İyot, tiroid hormonlarının uretiminde kullanıldığından; vucudumuzda, başlıca tiroid bezi tarafından tutulur. Normal tiroid hucreleri gibi, tiroid dokusundan koken alan tumorlerin onemli bir kısmı da kandaki iyotu, enerji kullanarak yoğun bir bicimde hucre icine alır.
Gıdalarda ve iyotlu tuzda bulunan ve radyoaktif olmayan iyot atomunun kutle numarası (proton ve notron sayıları toplamı) 127’dir ve I-127 olarak gosterilir. Tiroid kanseri tedavisinde kullanılan radyoaktif iyot ise I-131’dir. Bu iki iyot atomunu birbirinden ayıran tek ozellik, notron sayılarıdır. Bu atomların proton sayıları aynı olduğundan, kimyasal ozellikleri de tumuyle aynıdır. Yani vucudumuz veya tiroid bezi hucreleri I-127 ile I-131’I birbirinden ayıramaz. İşte bu benzerlik sayesinde operasyon sonrası geriye kalan kucuk tiroid dokularını (normal tiroid dokusu veya tiroid kanseri hucreleri) yok etmek icin I-131 kullanılır. Vucudumuz, radyoaktif iyot (I-131) ile radyoaktif olmayan iyotu (I-127) birbirinden ayıramadığından; bunların tiroid dokularında tutulum miktarı, kandaki duzeyleri ile orantılıdır. Yani bu iki iyot tipi, tiroid dokusunda tutulmak icin birbiri ile yarışırlar. Bu yarış sırasında, radyoaktif iyotun tutulma şansını arttırmak icin, radyoaktif olmayan iyot alımını kısıtlamak gerekir. Cunku diyet ile gunluk aldığımız I-127 miktarı, tedavi sırasında kullanılan I-131’den cok fazladır. Orneğin bir gunluk tiroid hormonu preparatları icerisinde bile tedavi sırasında kullandığımız radyoaktif iyotun 10 katına yakın iyot bulunur.
Duşuk iyotlu diyetin, radyoaktif iyot tedavisi etkinliğini artırdığı konusunda goruş birliği olmasına karşın, uygulanacak diyet iceriği ve suresi ile ilgili farklı bilgilere ulaşabilirsiniz. Bizim burada size onereceklerimiz, en yaygın kabul goren diyet icerikleridir.
Diyetle ilgili birkac onemli konuyu vurgulamakta fayda var.
Bu diyet, sadece I-131 ile yapılacak olan tedaviler veya tum vucut taramaları oncesinde onerilen sure kadar uygulanacaktır. Dolayısıyla diyetiniz, gecici bir sureyi kapsar.
Diyette yasaklanan, sadece iyotlu tuzdur. Diyet, tuzla değil iyotla ilgilidir. Bu nedenle tuzsuz bir diyet yapmanıza gerek yoktur. Yemeklerinizde, iyotsuz tuz kullanabilirsiniz. Diyet suresince, ev halkı da iyotsuz tuz kullanabilir. Gecici bir sure iyotsuz tuz kullanmanın, cocuklar dahil, kimseye bir zararı yoktur ve bu nedenle ayrı ayrı yemek pişirmeniz gerekmez.
Tedavi uygulanacak hastaların onemli bir kısmı kadın olduğundan; sac boyalarının, yuksek miktarda iyot icerdiğini ve tedavi etkinliğini 6 hafta kadar uzun bir sure etkileyebileceğini hatırlatmak isteriz. Ameliyat olacağını oğrenen kadınların bir kısmı, muhtemelen bir sure fırsat bulamayacağını duşunerek, saclarını boyatmak eğilimindedir. Tiroid tumoru olduğunu oğrenenlerin tedavi sureci tamamlanana kadar, saclarını boyamamalarını oneriyoruz.
Onerilen sure boyunca, dışarıda yemek yemekten kacınmanız uygun olacaktır. Diyet yapmak sıkıcı olmakla birlikte bunun sadece tedavi oncesi kısa bir sureyi ilgilendirdiğini ve tedavi etkinliğini değiştirebileceğini unutmayınız.
Taze kırmızı ve beyaz et ile tatlı su balıklarını dilediğiniz kadar tuketebilirsiniz. Yumurta beyazı ve bitter cikolata yasaklı değildir.
Sut icermeyen alkollu icecekler ve taze meyve suları, serbesttir.
Fırın ve pasta urunleri, sıklıkla iyotlu tuz ve sut urunleri icermektedir. Diyet suresince imkanınız varsa evde iyotsuz tuz ile ekmek yapmanızı veya dışarıdan tuzsuz ekmek almanızı oneririz.
Ağrı kesiciler ve antibiyotik kullanmanız onerilirse, kullanabilirsiniz.
Aşağıdaki liste, yasaklı urunleri icerir. Listede yer almayanları tuketebilirsiniz.
KULLANIMI YASAKLANAN GIDA, İLAC VE DİĞER MADDELER
2-3 Hafta
İyotlu tuz
Deniz urunleri
Salam, sosis gibi işlenmiş et urunleri
Marul, yeşil ve kırmızı biber, maydanoz, tere, balkabağı, karnabahar
Muz, kiraz, konserve meyveler
Mısır gevreği, cips, pizza
Poşet cay ve kahve, hazır meyve suları
Sut, yumurta sarısı ve bunlar ile yapılan sutlu gıdalar, sutlu cikolata, dondurma, kaymak, kremşanti, mayonez
Peynir, yoğurt, ayran gibi her turlu sut urunleri
Konserve ve salamuralar, tuzlu zeytin, turşular
Hazır gıdalar ve fast food
Kısa etkili tiroid hormonları (triiodothyronine)
Tiromel
4-6 Hafta
Uzun etkili tiroid hormonları (thyroxine)
Levotiron, Tefor, Euthyrox, Bitiron
6 Hafta
İlaclı rontgen filmi (iv radyolojik kontrast ajanlar), iyotlu pansuman ve gargaralar, iyot iceren oksuruk şurupları ve multivitaminler
Sac boyası
3-6 Ay
Amiodarone (anti aritmik)
Cordarone

[h=2]Ankara Genel Cerrahi uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]