Zehirli Ozon Tabakası Ve Bilinmedik Yonleri
Troposferde ozon, atmosferdeki elektriksel enerji ile oluşur. Bir fırtınadan sonra, şimşek ve yıldırımların etkisiyle havadaki ozon konsantrasyonu biraz artar. Ancak, “dışarıdan bir mudahale” olmazsa, soluduğumuz havadaki ozon konsantrasyonu 0.1 ile 0.4 ppm. arasındadır. Eğer buradaki hassas olcu tam tersi şekilde olsaydı yani ozonun % 90’lık kısmı aşağı atmosfer olarak tanımlanan troposferde toplanmış olsaydı canlıların solunum yapması cok guc olacak ve ozonun canlı yaşamı uzerinde yıkıcı etkisi ortaya cıkacaktı. Cunku solduğumuz havadaki ozon konsantrasyonu 0.4 ppm.’in ustune cıktığı zaman canlı organizmaların uzerinde zehirleyici etki oluşur. Goz yaşarması, akciğer rahatsızlıkları bunlar arasındadır. Ayrıca asit yağmurlarının oluşmasına etki ederek ormanlara ve eşyalara zarar verir.
Ust atmosfer olarak tanımlanan stratosferde ise % 10’luk kısmı bulunsaydı bu durumda ozonun zararlı ultraviyole (UV) ışınlarına karşı koruyucu kalkan gorevi ortadan kalkacak ve canlı dokuları buyuk zarar gorecek, hatta zararlı ışınların yeryuzune ulaşması nedeniyle canlı yaşamı soz konusu olamayacaktı. Ozon tabakasının, dunyanın genel iklimi uzerinde de etkileri vardır. Mor otesi ışınlarının soğurulması sıcaklığı duşurmekte ve ısı dengesinin duzenlenmesine yardımcı olmaktadır. Ozonosfer tabakası, yeryuzundeki yaşam icin oldurucu olabilecek ışınları engelleyen atmosfer katmanıdır. Stratosferin alt tabakası olan ozonosfer tabakası ultraviyole gibi zararlı kozmik ışınları uzaya geri dondurerek, bu ışınların yeryuzune ulaşmasını ve canlılığa zarar vermesini engeller. Gokyuzunun mavi renkte gorunmesi ozon sayesinde olmaktadır. Sıvı halde ise lacivert renge donuşur.
Kirlenmemiş bir atmosferde uretilen ozon miktarıyla tuketilen ozon miktarı tam bir denge halindedir. Boylece stratosferdeki ozonun toplam konsantrasyonu nispeten sabit kalır.
Ozon sadece UV radyasyonun hareketiyle oluşmaz. Yuksek voltajlı elektrik boşalması hareketiyle de oluşabilir. Boylece şimşek ve yıldırım esnasında da, cok kucuk miktarlarda ozon meydana gelebilir. Ozon, bazı zamanlar bir şimşek ve gok gurultulu yağıştan sonra belirgin bir temiz koku şeklinde hissedilebilir.
Elektrikli tren hattındayken elektrik kokusunu fark ettiyseniz, bu bir miktar ozon gazı kokladınız demektir. Buyuk miktarlardaki ozon, hoşa gitmeyecek kuvvetli bir kokuya sahip olmanın yanı sıra gozleri ve ciğerleri de rahatsız eder.
Kaynak
__________________