Şeytanın Masumiyeti

(Tevrat yar. 3:1-3:5)

Rab Tanrı'nın yarattığı yabanıl hayvanların en kurnazı yılandı. Yılan kadına "Tanrı gercekten, 'Bahcedeki ağacların hic birinin meyvesini yemeyin' dedi mi?" diye sordu.
Kadın " Bahcedeki ağacların meyvelerinden yiyebiliriz" diye yanıtladı, "Ama Tanrı, 'bahcenin ortasındaki ağacın meyvesini yemeyin, ona dokunmayın; yoksa olursunuz' dedi"
Yılan, "Kesinlikle olmezsiniz" dedi. "Cunku Tanrı biliyor ki, o ağacın meyvesini yediğinizde gozleriniz acılacak, iyiyle kotuyu bilerek Tanrı gibi olacaksınız."

Evet ilk olarak yahudi inancından gelen bu genel hikayeyle başlayalım. Buraya kadar olan kısmı bilmeyeniniz yoktur sanırım. Yılan olarak betimlenen şeytan kadını ayartır ve Havva yasak meyveyi yer... Ayetlerin devamında Tanrı cennet bahcesine gelir ve Adem ile Havvayı goremez. Onlara seslenerek neden kendisinden saklandıklarını sorar ve onlar da cıplak olduğumuz icin utandık derler. Tanrı boylelikle yasak meyveyi yediklerini anlar ve onlara ceşitli cezalar verir (Erkeğe emek sarf etmeden yiyecek bulamama, yılana karnı uzerinde surunme, kadınaysa kocasına duyacağı şehveti ve doğum sancısını ceza olarak verir ayrıca yılanla kadını birbirine duşman kılar) ve daha sonra;

(yar. 3:20-3:24)

RAB Tanrı Adem'le karısı icin deriden giysiler yaptı, onları giydirdi.
Sonra "Adem iyiyle kotuyu bilmekle bizlerden biri gibi oldu" dedi. "Artık yaşam ağacına uzanıp meyve almasına, yiyip olumsuz olmasına izin verilmemeli"
Boylece RAB Tanrı, yaratılmış olduğu toprağı işlemek uzere Adem'i Aden(cennet) bahcesinden cıkardı.Onu kovdu.
Yaşam ağacının yolunu denetlemek icin de Aden bahcesinin doğusuna Keruvlar ve her yana donen alevli bir kılıc yerleştirdi.

Şimdi yukarıya donun ve turuncuyla yazılan iki satırı karşılaştırın. Şeytanın sozlerinde bir kandırmaca goruyor musunuz?

İncilde şeytana dair pek iz yoktur. Hristiyanların buyuk bolumu yukarıda yazdığım tevrattaki yaratılış ve cennetten kovulma mitini kabul ederler. Ancak hristiyanlıktaki şeytan insanlığa karşı değil Tanrıya karşı mucadele eden bir varlıktır ve Tanrı'nın yerine gecmek ister. Hristiyanlıkta şeytenın yerinin bu denli buyuk olmasının sebebi incildeki yerinden ziyade hristiyan edebiyatında cok sık işlenmesidir. Hristiyanlar, incilde gecen "celdirici, insanlığın duşmanı şeytan" imajını o donem cok geniş bir coğrafyada etkin olan pagan inanclarını yıkmakta kullanmış ve bu imajı pagan tanrılarına yukleyerek, bu inanca sahip kişileri korkutarak kendi dinlerine cekmek amacıyla kullanmışlardır. Onlar Roma'nın yuce ışık getiren'ini lanetli şeytan ilan etmiş ve bu sayede dinlerini yaymışlardır. Aynı şeyi farklı uygarlıkların farklı tanrılarında da kullanmışlardır. Bu gun yaygın olarak kabul goren şeytan imajına bir bakalım;

Mısırlılıarın bereket tanrısı Apis'in boynuzları
Yunan deniz tanrısı Poseidon'un uc başlı yabası
Yine Yunan mitolojisindeki Panların keci ayakları

Uydurma-devşirme bir şeytan imajı kullanmak şeytana "yalanların babası" diyen bir din icin kotu bir durum olsa gerek...

Diğer yandan hristiyan inancında şeytan yaradılıştan ziyade kıyametle ilişkilendirilir ve son savaş "Armageddon" uzerinde durulur.

İslam'a gelince;
(SÂD 71/85)

Hani Rabbin meleklere şoyle demişti: "Ben camurdan bir insan yaratacağım."
"Onu kıvama erdirip icine ruhumdan uflediğimde, onunde secde ederek eğilin."
Bunun uzerine meleklerin hepsi toptan secde etmişlerdi.
İblis etmemişti. O kibre sapmış ve inkÂrcılardan olmuştu.
Allah dedi: "Ey iblis, iki elimle yarattığıma secde etmekten seni alıkoyan neydi? Burnu buyukluk mu ettin, yoksa yucelerden mi oldun?"
İblis dedi: "Ben ondan daha hayırlıyım. Beni ateşten yarattın, onu camurdan yarattın."
(Allah) Buyurdu: "Hadi cık oradan. Sen kovulmuş birisin."
"Din gunune kadar lanetim uzerindedir."
(İblis) Dedi: "Rabbim o halde insanları dirilteceğin gune kadar bana sure ver."
(Allah) Buyurdu: "Peki sure verilenlerdensin"
"O bilinen gune kadar"
(İblis) Dedi: "Kudret ve şerefim uzerine andolsun ki onların tumunu azdıracağım."
"İclerinden sadece ihlaslı, seckin kullar dışta kalacak"
(Allah) Buyurdu: "İşte bu doğru.Ben de yalnız doğruyu soylerim."
"Gercek şu ki, ben cehennemi seninle ve onlardan sana uyanlarla tamamen dolduracağım."

(Yaşar Nuri Ozturk Tefsiri-1994)

İslamiyetteki şeytan gorunuşte kibri yuzunden lanetlenmiştir. Fakat işin aslı biraz daha farklıdır. İslam inancında şeytan, gok yuzunden surulmeden once Allah'ın en sevdiği varlıktı. Ve aynı şekilde yine Allah'a karşı cok buyuk bir sevgi besliyordu.

Peki neden bu kibir?

Batınilikte iblis Tanrısına olan sevgisinden dolayı ondan başka hicbirşeye secde etmemiş, Tanrı'nın tekliği ilkesine sadık kalmış ev Tanrıya hizmet etmeye devam etmiştir. O yaratılan insanlardan sadece ve sadece hak edenlerin Allah'ın cennetine girebilmesi icin bir sınayıcı olmuştur. Hallac-ı Mansur Tavasin isimli eserinde şeytan'ın durumunu hurufilik aracılığıyla ele almıştır:

'İblis'in bu adı, onun ilk adı olan Azazil'den gelir; 'Ayn', onun cabalarının buyukluğunu simgeler, 'ze', ziyaretlerinin gittikce artmasını simgeler; 'elif', aldığı yolu, ikinci 'ze' ise onun ulaştığı yucelikteki yalnızlığı simgeler; 'ye', sonsuz acıya doğru yuruyuşunu ve 'lam', acı cekmekte direnişini simgeler.'
__________________