Minos uygarlığının Bronz Cağı duvar resimlerinde, eşsiz matematik bilgiler bulundu. Arşimed`in MO 300`de bulduğu geometrik şekil, MO 1600`de Minos duvarlarına cizilmiş.

Atina`daki Ulusal Teknik Universitesi`nden bilim ad*mı Constantin Papaodysseus, MO 1600`lere dayanan matematik şekillerin daha once sanılandan cok daha derin bir matematik bilgisini gosterdiğini soyluyor.

Thera yanardağının MO 1600 yıllarında puskurmesiyle lavlar adanın guneyindeki Akrotiri`yi kapladı ve Minos uygarlığı yok oldu. Santorini adasındaki Akrotiri kentinde bir binanın duvarında bulunan şekiller uzerinde calışmalar suruyor.

Arşimed sarmalının ikizi

Akrotiri`de surdurulen kazılar sırasında, aralarında antik rıhtıma yakın bir tapınak olduğu sanılan ve bugun Xeste-3 olarak adlandırılan buyuk bina da dahil olmak uzere 10`dan fazla binada calışmalar yapıldı.

Xeste-3`teki şekiller arasında en dikkat cekici olanı, 32 santimetre capındaki noktalı sarmal. Papaodysseus, bu şeklin Arşimed sarmalıyla aynı olduğunu soyluyor: "Matematik bir fomulle tanımlanmış ve cizgiler eşit uzaklıkta."

Doğal ort*mda yok

Salyangoz kabuğu gibi bazı spiraller, doğada bolca bulunuyor ya da kolaylıkla cizilebiliyor. Arşimed sarmalı ise diğerlerine benzemiyor, araştırmacılar Arşimed sarmalının doğal olarak oluş*mayacağını duşunuyor.

Calışması `Archaeometry` dergisinde yayımlanan Papaodysseus, "bu, gelişmiş geometrik şekillerin bulunduğu en eski z*man" diyor: "Benzer şekiller ancak 1300 yıl sonrasında ortaya cıkıyor."

Yazılı belge yok

Papaodysseus ve ekibi, Theran sanatcılarının cizimlerindeki geometrik ilkeleri nasıl ve ne kadar anladığını henuz bilmiyor. Cunku ellerinde bu doneme ait yazılı belge bulunmuyor.

Fakat Papaodysseus, "en azından, bu cizimlerin arkasında mutlaka geometrik araclarla yapılan deneyler yatıyor olmalı. Cizimlerin belirgin geometrik sezilerle yapılm*mış olması imkansız" diyor.

3 milimetre şaşıyor

Xeste-3`te bulunan geometrik tasarımlar, ilk olarak yıllar once bolgede araştırmalar yapan arkeologlar tarafından keşfedildi. Papaodysseus`a gore, coğu insan cizimlerin elle yapılmış rastgele resimler olduğunu duşunuyordu.

Araştırmalardan sonra, kıvrımların fazlasıyla duzgun olduğu sonucuna vardı: Kıvrımlar kesin bir matematik formulle ve uzaklıkları en fazla milimetrenin ucte biri şaşacak duzgunlukte cizilmişti.

Şablonla yaptılar *ma...

Papaodysseus bu keskinliğin, kolay taşınabilmesi ve cizimlerin kolay yapılabilmesi icin altı parcaya bolunebilen şablonlar kullanılarak sağlandığını duşunuyor. Asıl soru ise şablonların nasıl yapıldığı...

Bilim ad*mları, matematik formuller olmadan boyle bir sarmal yapabilmenin tek bir yolu olduğuna dikkat cekiyor: Bir cember, eşit acıda cizgilerle bolunur ve bu cizgilerin uzerine eşmerkezli daireler cizilir.

Aynı anda her bir cizginin ve eşmerkezli dairenin uzerinde birleştirilen noktalar Arşimed sarmalını ortaya cıkarır. Fakat bir cemberi 12`den fazla eşit parcaya bolmek hic de sanıldığı kadar kolay bir iş değildir.

48 parcaya bolduler

Oysa Papaodysseus ve ekibi, Minos cizimlerindeki sarmala yerleştirilen noktaların, 48 parcaya bolunen cemberin uzerindeki radyal cizgilerin neredeyse t*m olarak uzerinde olduğunu keşfetti.

Duvar cizimleri Minosların, acıları iki eşit parcaya bolebilecek kadar geometri bildiklerini kanıtl*mıyor. Papaodysseus, "*ma acılar kesinlikle eşit gibi gorunuyor" diyor.

alıntı-dır
__________________