DunyÂya duşkun olmaması, haramlardan cok sakınması, kerem ve comertliği ile meşhûr hanım velîlerden. İsmi, Nefîse binti Hasan olup, hazret-i Ali'nin dorduncu gobekte torunudur. TÂhire ve Kerîmet-ut-dÂreyn lakabları vardır. 762 (H.145) senesinde Mekke-i mukerremede doğdu. Annesi, LubÂne binti Abdullah bin AbbÂs bin Abdulmuttalib'dir. 823 (H.208)de KÂhire'de vefÂt etti. OnceMedîne-i munevverede yerleşti. Seyyidet Nefîse, İmÂm-ı Ca'fer-i SÂdık'ın oğlu İshÂk-ı Mu'temen ile evlendi. Bu evlilikten KÂsım ve Ummu Gulsum isminde iki cocukları oldu.

Tefsîr, hadîs ve başka ilimlerde Âlim idi. Halk onun buyukluğunu kabûl ederdi. Seyyidet Nefîse ummî olmasına rağmen cok hadîs-i şerîf oğrenmişti. Kur'Ân-ı kerîmi ezbere bilirdi. Cok kerÂmetleri goruldu. Kabr-i şerîfi, zamanımıza kadar ziyÂret olunmakta ve istifÂde edilmektedir.

Seyyidet Nefîse, otuz defa hacca gitti. Gunduzleri oruc tutar, geceleri ibÂdetle gecirirdi ve uc gunde bir yemek yerdi. Efendisinden ayrı hicbir şey yemezdi.

Seyyidet Nefîse'nin, zamÂnından gunumuze kadar Mısır'da bulunanlar ve butun muminler icin bereket olduğunu, İslÂm Âlimleri buyurmuşlardır. Kendini, gunahı cok ve du etmeğe yuzu yok bilerek, "Hastam iyi olursa veya şu işim hÂsıl olursa, sevÂbı Seyyidet Nefîse hazretlerine olmak uzere, Allah rızÂsı icin uc YÂsîn okumak veya bir koyun kesmek nezrim, adağım olsun." deyince, bu dileğin kabûl olduğu cok tecrube edilmiştir. Burada, Allahu teÂlÂnın rızÂsı icin Kur'Ân-ı kerîm okunup veya koyun kesip, sevÂbı hazret-i Seyyidet Nefîse'ye bağışlanmakta, onun şefÂati ile, Allahu teÂl hastaya şif vermekte, kazÂyı, belÂyı gidermekte, duÂyı kabûl etmektedir.

Zevci ve evlÂdı ile berÂber, Mısır'a yerleşmek icin Medîne-i munevvereden ayrıldılar. Gelmekte olduğunu haber alan halk yollara dokulup, kendilerine cok hurmet gosterdi. Herkes onları, kendi evlerinde misÂfir etmek istiyordu. Abdullah-ı CessÂs adında velî bir zÂtın kullanılmayan boş bir evi vardı. Oraya yerleştiler. Herkes, bereketlenmek ve kıymetli sozlerinden istifÂde etmek icin Mısır'ın her tarafından ziyÂretine gelirlerdi. ZiyÂretine gelenlerin sayısı haddi aşınca, onlarla meşgûl olmanın, her an Allahu teÂlÂya ibÂdet etmesine mÂni olabileceğini duşundu. Tekrar memleketi olan Hicaz'a donmeye karar verdi. Herkes cok uzulup yalvardılar ise de kabûl etmedi. NihÂyet bu durumu, Mısır emîri Sırrı bin Hakem'e arzettiler. Mısır emîri bu haber uzerine, doğruca Seyyidet Nefîse'nin yanına gelip, Mısır'dan ayrılmak istemesinin hikmetini sordu. Seyyidet Nefîse cevÂbında "Mısır'da ikÂmet etmek istiyorum. LÂkin ziyÂretcilerim cok fazladır. Ben zaîf bir kimseyim. Evimiz de dardır. Ayrıca gelen ziyÂretcilerle meşgûl olmak mecbûriyetinde kalmam, her an Allahu teÂlÂya ibÂdet yapmama mÂni oluyor." diye cevap verdi. Bunları dinleyen Mısır emîri;"Falan yerde, şahsıma Âit geniş bir evim vardır. Onu size hediye ettim. Lutfen kabûl ediniz." dedi. Seyyidet Nefîse bunu kabûl edince, Mısır emîri cok sevindi. Seyyidet Nefîse; "Haftada sÂdece Carşamba ve Cumartesi gunleri ziyÂretime gelsinler. O iki gun onlarla meşgûl olurum. Diğer gunlerde hep ibÂdet yapmak istiyorum." buyurdu.

RivÂyet edilir ki, Seyyidet Nefîse zamanında Mısır'da, dort tÂne kız cocuğundan başka kimsesi bulunmayan ihtiyar bir kadın vardı. Bunlar iplik eğirirler, her Cum gunu ihtiyar kadın ipliği pazara goturup, yirmi dirheme satardı. On dirheme, iplik yapmak icin pamuk, kalan on dirhem ile de yiyecek bir şeyler satın alır, gelecek CumÂya kadar bunlarla idÂre ederlerdi. Yine bir Cum gunu, ihtiyar kadın bir hafta muddetince eğirdikleri ipliği, kırmızı bir beze sarıp, carşıda satmak icin yola cıktı. Bohcayı başında taşıyordu. Yolda giderken buyuk bir kartal gelip, ipliklerin bulunduğu bohcayı kaparak kactı. Kadıncağız duşup bayıldı. Kendine geldiğinde olanları hatırlayıp ağlamaya başladı. Başına toplananlara hÂlini anlatıp; "Bir hafta boyunca cocuklarım nafakasız ne yaparlar?" diye sızlandı. Oradakiler kendisine; "Falan yerde Seyyidet Nefîse isminde velî bir hanım vardır. HÂlini ona arzet, bakalım ne diyecek?" dediler. Kadın gelip Seyyidet Nefîse'ye durumu anlattı, o da ellerini acıp du etti. Kadına da; "Sen şimdi evine git. Allahu teÂl her şeye kÂdirdir." buyurdu. Kadıncağız evine gitti. Bir muddet sonra Seyyidet Nefîse'ye bÂzı kimseler gelerek; "Biz deniz yolculuğunda idik. Gemimiz bir ara su almaya başladı. Ne yaptıysak su giren yeri kapatamadık. Sizi vesile ederek Allahu teÂlÂya du edip bizleri o sıkıntıdan kurtarmasını istedik. O sırada buyuk bir kartal gorundu. Pencesinde kırmızı bir bohca vardı. Gemimizin uzerine gelince, bohcayı bırakıp gitti. Bohcayı actık. İcinde cok miktarda iplik vardı. Bunlarla gemimize su sızan yeri iyice kapadık. Bundan sonra selÂmetle memleketimize geldik. Bu hÂlimize şukur icin, size hediye olarak beş yuz dirhem getirdik, lutfen kabûl ediniz." deyip gittiler. Seyyidet Nefîse, Allahu teÂlÂya şukredip ağladı. Sonra o ihtiyar kadını yanına istedi. Kadın gelince ona; "Kartalın kaptığı iplikleri kaca satacaktın?" dedi. Kadın; "Yirmi dirheme." deyince, Seyyidet Nefîse ona beş yuz dirhemi verip hÂdiseyi anlattı ve; "Allahu teÂl senin her dirhemine 25 kat ihsÂn etti." buyurdu.

Hıristiyan bir kadının, genc bir oğlu vardı. Bu genc, bir sefere cıktı ve yolda, esir duştu. Annesi kiliselere gidip cok araştırdı ise de, oğlundan bir haber alamadı. Bir gun kocasına, "Bu şehirde Seyyidet Nefîse isminde, duÂsı makbûl bir hanım varmış, ona git. Belki cocuğumuzun bulunması icin du eder. Eğer onun duÂsı hurmetine oğlumuz bulunursa, ben de o hanımın dînini, İslÂmiyeti kabûl edeceğim." dedi. Kocası gelip, Seyyidet Nefîse'yi buldu ve durumlarını anlattı. O da du etti. Adam eve gelip hanımına; "Oğlumuzun bulunması icin du etti." dedi. Gece olunca evlerinin kapısı calındı. Kadın kalkıp kapıyı acınca, oğluyla yuz yuze geldi. Kadın hem hayret etti, hem de cok sevinip, nasıl geldiğini sordu. Genc; "Nasıl geldiğimi ben de bilmiyorum. Ancak, beni bağladıkları zincirin uzerinde bir el gordum ve; "Bunu salın. Buna Seyyidet Nefîse şefÂat etmiştir" diye bir ses duydum. Zincirlerim cozuldu ve birden kendimi burada buldum." diye anlattı. Gencin anlattıklarını dinliyen annesi hemen musluman oldu.

ZÂlim bir kimse, eziyet etmek icin bir adamı cağırttı. O adam Seyyidet Nefîse'ye gidip, yardım istedi. Kurtulması icin du ettikten sonra; "Gidiniz. Allahu teÂl seni zÂlimlerin gozunden saklar." buyurdu. Adamcağız, zÂlim kimsenin adamları ile berÂber, onun huzûruna vardılar. ZÂlim, "O kimse nerededir?" diye sordu. "Huzûrunuzda duruyor." dediler. "Benimle alay mı ediyorsunuz? Ben onu goremiyorum" dedi. Adamları; "Bu adam buraya gelmeden once Seyyidet Nefîse'nin yanına gidip du istedi ve du aldı. "Gidiniz Allahu teÂl seni zÂlimlerin gozlerinden saklar" buyurdu." dediler. ZÂlim kimse bunları duyunca, demek ben zÂlimim, dedi. Yaptığı işlere cok pişman oldu. Başını eğip tovbe ve istigfÂr etti. Sonra başını kaldırdığında, o kimseyi karşısında gordu. Yanına cağırıp ona sarıldı. Kendisine kıymetli elbiseler ile başka hediyeler verip yolcu etti. Sonradan da Seyyidet Nefîse'ye yuz bin dirhem gonderip; "Bu, Allahu teÂlÂya tovbe etmesine vesîle olduğunuz kulun şukrÂn borcudur." dedi. O da bu paranın hepsini fakirlere dağıttı.

İmÂm-ı ŞÃ‚fiî ve başka Âlimler, kendisini perde arkasından ziyÂret eder ve sohbetlerinden istifÂde ederlerdi.

Seyyidet Nefîse hazretlerinin kardeşi Yahya'nın, Zeyneb isminde bir kızı vardı. Bu kız dÂimÂ, halası Seyyidet Nefîse'nin hizmetinde bulunurdu. Şoyle anlatıyor: "Kırk sene hizmetinde bulundum. LÂkin bir defa uyuduğunu ve bir defa yemek yediğini gormedim. Bir gun kendisine; "Halacığım! Nefsine cok zorluk veriyorsun." dedim. Bana; "Ben nefsime cok zorluk vermiyorum. Nefs cok zorluk ceker, beden cok ibÂdet ederse, kurtulmak umidi coğalır." buyurdu.

Evinin onunde, kendisi icin bir kabir kazmıştı.Kabre iner, orada namaz kılardı. Bu yerde altı bin hatim okumuştu. VefÂtı yaklaştığı sırada oruclu idi. Hastalığı ağırlaşınca kendisine, orucunu bozabileceklerini soylediklerinde, onlara; "Siz ne diyorsunuz? Ben otuz senedir oruclu olarak vefÂt etmem icin du ediyorum." buyurdu. En'Âm sûresini okumaya başladı. "Duşunen ve hakkı kabûl edenlere, Rableri katında Cennet vardır." (En'Âm sûresi:127) meÂlindeki Âyet-i kerîmeye gelince vefÂt etti. CenÂzesi cok kalabalık oldu. Şehirli-koylu, buyuk-kucuk toplanıp ağladılar ve kendi eliyle kazdığı kabrine defnettiler. Derb-us-Sib denilen yerde medfundur. Kabri uzerinde bir nûr ve heybet vardır. Her taraftan ziyÂretine gelinir. İmÂm-ı Şa'rÂnî hazretleri, "Ehl-i beyt icinde tasarrufu en fazla olanı, Seyyidet Nefîse'dir" buyurdu.

Zevci, cenÂzesini Medîne'ye goturmek istedi ise de, halk cok ısrÂr edip vazgecmesini istediler. Nitekim ruyÂda Peygamber efendimizi gorup, kendisine; "Mısırlıları kırma. Nefîse'nin bereketi ile ora halkına rahmet iner." buyurunca, cenÂzeyi nakletmekten vazgecti.

VALLAHİ ONUN DÎNİ HAKTIR

Seyyidet Nefîse'nin, yahudî bir kadın komşusunun, bir koturum kızı vardı. Annesi hamama gitmek istedi. Kızı da onunla gitmek arzu edince annesi; "Olmaz, sen evde yalnız otur." dedi. Cocuk; "BÂri sen gelinceye kadar komşumuzun yanında kalayım." dedi. Kadın, Seyyidet Nefîse'ye gelip cocuğunun arzusunu bildirince o da izin verdi. Kadın cocuğunu getirip gosterilen bir odaya bıraktı ve kendisi de hamama gitti. Koturum kız otururken Seyyidet Nefîse diğer tarafta abdest alıyordu ve abdest suyu koturum kızın yanından akıyordu. Allahu teÂlÂnın hikmeti, o kızın aklına, yanından akıp giden abdest suyundan biraz alıp ayaklarına surmek geldi ve duşunduğunu yaptı.

Hemen sıhhate kavuştu. Sanki hic hasta değilmiş gibi ayağa kalkıp yurumeye başladı. Seyyidet Nefîse olanlardan habersiz, obur tarafta namaz kılıyordu. Kız, dışardan gelen seslerden, annesinin hamamdan geldiğini anlayınca, hemen evlerinin kapısına gidip kapıyı caldı. Annesi kapıya gelip kim olduğunu sorunca; "Senin kızınım." dedi. Hemen kapıyı acıp, kızını sapa-sağlam karşısında gorunce; "Nasıl oldu da iyileştin? Anlat!" dedi. Kız olanları anlatınca, kadın hungur hungur ağlayıp; "Vallahi bizim dînimiz bÂtıldır. Onun dîni haktır." dedi. Hemen gidip, Seyyidet Nefîse'nin elini optu. Ayaklarına kapandı. Kelime-i şehÂdet getirip musluman oldu. Seyyidet Nefîse de bu hÂle sevinip, bu ihsÂnından dolayı Allahu teÂlÂya hamd ve şukretti. Sonra kadın evine gitti. Kızın babasının ismi Eyyûb olup, kavminin ileri gelenlerinden idi. Akşam eve gelip kızının sağlam hÂlini gorunce, sevincinden aklı gidecek gibi oldu. Hanımı hÂdiseyi ve musluman olduğunu anlatınca, kendisinden gecer gibi oldu ve; "YÂ Rabbî! Sen dilediğine hidÂyet verirsin. Vallahi, İslÂm dîni haktır. Bizim şimdiye kadar bulunduğumuz din bÂtıldır." dedi. Sonra Seyyidet Nefîse'nin hÂnesine gelip, yuzunu gozunu kapının eşiğine surdu ve Kelime-i şehÂdet getirip musluman oldu. Kızın iyileşmesi ve annesinin, babasının musluman olmaları hÂdisesi, kısa zamanda her tarafa yayıldı ve komşu yahudilerden bircoğu îmÂn etti.

KARTAL VE BOHCA

Seyyidet Nefîse ki, bir evliy hÂtundur,
Aliyyul MurtezÂ’nın, dorduncu torunudur.

Hak teÂl indinde, cok makbûldu duÂsı,
Meşhûrdu zuhdu ile, ibÂdeti, takvÂsı.

Ummî idi ve lÂkin, İslÂm ilimlerinde,
Âlim olup, bilgisi, pek coktu her birinde.

O devirde bir kadın, vardı fakir, ihtiyar,
Dort kızıyla, bir evde, otururlardı bunlar.

Bu kızlar hafta boyu, iplik eğirirlerdi,
Anneleri pazarda, satıp gecinirlerdi.

Yine bir gun bu hÂtun, ipleri aldı evden,
Satmak icin carşıya, giderken sabah erken,

Bohcası da başında, gidiyorken pazara,
Bir kartal onu kapıp, kacırdı uzaklara.

Butun sermÂyeleri, o bohcadaydı zÂten.
Bayılıp duştu yere, kadın uzuntusunden.

Kendine geldiğinde, gordu ki cok insanlar,
Etrafına toplanmış, soruyor: “N’oldu, ne var?”

Anlattı hÂdiseyi, dediler ki: “Ey hÂtun,
Ne icin uzulursun, ne kıymeti var bunun?”

Dedi: “Onu satarak, gecinirdik hepimiz,
Onu da kuş kacırdı, ne yaparız şimdi biz?”

Dediler ki: “Ey hÂtun, bak Seyyidet Nefîse,
Vardır ki, git derdini, ona soyle ne ise.

Ric et, du etsin, o sana bu iş icin,
Onun duÂsı ile, hÂllolur elbet işin.”

O hÂtun geldi hemen, Seyyidet Nefîse’ye,
Yalvarıp ric etti: “Bana du et” diye.

Buyurdu ki: “Ey hÂtun, edeyim pekÂlÂ,
Elbette ki her şeye, kÂdirdir Hak teÂlÂ

Her mahlûkun rızkına, kefildir cenÂb-ı Hak,
Sen rızkı hic duşunme, O gonderir muhakkak.

Sen şimdi musterih ol, rÂhatca evine git,
O, rezzÂk-ı Âlemdir, O’ndan hic kesme umit.”

Az sonra birileri, gelerek Seyyide’ye,
Dediler: “Uc gun once, binmiştik bir gemiye.

Ve lÂkin su almağa, başlayınca gemimiz,
Batma tehlikesiyle, karşılaştık hepimiz.

Sizi vesîle edip, du ettik Allah'a,
Cok şukur bu duÂmız, bitmemişti ki daha,

Bir kartal, hızla indi, geminin uzerine,
Ağzındaki bohcayı bırakıp gitti yine.

Onu acıp gorduk ki, iplik dolu hep ici,
O iplerle bağlayıp, hÂllettik hemen işi.

DuÂnızla kurtulduk, hamd olsun Rabbimize,
Şu beş yuz dirhem dahî, hîbedir bizden size.

Gerci Hak teÂlÂdır, bunları yaptıran hep,
Ve lÂkin bu iş icin, O sizi kıldı sebep.”

Gozleri yaşararak, aldı onu eline,
O ihtiyar hÂtunu, dÂvet etti evine.

Gelince kendisine, buyurdu ki: “Ey hÂtun,
O ipleri pazarda, sen kaca satıyordun?”

Yirmi dirhem deyince, buyurdu ki: “PekÂlÂ,
Bak sana daha fazla, gonderdi Hak teÂlÂ.

O Allah ki kefildir, rızkına mahlûkatın,
Rızık icin boş yere, kendini uzme sakın.”

ALLAHU TEÂLÂ ONA RAHMET EYLESİN

Bir zaman İmÂm-ı ŞÃ‚fiî hazretleri hastalandı. Talebelerinden birisini Seyyidet Nefîse'ye gonderip, hasta olduğunu, şif bulması icin Allahu teÂlÂya du etmesini istedi. O talebe gelip Seyyidet Nefîse'ye durumu arzetti. O da du etti. Talebe henuz hocasının yanına donmeden İmÂm-ı ŞÃ‚fiî iyileşti. Başka bir zaman İmÂm-ı ŞÃ‚fiî yine hastalandı. Yine bir talebesini, du icin Seyyidet Nefîse'ye gonderdi. Seyyidet Nefîse; "Allahu teÂl ona cok rahmet eylesin." buyurdu. Talebe gelip bunu hocasına arzedince İmÂm-ı ŞÃ‚fiî, hastalığının vefÂt hastalığı olduğunu anladı, vasiyetini yaptı. CenÂzesinde Seyyidet Nefîse'nin bulunmasını da vasiyet etti. İmÂm-ı ŞÃ‚fiî vefÂt ettiğinde, Seyyidet Nefîse cok tÂkatsız olduğu icin gelemedi. CenÂzeyi Seyyidet Nefîse'nin bulunduğu yere getirdiler. CemÂatin en gerisinde durup, cenÂze namazında imÂma uydu. Namazdan sonra; "Allahu teÂlÂ, İmÂm-ı ŞÃ‚fiî'nin ve onun namazında bulunan Seyyidet Nefîse'nin hatırı icin, cenÂze namazında bulunan butun kimseleri affetti." diyen bir ses duyuldu.

1) MeşÃ‚hir-un-NisÂ; c.2, s.267
2) Nûr-ul-EbsÂr; s.188
3) TabakÂt-ul-KubrÂ; c.1, s.256
4) Tam İlmihÂl SeÂdet-i Ebediyye; (49. Baskı) s.1143
5) ŞezerÂt-uz-Zeheb; c.2, s.21
6) El-A'lÂm; c.8, s.44
7) VefeyÂt-ul-A'yÂn; c.5, s.423
8) İslÂm ÂlimleriAnsiklopedisi; c.3, s.297
__________________