UC BOYUTLU GORME VE 3-D TV LERİN GOZ SAĞLIĞINA ETKİSİ

Uc boyutlu gorme nedir ?

Uc boyutlu gorme insan gormesinin en onemli ozelliğidir. Hayvanlar aleminde bir cok canlıda uc boyutlu gorme yoktur. Her iki gozden beyne gonderilen goruntuler beynimizce tek goruntu haline cevrilerek derinlik hissi ortaya cıkar. Buna “Stereopsis” yada “Uc boyutlu gorme” adı verilir. Bu sayede derinlik ve cisimler arası mesafe algılaması yapılabilir. Bir gozumuzu kapatarak uzakta iki işaret parmağımızı bir birine değdirmekte zorlanırız. İki gozumuz acıkken bunu kolaylıkla yapabiliriz. Bu ornek bize uc boyutlu gormenin fakını acıklar.

Uc boyutlu gormenin oluşabilmesi icin aynı goruntulerin farklı acılardan her iki gozumuzun aynı noktalarına (gorme merkezi) duşmesi gerekir. Bu noktalarda alınan goruntuler beynimize gonderildiğinde beynimiz faklı acılardan alınmış bu iki goruntuyu birleştirerek tek bir goruntu haline getirir. Goruntuler arasında bir miktar farklılık olduğunda gozumuz fuzyon ( ortuşme) mekanizmasıyla goruntuleri eşit hale getirebilir. Kalan bir miktar faklılıkta beynimiz tarafından giderilerek uc boyutlu goruntu oluşur.

Her iki goz birbirine paralel (ortoforik) değilse, bir gozde her hangi bir nedenle az gorme varsa o zaman beynimize iki eşit goruntu gidemeyeceği icin uc boyutlu gorme oluşmaz. Bu durumda cift gorme gelişebilir. Cocuklukta meydana gelmiş bir probleme bağlı ise kayan yada az goren gozun goruntusu beyin tarafından yok farz edilir. Bu duruma da supresyon (baskılama) adı verilir.
Goz kayması olanlar, bir gozunde yuksek duzeyde kırma kusuru olanlar, her hangi bir goz hastalığına bağlı bir gozun gorme yeteneğini kaybetmiş olanlar tam olarak uc boyutlu goremezler.

3- D Televizyonlar nasıl calışıyor?

Uc boyutlu tv lerde her iki goze farklı acılardan aynı goruntuler ulaştırılıyor. Bunun icin ceşitli gozlukler kullanılıyor. Cift renkli camlı gozlukler (kırmızı- yeşil) yada polarize gozlukler kullanılıyor. Bu ozel filtreli gozlukler ile goruntulerden biri, bir gozumuz diğeri ise diğer gozumuz tarafından algılanmakta ve beynimizin iki imajı, derinliği olan tek bir imaj olarak yorumlamasına yardım etmektedir. Beynimiz cift goruntuyu birleştirerek uc boyutlu goruntu ortaya cıkarıyor.

3- D Televizyon veya film seyrederken dikkat edilmesi gerekenler;

Uc boyutlu goruntuyu sağlayabilmek icin gozumuzun ve beynimizin ekstra efor sarf etmesi gerekiyor. Bu durumda uzun sure 3 d tv seyredildiğinde goz yorgunlukları, bulanık gormeler ve bağ ağrılarına neden olabilir.

Gozlerinde her hangi bir hastalık olanlar, goz kuruluğu olanlar ve okurken ve tv seyrederken uyum problemi yaşayanlarda bu şikayetler daha da belirgin olabilir.

Daha onceden goz ameliyatı gecirmiş olanlar daha dikkatli olmalıdır. Goz kuruluğu ve goz yorgunluğu daha cok gorulebilir.
Gozunde şaşılık olanlar, tembellik olanlar ve yuksek numaralı gozluk kullananlar uc boyutlu goruntuyu yakalayamayabilir. Boyle probleme sahip olanların kendilerini kontrol ederek 3-D li TV almalarında yarar vardır. Cunku uc boyutlu gorme ancak iki gozumuzun de sağlam olması ve goruntuleri iyi algılaması durumunda ortaya cıkar.

Ozellikle yaz aylarında hızla yayılan goz enfeksiyonları aynı gozluğun farklı insanlar tarafından kullanılması durumunda başkalarına bulaşabilir. Sinema salonlarında bu durum dikkate alınmalı ve tek kullanımlık gozlukler tercih edilmelidir.
Oneriler
Uzun sure film seyretmekten kacının, her yarım saatte bir ara vererek gozlerinizi dinlendirin.
Kontakt lens kullanıyorsanız ve her hangi bir goz rahatsızlığınız varsa aralarda suni goz yaşı kullanın.
Gizli yada aşikar goz kaymanız varsa 3-D TV kullanmayın.
Ozellikle sinemalarda gozluklerle gecebilecek goz enfeksiyonlarına dikkat.

Op.Dr.Faruk Eroğlu



[h=2]İstanbul Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]