Vacumed (aralıklı negatif basınclı vakum tedavisi) nasıl ortaya cıktı? Nasıl etki eder?Alman Uzay Bilimleri ile birlikte geliştirilen VACUMED, vucudun alt yarısı icin bir pompa gibi calışır. Ardışık olarak aralıklı negatif basınc (vakum) ve normal atmosferik basınc uygulanması, damarlarda genişleme ve yeni damar oluşumu (neovaskularizasyon, kapillarizasyon) meydana getirir. Boylelikle daha fazla oksijen ve besleyici maddeler dokulara ulaştırılır ve bircok faydalı sonuclar verir. Vakumed ile aralıklı negatif basınc uygulaması, bircok insanın beklediği bir tedavi yontemidir. VACUMED ile negatif basınc tedavisi, bacaklarda ve damarlardaki hastalıklara karşı mucadelede yeni yontemlerden teknolojilerden birisidir.
Nasıl Etki Eder?
Astronotlar, yercekiminin olmadığı uzay araclarında sağlıklı kalabilmek icin govde alt kısımlarında arteriyal kan akışının devamını sağlamak icin, govde alt segmentleri negatif basınc cihazı (LBNPD) kullanmak zorundadırlar.
NASA ve Alman Uzay Bilimleri bu alanda sayısız test yapmış ve aralıklı negatif basınc cihazının bacaklarda artmış perfuzyon ile etkili ve guclu kapiller dilatasyon ve damarlanma (neovaskularizasyon) sağladığı gorulmuştur. Uzun sureli negatif basıncın herhangi bir yan etkisi gorulmemiştir. Hatta bu yolla iskemik (oksijensiz kalmış) ve yetersiz beslenmiş dokular bile yeniden canlandırılmıştır.
Bu cihazın amacı bacaklar ve damarsal hastalıklar icin etkili bir tedavi sağlamaktır. LBNPD ‘nin uzay tıbbında kullanılmasına karşın, VACUMED ayarlanabilir zaman aralıklarıyla negatif basınc uygulamaları yapar. Vakumed normalde uzay tıbbında kullanılan bir cihazın sivil amaclarla kullanılmasıdır.
Birinci faz, alcak basınc fazında (negatif basınc), atardamarlar oksijenden zengin kanla dolar. Oksijenden zengin kan, ulaştığı alanlarda pH değerini arttırır, bu şekilde zararlı asidik ortam faydalı alkali ortama donuşur. Ortamın alkali hale gelmesi, oksijen seviyesinin yukselmesi ve damarların her iki yonden de genişlemesi iyileştirici bir etki yapar. Bu şekliyle diabetik hastalar ve bacaklardaki damar hastalıklarının tedavisinde mukemmel bir iyileşme imkÂnı sunar. Ayrıca, vucutta dokulardaki oksijen seviyesinin artması iyilik halini ve iyileşmeyi arttırır. Alt ekstremitelerdeki oksijen seviyesinin yukselmesi butun vucudu olumlu etkiler. Bu durum; tum vucut icin bir yenilenme ve gencleşme hissi verir. Vucutta pH dengesi, yumuşak dokuların yapı taşı olan kollajen liflerinin sağlıklı bir şekilde uretilmesinin on koşuludur.
İkinci faz olan normal basınc fazında (atmosfer basıncı), kirli kan ve lenf sıvıları govdeye doğru pompalanır. Bu da, karbondioksitin ve diğer atık maddelerin (laktik asid ve toksinler) uzaklaştırılmasını, venoz dolaşımın artmasını sağlar.
VACUMED, govde alt segmentleri icin uygulanan bir negatif basınc cihazı olarak geliştirilmiştir. Uzayda astronotlar tarafından kullanılmış ve selulitler, varisler, rejenerasyon yapıcı etkisi, kas yorgunluğunu giderici, lenfodem ve iyileşmeyen yaralar gibi bircok alt ekstremite problemindeki etkilerinden dolayı tıbbın kullanımına sunulmuştur. Dolaşım duzenleyici ve noropatik problemlerdeki etkisi sebebiyle diyabet hastaları icin etkili ve faydalı bir cihazdır. VACUMED’in kan ve lenf sıvısı akımının bacaklara doğru arttırması, uzvun amputasyona gitme riskini azaltır. VACUMED amputasyon kararı verilen hastaların bir kısmında amputasyonu onlemiştir. Dolaşım bozukluğu (arterial, venoz ve/veya lenfatik) cok kotu değilse uzuv kaybı genellikle onlenir.
Lenfatik sistem vucudun " atıkları uzaklaştırma sistemi " dir. Selulit bağ dokusunun zayıflığından ve lenfatik drenajın iyi olmamasından kaynaklanan bir tablodur. Vakumed ve benzeri eksternal lenf drenajını artıran sistemler selulit tedavisinde oldukca başarılıdır. Vakumed dolaşımı artırarak ve doku pH sını yukselterek kollajen sentezini de artırır.
Fizyolojik ilkeler
VACUMED tedavisi, negatif basıncın vucuttaki kesikli (aralıklı) etkisine dayanır. Fazları şu şekilde gercekleşir:
-Kapiller genişleme (kılcal damar dolaşımın artması)
-Damarlaşma (neovaskularizasyon)
-Yuzeyde ve kas dokusunda beslenmenin artması (mikro beslenme )
Negatif basınc ile karşılaştırıldığında, normal basınc fazı (atmosfer basıncı) da şunları sağlar:
-Artmış venoz dolaşım,
-Aktive olmuş lenf sıvısı dolaşımı / lenf drenajı
TEDAVİ UYGULAMALARI
Kronik venoz yetmezlik (venoz ulserler ve varisler)
Kronik venoz yetmezlik, bacaklardaki toplardamarların duvarlarının ve/veya kapaklarının duzgun calışmayıp, kanın bacaklardan kalbe geri donmesini zorlaştırdığında ortaya cıkar. Kronik venoz yetmezlik, toplardamarlarda birikmeye veya gollenmeye sebep olur.
Post – Trombotik Sendrom
Post trombotik sendrom, bacaklarda derin toplardamarlardaki venoz tromboz sonrası ortaya cıkan uzun donem etkileri tarif eder. Damar duvarındaki yuksek basınc, normalde venoz kanın toplardamarlardan kalbe doğru pompalanması icin calışan kapakcıklara zarar verir. Zayıf kan akımı, ağrı, şişlik, bacak ulserleri gibi post trombotik sendrom semptomların ortaya cıkmasına sebep olur.
Odem
Sıvı toplanması, sıvının toplandığı dokunun şişmesine sebep olur. Şişme, bir yaralanma sonucu vucudun belli bir bolgesinde olabileceği gibi, vucudun genelinde de olabilir. Odem, kalp yetmezliği veya bobrek yetmezliği gibi sağlık sorunlarında genellikle ortaya cıkan bir durumdur. Odem, aşağıdaki durumlara da sebep olur;
-Cilt renginde solma
-Gode bırakan odem (bastırılınca iz kalması)
-Ağrı ve hassasiyet
-Eklem sertliği
-Kilo alma veya kilo kaybı
-Kan basıncı ve kalp atım sayısında artma
Hangi durumlar odeme sebep olur?
Odem genellikle altta yatan bir sağlık probleminin sonucudur. Aşağıdaki durumlarda ya da tedavilerinin sonucunda ortaya cıkabilir;
-Hamilelik
-Bobrek hastalıkları
-Kalp yetmezliği
-Kronik akciğer hastalıkları
-Tiroid hastalıkları
-Karaciğer hastalıkları
-Yetersiz beslenme
-İlaclar (kortikosteroidler, hipertansiyon ilacları)
-Doğum kontrol ilacları
Bacaklardaki odemin sebepleri de kan pıhtıları, varisler, tumor ya da kistler olabilir. Karın organlarında tumor ve tumore benzer hastalıklar karın bolgesinden gecen venleri ve lenfatikleri sıkıştırarak odeme sebep olabilir. Aynı zamanda uzun sureli hareketsizlik, oturarak va ayakta calışma, sıcak hava, yuksek rakıma maruz kalma, cilt yanıkları durumlarında da gelişir.
Ulserler ve İyileşmeyen Yaralar
İyileşmeyen ya da kronik yaralar, 4 hafta icinde duzelme gostermeyen yada 8 hafta icerisinde iyileşmeyen yaralar olarak tarif edilir. Bunlar buyuk ameliyat sonrası yaralar, tekrarlayan kazalara bağlı yaralar, damarsal kaynaklı ulserasyonlar ve diyabetik ayak yaralarıdır.
Eğer diyabet hastasıysanız, yaranın ne kadar zamandır olup olmadığı gozetilmeksizin, ayaklardaki herhangi bir ağrının varlığı durumunda mutlaka bir hekimle goruşulmelidir.
Ameliyat Sonrası / Travma Sonrası Şişkinlik
Ameliyatlar kontrollu travmalardır fakat sonucta bir ceşit travmadır. Vucudumuz da travmaya karşı şişme ile cevap verir. Şişme, ameliyat başlar başlamaz ortaya cıkan uzun soluklu bir durumdur. Ameliyat sırasında veya hemen sonrasında zirveye ulaşmaz; aksine birkac gun sonra artar ve yavaşca iyileşir. Kaynaklarda ameliyat sonrası 48-72 saatte maksimum geliştiğinden bahsedilmektedir.
Periferik Arter Hastalığı - Bacaklar
Periferik arter hastalığı, bacakları ve ayakları besleyen arterlerin daralması ve sertleşmesiyle sonuclanan damar hastalığı durumudur. Daralan kan damarları, sinirleri ve dokuları zedeleyecek azalmış kan akımı ile sonuclanır. Atheroskleroz ve şeker hastalığı periferik arter hastalığının en onemli ve en sık karşılaşılan sebepleridir.
Kronik ağrı (bel, bacaklar, artritler, yaralar)
Bircok insan altı aydan fazla suren kronik ağrılardan yakınır. Kronik ağrı hafif ya da şiddetli, aralıklı ya da surekli devam eden, hayat kalitesini bozan ya da bazen ciddi engellemelere yol acan ağrılardır.
Kronik ağrı durumunda, ağrının sinyalleri sinir sistemi icerisinde haftalarca, aylarca hatta yıllarca kalabilir. Bu da insanda hem fiziksel hem de duygusal olarak buyuk hasar bırakır.
Kronik ağrı; travma, yaralanma veya enfeksiyondan ya da devam eden bir ağrıdan kaynaklanabilir. Bununla beraber bazı insanlar da herhangi bir yaralanma yada hasar olmaksızın kronik ağrı yaşarlar.
Duygusal durumlar da ağrının kronikleşmesine ve şiddetli olmasına sebep olur. Anksiyete (kaygılı olma durumu), stres, depresyon, asabiyet ve yorgunluk, kronik ağrı ile birbirini kompleks yollarla etkiler. Bu durum vucudun kendi doğal ağrı kesici maddelerinin miktarını azaltır; ustelik bazı olumsuz hisler de ağrı hissini arttıran maddelerin miktarını arttırabilir. Hatta bu durumda vucudun savunma mekanizmasını da tehlike altında olabilir. Surekli ağrının bağışıklık sistemini bastırdığına dair onemli kanıtlar vardır.
Beden ruh arasındaki bağın kronik ağrı ile ilişkili olmasından dolayı fiziksel tedavi kadar psikolojik duruma yonelik de etkili bir tedavi uygulanması gerekir.
Diyabetik noropati
Bacaklardaki sinir hasarlarının sebep olabileceği ayaklardaki yanma hissi noropati olarak adlandırılır. Bircok tıbbi durum ayak yanmasına sebep olabilir. Ancak pratikte ayak yanmasının en sık karşılaşılan sebebi diyabettir. Ayak yanması tedavileri daha fazla sinir hasarı oluşumunu onleme ve ağrıyı azaltmaya yoneliktir.
Ayak yanmasının sebebi coğunlukla noropati ya da sinir hasarıdır.
Noropatinin Sebepleri,
Diyabet, bacaklardaki noropatinin en sık karşılaşılan sebebidir. Diğer bircok durum da noropatiye bağlı ayaklardaki yanma hissine sebep olur.
Bunlar:
-Kronik bobrek hastalığı
-Vitamin eksikliği (B12 ve B6)
-Aşırı alkol
-Tiroid hastalıkları (Hipotiroidi)
-Lyme hastalığı
-HIV/AIDS
-Polinoropati
-İlac yan etkileri (kemoterapi ilacları, aşırı B6 vitamini yuklenmesi, HIV ilacları)
-Ağır metal zehirlenmeleri
-Vaskulit (Kan damarlarının enflamasyonu)
-Sarkoidoz
-Gullian Barre Sendromu
-Arterial hastalıklar
-Odem ya da sıvı tutulumu
-Hipertansiyon
Noropatinin yanında, ayaktaki enfeksiyon ve enflamasyon da ayakta yanma hissine sebep olur. Bu duruma da coğunlukla ayaktaki mantarlar sebep olur.
Periferik arter hastalığı da aynı zamanda ayak yanmasına sebep olur. Ayaklardaki zayıf kan dolaşımı, ozellikle ağrı, karıncalaşma, yanmaya sebep olur.
Diyabet ve Yara Kontrolu
Diyabet, toplumun hemen her yaş grubunu etkileyen ciddi bir durumdur. Yapılan araştırmalara gore diyabet, yuzeydeki kan damarlarına zarar vererek zayıf dolaşım ile sonuclanan bir durum ortaya cıkarır. Bu durum da kendini ağrılı yaralar, yavaş iyileşen yada hic iyileşmeyen yaralar şeklinde kendini gosteren periferik damar hastalığına yol acar. Kan dolaşımı- hem yaşam hem he iyileşme- vucutta hucrelerin besin ve oksijen ihtiyacını karşılamak icin temel bir gerekliliktir. Diyabet aynı zamanda sinirleri besleyen vazo nervorum adlı kılcal damarlara zarar vererek diyabetik noropatiye sebep olur.

[h=2]İstanbul Fizik Tedavi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]