Obezite ; vucut yağ oranının sağlığı tehdit edecek oranda artmasıdır. Diğer bir ifade ile boya gore vucut ağırlığının %20 ve uzeri artmasıdır. Son yıllara hızla artış gosteren cağın hastalığı obezite onemli bir sorun haline geldi. Aşırı şişmanlık anlamına gelen obeziteyi saptamak icin ağırlık ve boy olcumleri gibi kolay olcumler yapılmaktadır. Bu anlamda en cok kullanılan indeks Beden Kitle İndeksi’ (BKİ)dir. BKİ, vucut ağırlığının boyun metre cinsinden karesine bolunerek hesaplanması ile bulunur . ( BKİ= ağırlık/ boy (m2) ). Eğer BKİ 18’in altında ise aşırı zayıf(kaşektik), 18-24.9 arası ise normal, 25-29.9 arası ise hafif kilolu, 30-34.9 arası ise 1.dereceden obez,35-39.9 arası ise 2.derece obez, 40 ve uzeri ise 3.derece(super) obez olarak kabul edilir.
VUCUT YAĞ ORANI NASIL SAPTANIR?
1-VUCUT YAĞ DAĞILIMINA GORE; eğer yağ dağılımı daha cok bedenin alt kısımlarında( kalca vb) ise buna JİNOİD (ARMUT) yapılı şişmanlık denir ve daha cok bayanlarda gozukur. Yağ dağılımı bedenin ust kısımlarında (karın ve bel cevresi) ise buna ANDROİD (ELMA) yapılı şişmanlık denir. Yine bel/kalca oranı vucut yağ oranını saptamada onemli bir olcum bicimidir. Eğer bel/kalca oranı kadınlarda 0.85’ten,erkeklerde ise 1’den buyukse abdominal şişmanlık soz konusudur. Pratik olarak bel cevresi erkekler de 94’u kadınlarda ise 80’i gecmemelidir.
2- DERİ KIVRIM KALINLIĞININ OLCULMESİ; Biseps,triseps,subskapular deri kıvrım kalınlğı olculur,denklemler aracılığı ile vucut yağ yuzdesi,yağsız yuzdesi hesaplanır.
3-UST ORTA KOL YAĞ ALANININ SAPTANMASI
4-LABARATUVAR YONTEMLERİ İLE VUCUT YAĞININ SAPTANMASI
ŞİMANLIK KACA AYRILIR?
1.Yaşa Gore Şişmanlık: cocukluk ve ergenlik doneminde yağ hucre sayısı artar ve ağırlık kaybı oldukca guctur
2. Yağ Dağılımına Gore: homojen yağ dağılımı,anraoid, ve jinoid tip yağ dağılımı
3.Vucut Yağ Yuzdesine gore: vucut yağ oranı %20 ve uzeri ise
4.BKİ’ye Gore: BKİ 30 ve uzeri ise obez
5.Gorunuşe Gore :ince yapılı,orta yapılı,kalın yapılı
OBEZİTENİN NEDENLERİ
Cağın baş belası obezitenin bir cok nedeni vardır. Bunlar; genetik,aşırı yeme,fiziksel aktivitenin aşırı az oluşu veya hic olmaması,yağlı besinlerin fazlaca tuketilmesi,duzensiz beslenme,oğun atlama,hızlı yemek yeme,yemek yerken başka işle meşgul olma,enerjisi yoğun hacmi az olan fast food tarzı beslenme,yeteri sıvı alınamaması,bilgisayara bağımlı bir hayat tarzının her gecen gun artması,endokrin ve metabolik hastalıklar(cushing sendromu,DM,hipotroidizm,insulinoma vb),psikolojik sorunlar,bazı ilaclar(antidepresanlar,antihistaminikler,kortikos teroidler gibi),cevresel nedenlerdir.
Aşırı kilo ile birlikte, tip2 diyabet,dislipidemi,solunum gucluluğu,safra kesesi hastalıkları,metabolik sendrom,sleep apne,eklem ağrıları,ureme hormonlarında bozukluklar,hipertansiyon,KKH,hiperurisemi,gut gibi hastalıklar baş gosterir veya daha da kotu bir hal alır.
OBEZİTEYE KARŞI SAVAŞ NASIL OLMALI
Son yıllarda obezite oranının hızla artması obezite ile mucadelede farklı meslek grubunda olan şahıslar bundan faydalanmak icin hicbir bilgi ve hakka sahip olmadan,hastalara diyet yazma,beslenme hakıkında bilincsizce konuşma zahmetinde bulunmaktadırlar. Spor hocasının,doktorun,gıda muhendisinin,veterinerin,gıda teknikerinin ve daha ismini yazma zahmetinde bulunmak istemediğim bir suru alandan şahıslar ellerinde internetten kirli bilgilerle doldurdukları diyet liseteleri ile haydi gel zayıfla kampanyasını coktan başlatmışlar bile. Birkac kuruş para icin başkasının mesleğine el atmak buyuk bir saygısızlık olduğu gibi işin uzmanı olmayan kişiler tarfından verilen diyetler hastaları olume kadar goturebilecek yanlışlıklarla dolu. Diyete ihtiyacı olan kişilerin bu konu hakkında yeterince duyarlı olması ve beslenme ve diyet uzmanı olmayan birinin tavsiyelerine asla kulak asmaması gerek. Bunu on bilgi olarak sunduktan sonra şunları yapmamız da fayda vardır.
-İster kilolu,ister zayıf,ister cocuk,ister yaşlı,ister emzikli,ister gebe,ister sağlıklı,ister hasta her kim olursa olsun mutlaka diyetisyene gidip sağlıklı beslenmek icin danışmalıdır. Bu bizim sağlıklı ve rahat hayat surdurmemiz icin olmazsa olmaz hayat felsefemiz olmalıdır.
-Bir beslenme uzmanı tarafından beslenme durumu değerlendirilmelidir.
-Risk faktoru belirlenmelidir.
-Ağırlık artışını onleyici tedbirler alınmalıdır.
-Yağdan ksıtlı bir beslenme programı uygulanmalıdır( enerjinin %18-20'i yağdan gelcek)
-Bol bol su tuketilmelidr.( gun de en az 2 litre)
-Gunluk duzenli fiziksel aktivite olmalıdır.( en az 45 dk yuruyuş-egzersiz)
-Hızlı kilo vermeden sakınılmalıdır. Zayıflama hızı ; 1kg/hafta Ya da 6 ay boyunca olduğu ağırlığın %10'u altına inilmelidir.
-Bulunduğunuz yer,yaptığınız iş ne olursa olsun hareketli biri olmaya onem gosterin,surekli oturmaktan kacının.
-Beslenme ve diyet uzmanınızla mutlaka irtibat halinde olun duzenli aralıklarla kontrole gidin
-Diyet uzmanınızın size verdiği diyetten farklı bir diyet uygulamayın. Televizyonda şunu duydum,teyzem bunu dedi,şunu yesem zayıflayacakmışım gibi kulaktan duyma bilgilerle hareket edip kendinizi riske sokmayın.
-Pratik olarak obez biri icin kilo başına 20 kkal enerji verilir. Bunu bilerek hareket edin.
-Hacmi az kalorisi fazla besinlerden sakının.
-Asitli,gazlı,şekerlli icecekler icmeyin.
-Sigara ve alkol kullanmayın
-Uzmanınız kontrolunde butun besinlerden almaya calışın
-Cocuğunuzu TV,bilgisayar vb araclar karşısında buyutmeyin
-Size uygun olan saatlerde ailecek cıkıp yuruyuş veya egzersiz yapın
-Hane halkı olarak beslenme konusunda birbirnize yardımcı olun.
-Varsa evde kilosundan şikayetci biri onunla ilgilenin ve psikolojik destek verin
-Şu başınıza bela olan ve sizi her acıdan kısıtlayan kilolardan kurtulmak icin kararlı olun ve diyetisyeninizle el ele verin.
-TV,internet vb medya araclarından duyduğunuz zayıflama ilaclarını almaya kalkışmayın bu sizin sonunuz dahi olabilir. Bu konuda duyarlı ve bilincli olun.
-Kilo verme konusunda sabırlı olun. Nasıl ki kilolarınızı hemen almadıysanız,hemen de vermeye kalkışmayın.
- Yuzunuzden gulumsemeyi eksik tutmayın.....

-




[h=2]Van Diyetisyen uzmanlarına ulaşmak icin tıklayın![/h]