Hindistan'ın buyuk velîlerinden. Seyyid olup, 1569 (H.977) senesinde Semerkand'da doğdu. Hindistan'a gelip, HÂce BÂkî-billah hazretlerinin sohbeti ile şereflendi.

Hocasının vefÂtına kadar Delhi'de hizmetinde bulundu. HÂce BÂkî-billah'ın, vefÂtında, İmÂm-ı RabbÂnî Delhi'yi teşrif etmişti. Merhamet buyurup, Seyyid Mîr Muhammed NumÂn'ı Serhend'e goturdu. Mîr Muhammed, uzun seneler İmÂm-ı RabbÂnî'ye hizmet etti ve sohbetinde bulundu. Sonra talebe yetiştirmesi icin BurhÂnpûr'a gonderildi. 1650 (H.1060) senesinde Agra şehrinde vefÂt etti.

Mîr-i Buzurk diye bilinen babası Mîr Şemseddîn BedahşÃ‚nî, asÂleti, fazîleti, ilmi, takvÂsı, huzûru ve safÂsı ile Bedahşan ve MÂverÂunnehr'in meşhûrlarındandı. Tefsîr ve benzeri Arabî ilimlerde asrının bir tÂnesiydi. Doğduğu ve kaldığı yer, Bedahşan beldelerinden olan Keşm beldesidir. Kabri KÂbil'dedir.

Mîr Muhammed NumÂn şoyle anlattı: "Azîz babam, dunyÂya gelen her oğlunun ismini Muhammed aleyhisselÂm ismi ile birlikte olacak diye karar vermiş. Cocuklarına: Celaleddîn Muhammed, Sa'deddîn Muhammed ve ZiyÂeddîn Muhammed gibi adlar vermiş. Bunlar benim kardeşlerimdi. Ben annemin karnında uc-dort aylık idim. Babam, İmÂm-ı A'zam Ebû Hanîfe NumÂn bin SÂbit hazretlerini ruyÂda gormuş ve; "Bir oğlun dunyÂya gelecek, ona benim ismimi, yÂni NumÂn ismini ver." buyurmuş. Babam, bana Muhammed NumÂn ismini koymuş. 1569 (H.977) da Semerkand'da dunyÂya gelmişim. Ben cocukken, bÂzı garip hÂller beni kaplar, beni benden alır, kendimden gecer dunyÂyı unuturdum. Buluğa erince, Belh şehrinde Emîr Abdullah Belhî Işkî'nin huzûrunda, işÃ‚ret ve mujdeleri ile ona talebe oldum ve tovbe ettim."

Mîr Muhammed NumÂn bundan sonra Hindistan'a gitti. Dînimizin emirlerine uyma isteğinin cokluğundan vaktin velîlerinin hizmet ve sohbetlerinde bulundu.Herbirinden vazifeler aldı, meşgûl oldu. Şeyh Saîd Habeşî ile de musÂfeha ile şereflendi. Nerede bir derviş duysa, onun sohbetine gider, onu cÂn ve gonulden sever, talebe olmayı arzu ederdi. NihÂyet hazret-i HÂce Muhammed BÂkî'nin sohbetleriyle şereflendi. O buyuk velî, Mîr Muhammed'e nihÂyetsiz lutuflarda bulundu. Onu kendi silsile dizisine ve talebeleri arasına aldı. ŞÃ‚h-ı Nakşîbend hazretlerinin yoluna uygun zikr ve murÂkabe ile şereflendirdi. Mîr Muhammed işini bırakıp, dunyÂyı terk etti. Kalabalık Âilesini alıp, tam bir tevekkulle BÂkî-billah'ın huzûruna geldi.

Mîr Muhammed NumÂn'ı, FîrûzÂbÂd CÂmiinin altında ikÂmet ettirmeyi duşunduler. Bu cÂminin altında odalar vardı. Bu odalarda asırlarca kimse oturmamıştı. Rutûbetten nefes bile zor alınırdı. Hazret-i HÂce'nin emri uzerine, coluk-cocuğu ile oraya yerleştiler. Mîr Muhammed NumÂn'ın hÂller sÂhibi ve sÂlihadan olan kız kardeşi orada oturmaktan hastalandı. Hazret-i HÂce'nin temiz anneleri, Mîr'i ziyÂrete geldi. Oranın fen kokusundan bir saat orada oturamadı. Bu hÂli goren anneleri, oğulları hazret-i HÂce'ye donup; "Ey oğlum, ustÂdım ve gozumun nûru! Sizin bu sevenleriniz burada olmesinler!" dedi. Hazret-i HÂce; "Anneciğim, bunlar, bu gibi işler kalblerine ağır gelip, incinme duşuncesiyle buraya gelmediler. Allahu teÂlÂnın rızÂsını kazanmak icin geldiler. MÂdem ki onların oradan cıkarılmasını istiyorsunuz. Oyle ise yeni eve taşıyalım." dedi. Sonradan Mîr Muhammed NumÂn; "Velîlikte hangi makamlara kavuşmuş isem, hepsi de FîrûzÂbÂd CÂmiinin altında ihsÂn edildi." buyurdu.

Mîr Muhammed NumÂn buyurdu ki: "Birkac gun dînin emirlerine uygun olmayan, sekr hÂlleri beni kapladı. Ne kadar uğraştıysam bu hÂllerden kurtulamadım. NihÂyet hazret-i HÂce BÂkî-billah'a hÂlimi arz etmeyi duşundum. CÂmiye geldiğim zaman onlar da bana baktılar. Bu bakışlarının bereketi ile kalkmasını istediğim hÂller, benden tamÂmen kalktı."

Hazret-i HÂce'nin talebelerinden olan bir vÂli, hocasına ric edip; "Duydum ki, dergÂhınızdaki fakir talebelerden bir kısmı ac kalıyormuş. Emrederseniz her gun hepsinin ihtiyÂcını ben goreyim." dedi. Hazret-i HÂce eshÂbından bÂzıları icin buna izin verdiler. Bu esnÂda biri arz etti ki: "Mir Muhammed NumÂn da cok fakir ve ailesi kalabalıktır." Hazret-i HÂce onun ihtiyÂcının karşılanmasına rÂzı olmadılar ve; "Bunlar bizim bedenimizin parcalarıdır." buyurdu. YÂni vucûdumuzun parcasını bu gibi işlere yaklaştırmayız. Mîr Muhammed NumÂn buyurdu ki: "O gunlerde cok fakir ve parasız olduğum hÂlde, bu lutuflarını duyunca kendimden gectim."

BÂkî-billah hazretleri vefÂt edinceye kadar, Mîr Muhammed NumÂn'ı en guzel şekilde yetiştirip, olgunlaştırdı. VelÂyette yuksek makamlara ulaştırdı. Sonra da en onde gelen talebelerinden İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerine havÂle eyledi.Mîr Muhammed bunu şoyle anlattı: Hazret-i HÂce'nin vefÂtlarından onceki gunlerde, bir gece uyumayıp hizmet eyledim. Bana baktılar. Bu bakışlarının tesiriyle bir hÂle tutuldum. Her ne yaparsam; "Acab Allahu teÂlÂnın rızÂsına uygun mudur, değil midir?" diye duşunceye dalardım. Oyle oldu ki, bir adım atsam; "Acab rızÂsına uygun mu, değil mi?" derdim. Donduğum zaman da, şu duşuncelere gark olurdum ki; "Bu vakit onlara teslim ve rız vaktidir. Ve o kıymeti takdir olunmayan deryÂdan, bu kalbi susamışın kalbine bir yudum su sunmak zamÂnıdır."

Hazret-i HÂce, hazret-i İmÂm'a (yÂni İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerine) talebe yetiştirme icÂzeti verdikleri ve butun eshÂbını onlara ısmarladıkları zaman, her talebesini ayrı ayrı cağırıp ved etti. Sonra hazret-i İmÂm'ın huzûruna gonderdi. Hazret-i İmÂm'ı, talebelerin terbiyesine vekil eylediler. Talebelerine de, onların huzûrunda bizi tÂzim etmeyiniz, hatt bize teveccuh eylemeyiniz." buyurdu. Bana da; "Ahmed-i FÂrûk'a hizmeti kendi saÂdetin, kurtuluşun bil, her emrini yerine getir." buyurdu. UstÂdımın buyukluğunu duşunup, bu sozleri bana ağır geldi ve; "Kalbimin aynası, ancak sizin yuksek kalbinizin parlak nûruna karşı duruyor. Onlar ne kadar buyuk olsa da bu boyledir." diye arz ettim. Kızarak buyurdular ki: "MeyÂn Şeyh Ahmed, bizim gibi binlerce yıldızı orten, gostermeyen bir guneştir. Gecmiş evliyÂnın en buyuklerindendir." Bundan sonra inanarak, isteyerek ve severek hazret-i İmÂm'ın hizmetine ve huzûruna kavuşmayı arzu eyledim.

Hazret-i HÂce vefÂt edince, İmÂm-ı RabbÂnî tÂziye icin Delhi'yi şereflendirdiler. Mîr Muhammed NumÂn, kalbinin kırıklığını, garipliğini, miskinliğini, nasîbsizliğini, istidÂtsızlığını ve hazret-i HÂce'nin, kendisini İmÂm'a havÂle ettiğini hatırlatan bir mektup yazdı. Mektupta; "Merhametinize kavuşmak icin, Peygamberlerin efendisinin hÂnedÂnına mensûb olmaktan başka vesîlem yoktur. Peygamberlerin efendisinin sadakası olarak bana acıyın." diye arz etti. Hazret-i İmÂm bu mektubu okuyunca, kalbine bir incelik geldi. Buyurdu ki: "Mîr, umidsiz olmasın. İnşÃ‚allahu teÂl daha iyi olacak". Yine buyurdu: "HÂce'nin eshÂbı arasında, Mîr'in bize husûsî bir bağlılığı vardır." İmÂm-ı RabbÂnî hazretleri Serhend'e giderken, Mîr'i de yardım ve terbiyelerine alıp, yanlarında goturduler.

Mîr Muhammed NumÂn, senelerce hazret-i İmÂm'ın sohbetinde bulundu. Bir defÂsında İmÂm-ı RabbÂnî hasta oldu. İmÂm-ı RabbÂnî hazretleri; "Eğer olursem, emÂneti ehli olan birine bırakmak lÂzım." diye duşunduler. O zaman bu ağır yuku yuklenebilecek, buyuk oğulları HÂce Muhammed SÂdık ve hazret-i Mîr Muhammed NumÂn'dan başkası bulunmadığından, bu emÂneti onlara ısmarlamak istedi. Bunun icin de bÂzı makamları, bu iki azîzin istidÂdlarına gore, onların kalblerine akıttılar. Sonra oğullarının ve sevdiklerinin yalvarmaları ile Allahu teÂlÂya yaptığı duÂnın hemen akabinde sıhhate kavuştular.

Bundan sonra Mîr Muhammed NûmÂn'a olan yardımları ve onu ilerletme vesîleleri her gun arttı. DÂim husûsî lutuf ve ihsÂnlarda bulunup, onun hÂllerini yukseklere cıkardı. 1609 (H.1018) yıllarında hilÂfet verdiler. Dînin yayılması icin BurhÂnpûr'a gonderdiler. İmÂm-ı RabbÂnî hazretlerinin bizzat el yazıları ile yazdıkları hilÂfetnÂmeleri şudur:

"Allahu teÂlÂya hamd ederim. Resûlune ve O'nun keremli ehl-i beytine ve EshÂbına salÂtu selÂm ederim. Velîlerin yolunda ilerleyip, Ârif-i billah olan sÂlih ve olgun kardeşim Seyyid Mîr Muhammed NumÂn (Allahu teÂl onu ve bizi dÂim rızÂsında bulundursun) bu fakîrin vÂsıtası ile, Nakşibendiyye buyuklerinin yoluna girdi ve yukseldi. Talebeye faydalı olacak hÂle gelince, bu yolun tÂlimi, oğretilmesi icin kendisine icÂzet izin verdim. İcÂzetin şartı; dînin emirlerine uymak, yasaklarından kacınmak, buyuklerimizin yolunda gitmekte sabır ve sebÂt etmektir. Allahu teÂlÂnın yolunda gidenlere ve Peygamber efendimize uyanlara selÂm olsun."

Mîr Muhammed NumÂn hazretleri iki def BurhÂnpûr'a gittiler. Bu şehirde, ilim ve soz sÂhibi Muhammed Fadl ve Şeyh Îs gibi buyukler vardı. Mîr'in calışmaları netice vermeyip, Nakşibendî yolu bu beldede revac bulmadı. Hazret-i İmÂm'ın huzûruna geldi ve hakîkatı anlattı.Hazret-i İmÂm, ucuncu def aynı şehirde insanlara dînimizin emir ve yasaklarını tebliğ etmelerini emredip, "Bu son şekil, inşÃ‚allah, eskilere benzemez." buyurdular.

Hazret-i Mîr emre uyarak tekrar BurhÂnpûr'a gitti. Bu defa buyuk kabûl gordu. Sohbetine giden fakîr olsun, zengin olsun, gÂfil veya huzur sÂhibi olsun, sohbet ve tasarrufunun tesirinden kendinden gecerdi. Hatt bunların o hÂllerini gorenler aynı hÂle duşerdi. Bu buyuk velînin sohbetlerinin tesirleri o hÂle ve dereceye ulaştı. Hatt o şehirdeki buyuk Âlimlerin talebelerinden coğu gelip, talebeleri arasına girdi. Coğu fÂsıklar, Allahu teÂlÂnın emir ve yasaklarına uyan tam bir mumin oldu. Cok ayıklar, muhabbet şarÂbı ile kendinden gectiler.

Mîr Muhammed NumÂn, hazret-i İmÂm'ın eshÂbı arasında, İmÂm'a aşk ve muhabbet ile bağlananların en onde geleniydi. Bu yuzden Hindistan'daki şohret ve hizmeti guneş gibi acıktır. Kendisine bağlananlar o kadar cok oldu ki, bazı duşmanlar vaktin sultÂnına; "Sizin saltanatınız, hudud şehriniz BurhÂnpûr'da sona erer. Cunku orada hazret-i Mîr dedikleri bir derviş vardır ve yuz bin Ozbek talebesi suvari hÂlde emrindedir. Sultan tesir altında kalıp, hazret-i Mîr'i BurhÂnpûr'dan cağırdı ve; "Size nicin hazret-i Mîr diyorlar" dedi. O da; "Ben seyyidim. Seyyide Mîr derler. Hazret demelerinden rÂzı değilim, emrediniz demesinler." buyurdu. "Yuz bin murîdin varmış!" dedi. Hazret-i Mîr, tebessum etti. Sultan, orada olanlara; "Bakın, ben onunla konuşuyorum, o ise guluyor. Bu dervişin boburlenmesini anlıyorsunuz değil mi?" dedi. Mîr'i seven ve hurmet eden MehÂbetHan oradaydı. SultÂnın sozune katılmış gorunerek; "Onun ustÂdı, memleketleri halîfelerine taksim etmiştir. Bunu BurhÂnpûr'a verdi. Bunun oradaki makam ve mertebesi o derecededir ki, bizim ve sizin gibilerin orada varlığı hissedilmez." dedi. Sultan, MehÂbet Hanın da bu dervişe duşman olduğunu sanıp; "Onu sana bıraktım." dedi. MehÂbetHan, Mîr Muhammed NumÂn hazretlerini kendi evine goturdu, yakınlık ve muhabbet gosterdi. Ceşitli ziyÂfetler ikrÂm eyledi. Soz sÂhibi kimseler ve diğerleri, karınca ve cekirgeler gibi hazret-i Mîr'in ziyÂretine geldiler.Cok adaklar yapıp, yerine getirdiler. Sultan bunu işitince, MehÂbet Hana kızdı. O da; "PÂdişÃ‚hım, bu derviş beş vakit namaz kılar, başka hicbir şey yapmaz." diye arz etti. PÂdişÃ‚h, Mîr'in BurhÂnpûr'da kalmayıp başşehir EkberÂbÂd'da bulunmayı kabûl ederse onu bırakalım dedi. Mîr hazretleri kabûl etti ve EkberÂbÂd'da oturmaya rÂzı oldu. Orada tÂliblere ders vermeye başladı.

Mîr Muhammed şoyle anlatır: Yine bir gun Resûlullah efendimizi ruyÂda gordum. Hazret-i Ebû Bekr de yanındaydı. Buyurdular ki: "Ey Ebû Bekr! Oğlum Muhammed NumÂn'a de ki; "Şeyh Ahmed'in makbûlu benim makbûlumdur. Şeyh Ahmed'in merdûdu (reddettiği) benim de merdûdumdur. Benim merdûdum da Allahu teÂlÂnın merdûdudur." Bu mujdeyi işitince, son derece sevinip; "Elhamdulillah ki, ben hazret-i İmÂm'ın makbûluyum. O hÂlde Allahu teÂlÂnın da makbûlu oluyorum." diye icimden gecirdiğimde, Resûlullah efendimiz hazret-i Sıddîk-ı ekber'e buyurdular ki; "Oğlum Muhammed NumÂn'a de ki; Onun makbûlu olan, Şeyh Ahmed'in de makbûludur, benim de, Allahu teÂlÂnın da makbûludur. Onun merdûdu, Şeyh Ahmed'in, benim ve Allahu teÂlÂnın merdûdumuzdur."

Yine bir gun ruyÂda, pÂdişÃ‚hların culûs veya tebrik gunlerinde yaptıkları gibi, bir meydana buyuk bir cadır kurulduğunu gordum. Butun insanların yaşadığı memleketler o cadırın altında kalıyordu. DunyÂdaki pÂdişÃ‚hlar, hÂkimler, memleketin idÂresini yuruten Âmirler ve devlet erkÂnı hep orada bulunuyorlardı. Koyler, şehirler, carşılar, yollar, olum, hayat, fakirlik, zenginlik, efendilik, hizmetcilik hep orada... Butun o erkÂn, iş yapmak icin, cadırın tepesindeki deliğe bakıyorlar ve ardından ikinci bakışları dunyÂya ve dunyÂdakilere oluyordu. İş yapanlardan herbirine oradan bir iş buyuruluyordu. Hatırımdan, "Ben de yukarı bakayım, orada ne vardır ki, butun bu erkÂn oradan emir alıp, iş yapıyorlar." diye gecti. Başımı kaldırınca, cadırın orta direğinin en ust noktasında bir pencere olduğunu ve hazret-i İmÂm orada oturup, mubÂrek yuzunu o pencereye koyarak, işaret ettiğini gordum. Butun dunyÂdaki devlet erkÂnı, yapacakları işleri onun o işaretlerinden anlıyor, birbirine uyan ve uymayan işleri, hep o bir işÃ‚retten cıkarıp yapıyorlardı.

Yine bir gun sabah namazından sonra cÂmide oturmuş murÂkabe ile meşgûl oluyorduk. Hocam ile karşı karşıya oturmuştuk. Bir ara başımı meşgûliyetimden kaldırdım. Hazret-i İmÂm'ın yerinde Resûlullah efendimizin oturduğunu gordum. Uzerimi bir heybet kapladı. Hemen başımı onume eğdim. Bir muddet sonra, tekrar başımı kaldırdım. Hazret-i İmÂmın da Server-i kÂinÂtın yanında oturduğunu gordum. Tekrar murÂkabe icin başımı eğdim. Bir an sonra yine başımı kaldırdım. Gordum ki, Resûlullah efendimizin yerinde hazret-i İmÂm, hazret-i İmÂm'ın yerinde de, Resûlullah efendimiz oturuyor. Tekrar murÂkabeye koyuldum. Bir zaman sonra başımı kaldırınca, iki yerde de Resûlullah efendimizi gordum. Biraz sonra ikisini de hazret-i İmÂm buldum. Sonra da hazret-i İmÂmın yalnız oturduğunu gordum. Bu gorduklerim baş gozu ile olmuştur, ruy ve vaka hÂli değildir.

Hazret-i İmÂm'ın MektûbÂt isimli uc cild, de?er bicilmez eserinde, Mîr Muhammed NumÂn hazretlerine yazİlmİŞ mektuplar vardİr. Bunlardan bazıları şoyledir:

"...UstÂdım HÂce Muhammed BÂkî-billah'tan işittim. Buyurdu ki, Şeyh Muhyiddîn-i Arabî yazıyor ki: "KerÂmet ve hÂrikaları cok gorulen evliyÂ, son nefeslerinde, bunları gosterdiklerine pişmÂn olmuştur. Keşke hic kerÂmetimiz gorulmeseydi demişlerdir." EvliyÂnın ustunluğu, hÂrikaların gorulmesi ile olculseydi, bunların gorunmesine pişmÂn olmak yersiz olurdu.

SuÂl: Vilayette, hÂrika gorunmesi şart olmayınca, hakîki velî ile, yalancı şeyhler birbirinden nasıl ayrılır?

Cevap: Bu dunyÂda evliyÂnın belli olması lÂzım değildir. Doğru ile yalancının karışması lÂzımdır. Bu dunyÂda hak ile bÂtılın, doğru ile yanlışın karışması lÂzımdır. Velînin, kendi vilÂyetini bilmesi de şart değildir. Kendi vilÂyetini bilmeyen evliy cok idi. Bunları, başkaları nasıl tanıyabilir? Tanımalarına luzum da yoktur. Evet, peygamberlerin (aleyhimusselÂm) hÂrikalar gostermesi lÂzımdır. Boylece, nebî, nebî olmayandan ayrılır. Cunku, nebînin peygamberliğini tanımak herkese lÂzımdır. EvliyÂ, insanları, kendi peygamberinin dînine cağırdığı icin, peygamberinin mûcizeleri kendilerine yetişir.EvliyÂ, eğer dinden başka bir şeye cağırmış olsaydı, o zaman, hÂrikalar gostermesi elbette lÂzım olurdu. Dîne cağırdığı icin hÂrika gostermesi hic lÂzım değildir. Din Âlimleri, herkesi, kitaplarda yazılan emirleri yapmaya cağırıyor. EvliyÂ, hem buna cağırıyor, hem de dînin bÂtınına dÂvet ediyor. Once, dîne cağırıyor. SonraAllahu teÂlÂnın ismini zikretmeyi gosteriyor. Her zaman, aralıksız zikr-i ilÂhi ile olmayı ehemmiyetle istiyorlar. Boylece vucûdu zikr kaplayıp, kalbde Allahu teÂlÂdan başka bir şey bulundurulmaz. Her şey oyle unutulur ki, insan kendini ne kadar zorlasa, Allahu teÂlÂdan başka bir şey hatırlayamaz. Bu iki turlu dÂvet icin, evliyÂnın hÂrikalar gostermesine nicin luzum olsun? İrşÃ‚d etmek, bu iki dÂveti yapmak demektir.

HÂrikanın, kerÂmetin burada hic yeri yoktur. Şunu da soyleyelim ki, uyanık bir talebe, tasavvuf yolunda ilerlerken, ustÂdının nice hÂrikalarını, kerÂmetlerini hisseder. O bilinmez yolda, her an, onun mededine baş vurup, hep yardımına kavuşur. Evet, başkaları icin hÂrikalar gostermesi lÂzım değildir. Fakat, talebesine her an kerÂmet gostermekte, hÂrikalar, ust uste gelmektedir. Talebesi, ustÂdının hÂrikalarını hissetmez olur mu ki, olu olan kalbine hayat vermektedir. Onu, muşÃ‚hedelere keşiflere kavuşturmaktadır. CÂhiller, oluyu diriltip, mezÂrdan cıkarmayı, buyuk kerÂmet sanır. Buyukler ise, olu kalpleri diriltmeye, hasta rûhları tedÂvî etmeye ehemmiyet verir. Sofiyye-i Âliyyenin buyuklerinden, HÂceMuhammedPÂrisÂ: "İnsanların coğu oluleri dirilteni buyuk bildiğinden, Allahu teÂlÂya yakın olanlar, bunu yapmak istemeyip olu rûhları diriltmişler, talebenin olu kalplerini diriltmeye calışmışlardır. Doğrusu da, kalpleri, rûhları diriltmek yanında, oluleri diriltmenin hic kıymeti yoktur. Hatt abes, yÂni faydasız şeyle vakit oldurmek olur. Cunku, oluyu diriltmek ona birkac gunluk omur kazandırır. Kalplerin diriltilmesi ise sonsuz hayÂta kavuşturur. Allahu teÂlÂya yakın olanların vucûdları kerÂmettir. İnsanları Allahu teÂlÂya dÂvet etmeleri, Hak teÂlÂnın rahmetlerinden bir rahmettir. Olu kalpleri diriltmesi, hÂrikaların en buyuğudur. İnsanların selÂmeti, onların varlığı iledir. Mahlûkların en kıymetlisi onlardır. Allahu teÂlÂ, onlar ile rahmet yağdırıyor. Onlar sebebi ile rızk gonderiyor. Onların sozleri devÂdır. Acıyarak bir bakışları şifÂdır. Onlar, celîs-i ilÂhîdir, Allahu teÂl ile berÂber olandır. Allahu teÂlÂnın lutufları, ihsÂnları, onların bulunduğu yerden eksik olmaz. Yanlarında bulunanlar kotu olmaz. Onları tanıyanlar mahrûm kalmaz." buyuruyor.

O buyukleri, yalancılardan ayıran farkların en acığı; her sozlerinin, hareketlerinin dîne uygun olması, yanlarında bulunanların kalplerinde,Allahu teÂlÂnın korkusu ve sevgisi hÂsıl olmasıdır ve başka şeylerden soğumalarıdır. Evliy ile munÂsebeti olanlarda, bu alÂmetler gorulur. MunÂsebetleri olmayanlar, zÂten herşeyden mahrûmdur.

KAYNAKLAR

1) HadarÂt-ul-Kuds; s.299

2) Zubdet-ul-MakÂmÂt; s.326

3) Tam İlmihÂl SeÂdet-i Ebediyye; (49. baskı) s.1120

4) MektûbÂt-ı İmÂm-ı RabbÂnî, 2. cild, 92. ve 3. cild, 15. mektup

5) İslÂm Âlimleri Ansiklopedisi; c.16, s.45
__________________