[h=2]ŞAŞILIK AMELİYATLARI[/h]Şaşılık ameliyatları buyuk coğunlukla goz kuresinin dışında yer alan kaslar uzerinde gercekleşir. Şaşılığın duzeltilmesi ve gozler arasındaki paralelliğin sağlanması icin muhtelif teknikler kullanılarak bu kasların gucleri arttırılır, azaltılır veya kasların etki noktaları değiştirilir.
Şaşılık ameliyatları uzun sure hastanede kalmayı gerektirmez. Ancak her ne kadar lokal anestezi ile operasyon mumkun olsa da hastanın konforu, cerrahın rahat calışabilmesi acısından ve kasların daha iyi manipule edilebilmesi gibi amaclarla şaşılık cerrahisinde genel anestezi uygulaması tercih edilir. Bu nedenle, operasyondan sonra genel anestezi etkisinden dolayı birkac saat hastanede gozetim gerekir. Daha sonra hasta verilen talimatlara uymak kaydıyla evine gidebilir.
Şaşılık ameliyatları ile ilgili bilinmesi gereken bazı onemli hususlar şunlardır:
1. Şaşılık ameliyatları başarı oranı yuksek ameliyatlardır. Ancak başarı beklentisinin gercekci olmasında yarar vardır. Orneğin cocuklarda şaşılık ameliyatlarının sonucu kozmetik yararlarından ziyade fonksiyonel yararları on plana alınarak değerlendirilmelidir. Cocuğun gorme gelişimini olumsuz bicimde etkileyen bir kaymanın duzelmesinde başlıca olcut kozmetik mukemmellik değil, gorme gelişiminin onundeki engeli kaldırmaktır. Ozellikle doğuştan gelen kayıplar ve hareket kısıtlılıklarında gozu tamamen normal bir hareketliliği kavuşturmak yapısal olarak imkansızdır. Burada amac, gozun tum hareketliliğini tamamen normal hale getirmek değil, gozlerin en cok kullanıldığı duz karşıya bakış pozisyonundaki paralelliği sağlamak, boylece kısıtlılığın sebep olduğu baş eğriliği gibi sorunları gidermek ve gorme gelişimini mumkun olduğunca iyileştirmektir.
2. Şaşılık ameliyatları, tek başlarına değil ozellikle cocuklarda uzun sureli bir tedavi surecinin bir parcası olarak duşunulmelidir. Bir şaşılık sorununun tamamen giderilmesinin birden fazla ameliyat gerektirmesi az rastlanan bir durum değildir. Dunya genelinde şaşılık tedavisinde iyileşme icin gereken ortalama ameliyat sayısının 1.5 civarında olduğu duşunulurse bu durum daha iyi anlaşılabilir. Hatta bir cok durumda mevcut kaymayı tek bir ameliyatla duzeltmek yerine aşamalı bir yaklaşım daha iyi sonuc verebilmektedir.
3. Değil şaşılık cerrahisinde, tıbbın hicbir alanında, hicbir tedavinin "garantisi" olmaz. İnsan vucudunun arzettiği yapı ve burada doğabilecek sağlık sorunlarının giderilmesinde, mekanik bir eşyanın uretim ve onarımında sunulana benzer bir garanti kavramı sozkonusu olamaz. En basit bir diş cekiminden, enjeksiyona kadar hicbir tıbbi mudahalenin %100 garantisi yoktur, olamaz. Tıp biliminde başarı oranları istatistiksel olarak değerlendirilir ve olasılık oranları sozkonusudur. Şaşılık cerrahisinin başarı şansı da, hastalığın durumuna, hastane ve/veya cerrah'a gore bazı farklılıklar gostermekle birlikte %70'in uzerindedir. Ancak burada "başarı" derken kastedileni 1. maddedeki şekilde anlamak ve bu amaca ulaşırken birden fazla cerrahi girişimin gerekebileceğini de unutmamak gerekir.
4. Şaşılıkların tedavisinde ameliyat edilecek gozun secimi şaşılığın nedenine bağlı olarak değişebilir. Coğu zaman daha cok kayan ve/veya az goren gozun ameliyat edilmesi tercih edildiği gibi bazen sorun aslında kaymayan gozde de olabilir. Bazı şaşılık turleri ise her iki gozun birden ameliyatını gerekli kılabilir. Bu nedenlerle hastanın kendisinin "sorunlu" olarak algıladığı gozu ile, tedavi gerektiren gozler her zaman aynı olmayabilir. Bu konudaki karar tamamen hekime aittir.
5. Her cerrahi girişim gibi şaşılık cerrahisinin de belli potansiyel riskleri olmakla birlikte bunlar oransal olarak diğer goz ameliyatlarına gore cok daha duşuktur. Kontrolsuz kanama, yuzeyel enfeksiyon, kalıcı asimetri, kalıcı irritasyon, kalıcı cift gorme, kaymanın duzelmemesi veya aksi yonde devam etmesi gibi haller şaşılık ameliyatlarının bilinen olağan komplikasyonları arasında sayılabilir. Gorme kaybı ve gozici enfeksiyonlar ise daha nadir gorulebilir. Bunlara ek olarak uygulanan genel anestezinin bilinen yaşamsal komplikasyonlarını da unutmamak gerekir. Ancak butun bu risklerin deneyimli bir cerrah, ameliyathane ekibi ve uygun bir cerrahi sonrası bakım ile minimalize edilmesi mumkundur.
6. Ameliyat saatinden once en az 6 saat boyunca midenin tamamen boşalması icin tam bir aclık periodu gecirilmesi şarttır ve yaşamsal onem arz eder. İlac kullanımını gerektiren ciddi bir sistemik rahatsızlığı olan hastaların ilac kullanımı ile ilgili duzenlemeler ameliyat oncesi ilgili anestezioloji uzmanı tarafından değerlendirilerek duzenlenir. Bu duzenlemeye uyulması da cok onemlidir.
7. Ameliyattan sonra ilk gece opere edilen goz bir bandajla kapalı tutulur. Ertesi gun acılarak ilk pansumanı yapılan ameliyatlı gozun kapaklarının şiş ve hafifce morarmış, gozun icin kızarık ve kanlanmış olarak gorunmesi olağandır. İkinci kez opere edilen gozlerde ve ameliyat oncesi cok ağlamış olan cocuklarda bu belirtiler daha bariz olarak gorulur. Genellikle ameliyat sonrası gozun normal gorunumune kavuşması 6 hafta civarında surer. Bu surecte gelişebilecek allerjik bazı reaksiyonlar veya enfeksiyonlar ise bu sureyi uzatabilir. Ameliyat sonrası genellikle biri antibiotik iceren, diğeri ise anti-inflamatuar ozellikli iki goz damlası, gunde 4 kez, birer damla olarak 15 gun sureyle kullanılır. Bu surede gozlerin kaşınması, sulanması gibi durumlar normaldir.
8. Eğer hasta hafif bir işte calışıyorsa ameliyattan sonraki ilk gunden itibaren işine geri donebilir. Cocuklar da 2-3 gunden sonra okula devam edebilirler. Ancak ilk bir hafta toz, duman gibi irrite edici cevresel etkenlerden korunmaya azami dikkat sarfetmek gerekir. Ayrıca duş alırken ameliyatlı goze su ve sabun temas etmemesine, uyurken bu gozun ustune yatmamaya veya elle kurcalamamaya dikkat edilmelidir. Bunlar henuz taze olan yaraya zarar vermese bile enfeksiyon acısından risk oluşturdukları icin onemlidir.
9. Ameliyattan once gozluk kullanan bir hasta, ameliyattan sonra da aynı gozluğune mutlaka devam edecektir. Şaşılık ameliyatlarının gozluk ihtiyacını ortadan kaldırmak gibi bir amacı ve yararı kesinlikle yoktur. Hastaların ameliyattan sonra gozluklerini cıkartacakları yonunde bir beklentileri asla olmamalıdır. Gozluk ile kayması duzelen olguların ameliyat edilmeleri zaten gereksiz, hatta zararlı olabilir. Sadece gozluğu cıkartmak amaclı şaşılık ameliyatı olmaz. Gozluk kullanan ve kayması olan bir kişi, ameliyatla kayması duzeltildikten sonra da gozluğe ihtiyac duymaya devam edecektir. Sadece bazı durumlarda kullanılan gozluğun derecelerinde bazı değişiklikler yapılabilir. Gozluk, var olan bir kırılma kusurunu duzeltmek icin kullanılan bir gerectir ve eğer amac gozlukten kurtulmak ise secenek şaşılık ameliyatı değil, ancak refraktif cerrahi olabilir. Bu secenek ise hastanın tıbbi durumunun hekim tarafından değerlendirilmesi ve uygun gorulmesi halinde gecerlidir.
10. Ameliyattan sonra 1-2 ay kadar suren gecici bir cift gorme donemi olabilir. Bu, artık paralel olan ve bir arada goren gozlerin bu duruma alışması icin gerekli bir surectir. Bu durumun kalıcı olması hali cok nadirdir ve ek onlemler gerektirebilir.
11. Şaşılıkta cerrahi duzeltmede aşamalı ve temkinli bir yaklaşım, her zaman icin aceleci ve tek ameliyatla sorunu cozmeyi hedefleyen yaklaşımdan daha başarılı sonuclar verir. Bu nedenle şaşılık tedavisi sureci icinde aynı gozde veya diğer gozde başka ameliyat(lar)ın gerekebileceği hicbir zaman unutulmamalıdır.

[h=2]İstanbul Goz Doktoru uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]