soru sorduğunda alacağı cevap şu oluyordu, “Ne soyluyorsam onu yaz.” Olumunden once son gunlerini gecirmek icin Arizona’daki evine donmek istemiş ancak izin verilmemişti. Ve 1909 yılında bir savaş mahkumu olarak Oklahoma’da oldu. Kimilerine gore Geronimo işkence yapılarak oldurulmuştu. Oldukten sonra Geronimo rezervasyon bolgesinin arka tarafına gomulmuştu. Fakat -ilginctir ki- ertesi gun Geronimo gomulduğu yerde değildi.
Geronimo'nun sembolik mezarı Fort Sill – Oklahoma bolgesindedir. Apachelere gore Geronimo kutsal topraklar olan dumanlı dağlardadır.Ama başka bir rivayete gore ' 2010 Apaci Reisi Suat ' onu saklamaktadır.
__________________