Infertilite (cocuk sahibi olamama)Gunumuzde ciftler coğunlukla planlı gebeliklerle cocuk sahibi olmaya başlamışlardır. Bu nedenle hastaların buyuk kısmı prekonsepsiyonel (gebelik oncesi) değerlendirme icin doktoruna başvurmaktadır.

Korunmayı bıraktıktan sonra 1 yıl sureyle duzenli cinsel ilişkiye rağmen gebe kalınamaması durumunda infertilite testlerine başlanmalıdır. Ancak eğer hasta 35 yaş uzernde ise, 6 ay sureli duzenli korunmasız ilişki sonrası gebelik elde edilemediyse, araştırmaya başlanabilir.

Bunun dışında adet duzensizliği bulunan ya da oykusunde infertilite ile ilgili risk faktorleri bulunan hastalarda da değerlendirmeye daha erken başlamak gerekebilir.

Cocuk sahibi olamayan ciftlerin yaklaşık ucte birinde sebep erkekten, ucte birinde ,kadından kaynaklı olup, geri kalanında ise hicbir sebep bulunamayabilir.Hic sebep bulunamayan hastalar icin de başarılı tedavi yontemleri mevcuttur.

Genel olarak kadınlarda yumurtlama sorunları, hormonal sorunlar, ya da genital organlarla ilgili sorunlara bağlı infertilite saptanır. Kadınlar icin yaş fertilite acısından onemli bir faktordur.

Kız bebekler belli sayıda yumurta ile doğar.Yıllar ilerledikce yumurta sayısı azalır. Genellikle sağlıklı genc ciftler icin aylık gebelik oranı %20 civarındadır.Bu oran 30'lu yaşlardan itibaren azalmaya başlar.Ozellikle 37 yaş sonrası daha hızla azalır.Erkeklerde de yaş onemli olmakla beraber, bu kadınlardaki kadar belirgin değildir.

Ayrıca kadınlarda vucut kitle endeksinin aşırı duşuk ya da yuksek olması, aşırı egzersiz, alkol ya da sigara tuketimi doğurganlığı azaltır.Erkeklerde de sigara,alkol,uyuşturucu ya da steroid kullanımı spermleri olumsuz yonde etkileyebilir.

İnfertilite değerlendirilmesinde başlangıcta detaylı bir oyku ve fizik muayene onemlidir.

İnfertlite araştırmasına başlanırken aşağıdaki konularla ilgili doktorunuza bilgi vermeniz onemlidir:
• Kullanılan ilaclar
• Gecirilmiş hastalık (ozellikle cinsel yolla bulaşan) ve cerrahiler
• Aile oykusunde doğumsal anomaliler
• Daha onceki gebelikler varsa bunların sonucları
• Alkol ve sigara kullanımı
• Mesleki riskler
• Daha once kullanılan doğum kontrol yontemleri
• Korunmasız cinsel ilişkiye başlama suresi
• Cinsel ilişki sıklığı
• Cinsel ilişkide yaşanan zorluklar
• Kayganlaştırıcı kullanımı
[h=3]İnfertilite araştırması yapılırken, kadınlarda temel değerlendirmede kullanılabilecek testler:[/h]• Bazal vucut sıcaklığı olcumleri
• İdrarda LH olcumu (yumurtlamayı belirler)
• Progesteron,prolaktin,tiroid hormonları
• Over rezervi icin kan testleri
• Vajinal ultrasonografi
• Histerosalfingografi(ilaclı rahim filmi)
• Sonohisterografi (rahim icine sıvı doldurularak yaına vajinal ultrasonografi)
• Histeroskopi(rahim icine kamera ile bakılması)
• Laporoskopi(karın icine kamera ile bakılması)
Bu testlerin hangilerinin gerekli olduğu hastadan hastaya değişiklik gosterir.

Bazal vucut sıcaklığı olcumleri, yumurtlama sonrasındaki hafif vucut sıcaklığı artışını tesbit etmeye yonelik bir testtir. Progesteron olcumu de siklusun belli bir gununde yapıldığı takdirde ,yumurtlama olup olmadığını gosterebilir. Erkek partner icin temel test sperm testidir.Gerekli gorulurse urolojik muayene onerilebilir.
[h=3]İnfertilite Tedavisi[/h]Araştırmalar tamamlandıktan sonra infertilite tedavisi icin hayat tarzı değişiklikleri, ilaclar, cerrahi ya da tup bebek tedavisi gibi ceşitli tedavi yontemleri mevcuttur. Hayat tarzı değişiklikleri kişiye gore kilo alınması ya da verilmesi, daha az ya da cok egzersiz, sigara ve alkolun bırakılması gibi onlemlerdir.

Cerrahi erkeklerde varikosel tedavisi icin, kadınlarda ise endometriosis, vajinal ya da uterin septumlar ya da fallop tuplerindeki yapışıklıklar icin onerilebilir. Kadınlarda hormonal infertilite nedenleri arasında en sık tesbit edileni polikistik over sendromudur. Bu hastalarda bazı hormonal duzensizlikler ve adet duzensizliği mevcuttur.Hayat tarzı değişikliği (diyet ve egzersiz) ve ilac tedavisine cok iyi cevap verirler. Ayrıca tiroid ya da prolaktin hormonu ile ilgili sorun varsa ilac tedavisi gerektirir.

Tedavide başlangıc basamağı genellikle ovulasyon induksiyonudur. Bu tedavi ilac yardımıyla kadında yumurtlamanın sağlanması anlamına gelir. Bu amacla en sık kullanılan ilac klomifen sitrat'tır.Bu tedavi ile 6 siklus sonrası kadınların yaklaşık %40'ı gebelik elde edebilir.Yan etkileri hafiftir ve sıcak basması, bulantı, goğuslerde hassasiyet ve duygusal değişiklikler olarak ozetlenebilir.

Klomifen sitrat tedavisi ile başarı elde edilemeyen durumlarda, gonadotropinler kullanılarak yumurtlama tedavisi yapılabilir.Gonadotropinler ayrıca tup bebek tedavisinde cok sayıda yumurta elde edilmesinde de kullanılan ilaclardır.

Gonadotropin tedavisine adet doneminde başlanır. Gunluk enjeksiyonlar şeklinde uygulanır , ultrasonografi takibi ile doz ayarlaması yapılır.Folikuller belli bir boyuta ulaştığı zaman HCG hormonu enjeksiyonu yapılarak yumurta catlaması sağlanır.Klomifen sitrat tedavisinde ikiz gorulme oranı yaklaşık % 10'dur. Ucuz cok daha nadir gorulur.Ancak gonadotrpin tedavisi ie elde edilen gebeliklerin yaklaşık % 30'u coğul gebeliktir.Bunların da yaklaşık 2/3'u ikiz, kalanı ise ucuz veya daha fazlasıdır.

Ayrıca nadiren ovarien hiperstimulasyon sendromu denen bir yan etki de gorulebilir.

İntrauterin inseminasyon ( aşılama tedavisi), yumurtlama zamanına mumkun olan en yakın surede , fazla sayıda sağlıklı spermin rahim icerisine yerleştirilmesi işlemidir.Genellikle ovulasyon induksiyonu tedavisi sonrası uygulanır.

Tup bebek tedavisi, laboratuar ortamında yumurta ve spermin birleştirilerek, embriyonun oluşması ve embriyonun rahim icerisine transfer edilmesi işlemidir. Ozellikle cerrahi tedavisi yapılamayan fallop tupu hasar ve tıkanıklıkları,şiddetli endometriosis, prematur ovaryen yetmezlik, bazı erkek infertilitesi durumları ve sebebi acıklanamayan infertilite hastaları icin uygundur.

[h=2]Ankara Kadın Doğum uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]