Şarbon, insanlara infekte hayvanlardan bulaşır, etkeni Bacillus anthracis isimli bakteridir. Dunya’da ve ulkemizde azalma eğilimindedir. Ulkemizde başta Doğu Anadolu Bolgesi olmak uzere bircok ilde hem hayvanlarda hem de insanlarda şarbon olguları halen gorulmektedir.
İnfeksiyon insanlara infekte hayvanlardan, direkt veya indirekt yolla bulaşır.
keci kılı, yun deri, post ve kemik gibi, sanayide işlenmesi esnasında oluşur.
Ulkemizde gorulen şarbon olguları genellikle tarımsal kokenlidir. Hayvancılıkla uğraşanlar, kasap ve veteriner hekimler şarbon yonunden risk gruplarını oluşturmaktadırlar.
Şarbon hastalığının insanlar arasında bulaşma riski cok duşuktur. Hastalığın en sık gorulen şekli deri şarbonu olup olguların %95’ini oluşturur. Deri şarbonunda uygun antibiyotik tedavisiyle olum oranı cok duşuk olup, %2’den azdır. Tum olguların %5’inden azını oluşturan gastrointestinal sistem ve akciğer şarbonunda ise tedaviye rağmen olum oranları %50 kadar yuksek olabilmektedir.
Deri Şarbonu
Vakaların %95’i bu formdadır. Lezyon kucuk, ağrısız fakat sıklıkla kaşıntılı bir papul olarak başlar. Papul buyudukce vezikul meydana gelir. İki gun icerisinde ulserleşerek cevresel odemi olan son derece belirgin siyah eskar oluşur. Vezikuler sıvının gramında pozitif koklar saptanır.
Akciğer Şarbonu
Nadir gorulen bir formdur. Vakaların %5’inden azını oluşturur. İnkubasyon suresi yaklaşık 10 gundur ancak bazı vakalarda uzayabilir. Bu form USYE şeklinde başlar ancak birkac gun icinde dispne, oksuruk, titreme ve bakteriyemi ile fulminant seyreder. Hemorajik bir mediastinit şeklinde seyreder ve son derece fataldır.
GİS Şarbonu Nadir gorulmektedir. Mukozal ulserasyonunu eşlik ettiği mezenterik adenittir. Afrika ve Asya’da bildirilen vakalar var.
Tanı
Oyku Deri lezyonunun buyukluğu ile orantısız odem varlığı. Enfeksiyonun başlangıc fazında ağrının olmaması. Gram boyamada PNL oranının duşuk olması. Organizma KAB kolay urer ve hemoliz yapmayan gri-beyaz koloniler oluşturur.
Tedavi
Deri şarbonu Pen-G iyi yanıt verir (7-10 gun). Doksisiklin deri şarbonunda etkilidir. Siprofloksasin ve Kloramfenikol, penisilin allerjisi olanlara karşı endikedir.
Korunma
Doksisiklin veya siprofloksasin hastalık oluşmadan once temas eden kişilere verilirse akciğer hastalığı gelişmesini engelleyebilir. En az 6 hafta verilmelidir. Riskli gruplar icin aşısı mevcuttur.

[h=2]İstanbul Enfeksiyon Uzmanı uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]