Hakk’a ve halka yonelik hayat dusturlarını ihtiva eden İslÂm Dini’nin halka donuk esaslarının ozu, guzel ahlÂktır. Guzel ahlÂkın mu’mine yuklediği ana gorev de ince ruhlu olmaktır.


İnce Ruhlu Olmak Nedir?

- Yaratandan oturu yaratılana saygı duymak mıdır?
- Acımak mıdır?
- Muhatabı mahcubiyetten kurtarmak mıdır?
- İstemeden vermek midir?
- Gulec bir yuzle ve tatlı bir cift sozle gonul almaya calışmak mıdır?
- Hediyeleşmek midir?
- Acığa vurulma şekline bakmaksızın insanları ic duygularına gore değerlendirmek midir?
- Duşmanların tecavuz eylemlerine karşı ahlÂkîliği elden bırakmaksızın gerekeni yapmak mıdır?
- Vermeyene vermek, gelmeyene gitmek, intikama muktedirken bağışlamak mıdır?

Evet, nedir ince ruhluluk?
Hic şuphesiz ince ruhluluk bunlardan yalnız biri değildir. Bunların ve benzerlerinin butunudur. Bu butunun oluşturduğu ruhi yuceliktir.

İnce ruhluluk Allah’a (cc) imanın, butun sozlerimiz, davranışlarımız ve işlerimizden oturu O’nun huzurunda muhakeme olunarak mukÂfat veya ceza goreceğimize inancın gereğidir.

İnce ruhluluk, Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav)’in sozleri ve fiillerine bağlılığın tabiî sonucudur.

Allah’ın Rasûlu Hz. Muhammed (sav) pek cok hadisleriyle ince ruhluluğa yoneltmiştir. Ancak o yoneltmekle yetinmemiştir. Yaşayarak ornekler vermiştir.
Cunku O, Yaradanımız’ın acıklamasına gore “Buyuk bir ahlÂk cizgisi” uzerinde yaşamıştır. (1)

Onun mubarek hayatından ince ruhluluğu yansıtan fiilî ornekleri tablolaştırarak gonul duvarlarımıza asmaya calışacağız.

***

Sağında genc bir delikanlı, solunda yaşlı sahabîler bulunduğu bir sırada Allah’ın Rasûlu’ne meşrubat ikram olundu. Hz. Peygamber icti. (Kendisine sunulandan huzurunda bulunanlara ikram etmek ihtiyatında olan Hz. Peygamber, sağındaki gencin gonlunu alarak, ikrama solundaki yaşlılardan başlamayı arzu buyurunca…) Genc delikanlıya donerek şoyle buyurdu:
-(Senden once) Bu yaşlı amcalarına ikram etmeme musaade eder misin?
(Bu irfanlı) genc de şoyle deyiverdi:
-Hayır (Ya Rasûlullah!) Allah’a yemin ederim ki, tarafınızdan (sunulacak) hissem icin hicbir kimseyi (nefsime) tercih edemem. (Bu cevabı vermesinden oturu) Allah’ın Rasûlu bu genci eli ile (tutup muhabbetle) sarstı. (2)

Huzurunda saygı ile duran bir genc sahÂbiden musaade istemek hassasiyeti… İşte budur ince ruhluluk. O’na inanmak ve O’nu izlemek elbet ince ruhlu olmayı gerektirir.

***

Mekke’nin Fethi gunuydu. Hz. Ebu Bekir henuz Musluman olmamış babası Ebu Kuhafe’yi kucaklayarak huzur-ı Peygamberîye goturdu.
Sacı-sakalı bembeyaz olmuş bu pir-i fÂniyi huzurunda gorunce rikkate gelen Allah’ın Rasûlu şoyle buyurdu:
Ya Ebû Bekir! İhtiyara zahmet vermeseydin, biz onun ayağına giderdik. (3)

Bir sahÂbinin gonlunu almak, Yaratandan oturu bir yaşlıya derin bir ilgi duymak ve ayağına gitmeyi icten arzulamak... İşte ince ruhluluk budur. Ona iman ve bağlılık elbet ince ruhlu olmayı gerektirir.

***

Yahudiler, Allah’ın Rasûlune geldiler ve (“EsselÂmu Aleyke” yerine telÂffuz taktiği ile) “EssÂmu Aleyke” yani, helÂk olasın diyerek sozde selÂm verdiler.
Onların sozunu işiten Hz. Âişe:
-EssÂmu Aleykum; siz helak olasınız. Allah’ın lÂneti de gazabı da uzerinize olsun, diyerek kukredi. Allah’ın Rasûlu Hz. Aişe’ye şoyle buyurdu:
-Sakin ol ya Aişe! Olculu ol. Şiddetten ve sevimsiz sozlerden sakın.
-Ya Resûlallah, soylediklerini duymadın mı?
-Sen de benim soylediğimi duymadın mı?
“Ve Aleykum”, soyledikleriniz sizin de uzerinize olsun diyerek “bedduÂlarını onlara iade ettim ya!” buyurdu. (4)

Tecavuz eylemlerine karşı bile adÂleti gozetmek ve dil zerafetini korumak. İşte ince ruhluluk budur.

***

Mu’min kadınlardan biri Sevgili Peygamberimiz’e gelerek şoyle der:
-Ya Resûlullah! (Savaşa cıktığımız zaman ben sizin icin adakta bulundum; sağ salim ve ganimet almış olarak donerseniz) huzurunuzda def calmayı adadım. Şimdi ben ne yapayım?
Allah’ın peygamberi ona şoyle buyurdu:
-Adağını yerine getir. (5)

Bir kadın tarafından huzurunda def calınması gibi duzeysiz olarak değerlendirilip geciştirilebilecek olan bir arzuyu, sahibini mutlu etmek icin onaylamak ve uygulatmak hassasiyeti... İşte ince ruhluluk budur.

***

Sozun ozu odur ki, dunya ve Âhiret saadetine ermek icin Allah’ın Rasûlu Hz. Muhammed (sav)’e itaat etmekle mukellef olan mu’min, bu itÂatin gereği olarak ince ruhlu zarif biri olmak mecburiyetindedir.
Yazımızı, konumuzu ozetleyen bir hadisle bitiriyorum.
Allah’ın Rasûlu şoyle buyurur:
“Size Cehennemlikleri tanıtayım mı?
Her kaba, hayır yoksunu ve insanları kucumser kişi cehennemliktir.” (6)
__________________